چکیده:
قصیده از کهنترین قالبهای شعری است که از آغاز دوره پیدایش شعر فارسی، شاعران آن را عرصه بیان احساسات خود قرار داده و بسیاری از مدایح و توصیفات خود را در این قالب سرودهاند. قصیده فارسی تا پایان قرن ششم دوره درخشان شکوفایی خود را پشت سر نهاده و از قرن هفت به بعد روبه افول نهاد و از معیارها و ساختار اصیل خود دور شد؛ اما در دوره مشروطه، با ساختار اصیل خود احیا شد. در دوره معاصر نیز شاعران بسیاری در این قالب شعر سرودهاند که از میان آنها مظاهر مصفا بهدلیل بهرهگیری از این قالب شعری با سنت شکنی خاص خود در این پژوهش موردتوجه قرار گرفته است. مظاهر مصفا ادامه دهنده بسیاری از سنتهای شعر فارسی است؛ اما در قصیده بهدنبال آن سنتهای کلاسیک نبوده است؛ اگرچه برخی قصاید او مانند قصاید قدما مستحکم و با صلابت است، بااینحال نوگرایی زمان نیز بر اشعار وی حاکم است؛ پرسش این است که قصاید او دارای چه ساختار و ویژگیهایی است که قصاید او را از قصیدهسرایان معاصر و کهن متمایز میکند.در این مقاله باهدف ارائه بهترین الگو و زمینه برای آشنایی با ساختار و محتوای قصاید مصفا از روشهای آماری پژوهش و تحلیلهای مبتنیبر آن استفاده کردیم تا چهل قصیده وی را از وجوه مختلف موسیقی بیرونی، بیان، بدیع و... بررسی کنیم. بدین منظور اشعار وی، در سه سطح زبانی، ادبی و فکری به همراه بسامد بکارگیری آرایهها (لفظی یا معنوی)بررسی شد و با مقایسه صور خیال تقلیدی (کلیشهای) و صورخیال ویژه مصفا که حاصل نگرش خاص اوست، چگونگی انعکاس پدیده های نو و کهن در قصاید وی بررسی گردید.
The ode is known as one of the oldest forms of poetry that poets have used it as a field for expressing their feelings since the birth time of the Persian Poetry , and they have written many of their Panegyrics and illustrations in this format. The glorious period of the flourishing of Persian Idyll came to an end in the sixth century, and then from the beginning of the seventh century onward it declined gradually and deviated from its originality and main structure. However, it was revived together with its original structure within the Constitutionalism era. In the contemporary period, many poets have written poems in this format.
This research focused on Mazaher Mosaffa (the manifestations of the Purity) as a main figure in this field due to the use of this form and style of poetry with his own venture to break the tradition. The Mazaher Musaffa continues many traditions of Persian poetry. But he would not follow the classical traditions in the Idyll. Although some of his poetic Odes have proven to be as strong, solid and mature as those written by the ancient elders, the modernity of the time mostly dominates his works. His question is what is the structure and characteristics of his odes and poems that distinguish his works from contemporary and ancient poets?
.This article aims at providing the best model and context to get acquainted with the structure and content of Mosaffa's poems; we applied the statistical methods in research and conducted the analysis. For this purpose, his poems were examined in three levels: linguistic, literary and intellectual, along with the frequency of using arrays (verbal or spiritual).Finally, New and ancient phenomena were examined within his works.
خلاصه ماشینی:
فعل اسنادي : (٣ مورد) عاشــقم مــن خــدا گــواه مــن اســت دل مــــن نــــزد عشــــق مــــرتهن اســــت (شبهاي شيراز مصفا: ٣٩) اسم : (٣ مورد) هرگـز نبـود سـوزدلي در زبـان شـمع گـر در شـرار عشـق نمي سـوخت جـان شـمع (سي سخن ، مصفا: ٢١) ضمير: (٣ مورد) اشک خونين ميچکـد از چشـم خـون پـالاي مـن بـــوي خـــون مي آيـــد از آه جگرفرســـاي مـــن (سپيدنامه مصفا: ٦٣) گروه : (٣ مورد): چشــم خونبــار دارم ايــن چــه کــنم ؟ جســم بيمــار دارم ايــن چــه کــنم ؟ (سي پاره ، مصفا:١٩) قيد: (٢ مورد) او رفت و دل هواي طـرب مي زنـد هنـوز وز ديــده اشــک شــوق بــه رخ مــي دود هنــوز (سي سخن ، مصفا: ٢٠) حرف نشانه مفعول : ( ١ مورد) بامدادن بـه کتب خانـه درون بـودم بـاز ديــــدم آن شــــوخ سيه گيســــو را (سي پاره ، مصفا: ٢٨) / رديف را نيز مي توان يکي از انواع تکرار محسوب کرد؛ تکرار از قويترين ابزار تأثير است و بهترين وسيله اي است که عقيده يا فکري را به کسي القا مي کند؛ هنگامي که تکرار در حوزة فعل اتفاق بيفتد، اهميت زيباييشناختي آن افزايش مي يابد؛ زيرا در يک ساختار کلامي اين فعل است که بار اصلي القاي معاني را به دوش مي کشد(ساختار زبان شعر امروز، علي پور: ٨٩) همان گونه که ذکر شد، رديفهاي فعلي بيشترين بسامد را در اشعار مصفا دارند؛ اين تکرارها با موضوع و محتواي شعر متناسب است و انديشۀ مرکزي شعر را تقويت مي کند؛ شاعر از طريق اين تکرارها تداوم و استمرار امري را به مخاطب القا کند.