چکیده:
زمینه: تفکر خلاق بهعنوان پدیدهای پیچیده و چندبعدی کارایی دانشآموزان را تحت تاثیر قرار میدهد. هدف: هدف از انجام این پژوهش توسعه و اعتبار یابی الگوی تعاملی آموزش خلاقیت در درس علوم تجربی دوره اول متوسطه و تاثیر آن بر پرورش خلاقیت دانش آموزان از طریق مطالعه ترکیبی در سال تحصیلی 97-98 بود. روش: پژوهش حاضر یک پژوهش آمیخته بوده که از دو بخش تشکیلشده است. بخش اول طراحی الگوی آموزش خلاقیت برای درس علوم تجربی بوده و بخش دوم، اثربخشی بر پرورش خلاقیت بود. در بخش کیفی از روش مصاحبه نیمهساختمند استفاده شد. در بخش کمی که هدف آزمایش تاثیر الگوی طراحیشده بر خلاقیت دانش آموزان دوره اول متوسطه بود؛ با استفاده از یک طرح نیمه آزمایشی(پیشآزمون، پسآزمون با گروه کنترل) از بین دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر کرج (75نفر) بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. الگوی تعاملی آموزش خلاقیت در هردو گروه و در دو مرحله پیشآزمون و پسآزمون با ابزار مقیاس خلاقیت تورنس برای سنجش خلاقیت برای درس علوم تجربی مورد مقایسه قرار گرفتند. برای تجزیهوتحلیل دادهها در بخش کیفی بعد از پیادهسازی بحثها روی کاغذ، کدگذاری باز (خواندن خط به خط دادهها، استخراج مفاهیم و جملات اصلی، تشکیل مقولات و طبقات اولیه)، کدگذاری محوری (طبقهبندی دادهها، مشخص نمودن زیر مقولهها، تشکیل طبقات نهایی)، کدگذاری انتخابی (پیوند مقولهها به یکدیگر) مقولهها استخراج شد. در بخش کمی، از روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. در بخش آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار، کوچکترین و بزرگترین و در بخش آمار استنباطی از تحلیل کوواریانس یک متغیره و آزمون تعقیبی بهمنظور مقایسه زوجی گروهها با کمک نرمافزار SPSS-21 استفاده گردید. یافتهها: در بخش کیفی نتایج تحقیق منجر به طراحی تعاملی آموزش خلاقیت شد که نتایج در بخش کمی تحقیق نشان داد که الگوی طراحیشده موجب پرورش خلاقیت در گروه آزمایششده است. بحث و نتیجهگیری: پیشنهاد میشود که از الگوی تعاملی آموزش خلاقیت طراحیشده بهعنوان روشی مناسب برای دستیابی دانش آموزان به خلاقیت بهره گرفته شود.
Background: Creative thinking as a complex and multidimensional phenomenon affects students' performance. Aim: The purpose of study was to develop and validate the interactive model of creativity education in the experimental sciences course of the first high school and its effect on fostering students' creativity through a combined study in the academic year of 2018-19. Methods: The present study is a mixed study consisting of two parts. The first part was designing a creative learning model for the experimental science class, and the second part was about developing creativity. In the qualitative section, the semi-structured interview method was used. In a small section, the aim of the experiment was to determine the effect of the designed pattern on the creativity of high school students; using a semi-experimental design (pre-test, post-test with control group) from the first year high school students of Karaj (75 people) were selected as the statistical sample. The interactive pattern of creativity training in both groups and in two pre-test and post-test phases were compared with the Torrance Creativity Scale tool for measuring creativity for the experimental science course. To analyze and analyze data in the qualitative part after implementing discussions on paper, open coding (reading line by line data, extracting basic concepts and sentences, forming categories and primary classes), central coding (data classification, sub-category identification, final class formation) Selective coding (linking categories to each other) Categories were extracted. In the quantitative section, descriptive and inferential statistics were used. In the descriptive statistics section, the mean and standard deviation were the smallest and largest, and in the inferential statistics section, one-variable covariance analysis and follow-up test were used to compare the pairs of groups with the help of SPSS-21 software. Results: In the qualitative part, the research results led to the interactive design of creativity training, and the results in the quantitative part of the research showed that the designed pattern has led to the cultivation of creativity in the tested group. Discussion and Conclusion: It is suggested that the interactive pattern of designed creativity training be used as an appropriate way for students to achieve creativity.
خلاصه ماشینی:
همچنین در تمام سازمان ها ازجمله سازمان های آموزشی مانند مدارس از اهمیت فراوانی برخوردار هست و تغییرات اجتماعی و فرهنگی گسترده در سطح جهانی، حوزه / آموزش وپرورش را نیز به شدت متأثر کرده است ، زیرا آموزش وپرورش ، مکان مهمی است که در آن تواناییهای خلاق افراد را می توان پرورش داد (خلعتبری و سهیلی پور، ١٣٩٦)؛ بنابراین امروزه ایجاد تفکر خلاق و خلاقیت به عنوان یک هدف آموزشی مهم در مدارس ، در نظر گرفته میشود، حتی اگر معلمان برخی از مشکلات را در شناسایی تواناییهای دانش آموزان خود در رابطه با تفکر خلاق نشان دهند (مصطفی و رووس دیانا٢٠١٧،١).
در نتیجه ، هدف کلی این پژوهش ترکیبی با طرح آشیانه ای شبه آزمایشی یک مرحله ای هم زمان ، توسعه و اعتبار یابی الگوی آموزش خلاقیت در درس علوم تجربی دوره اول متوسطه و بررسی نتایج حاصل از اجرای طرح بر خلاقیت دانش آموزان است .
جامعه آماری برای توسعه و اعتبار یابی الگوی تعاملی آموزش خلاقیت در درس علوم تجربی دوره اول متوسطه و تأثیر آن در پرورش خلاقیت ، کلیه دانش آموزان دوره اول متوسطه ابتدایی شهر کرج در سال تحصیلی ١٣٩٧-١٣٩٨ بود که در بخش کیفی، مشارکت کنندگان بالقوه در این پژوهش گروه معلمان (مجری کلاس روش و کلاس روش - محتوا) بود که به تدریس درس علوم تجربی و توصیف فرایندهای پرورش خلاقیت در جریان اجرای طرح پرداخت که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند مبتنی بر معیار انتخاب شد (٦=n).