چکیده:
در این مقاله، یک پژوهش تحلیل محتوا گزارش میشود که هدف آن بررسی میزان توجه به چارچوب سنجش مطالعه پرلز 2016 در کتابهای درسی بخوانیم دوره ابتدایی است. بدین منظور محتوای کلیه کتابهای بخوانیم پایههای اول تا ششم دوره ابتدایی چاپ شده در سال 1398 برای تحلیل انتخاب شد. در فرآیند تحلیل، هر صفحهی متنی کتاب به عنوان یک واحد تحلیل در نظر گرفته شد. چارچوب نظری از ادبیات پژوهشی مرتبط با هدف اخذ شد و پس از جرح و تعدیل چارچوب، متن درس و فعالیتهای کتاب از نظر دو هدف ادبی و اطلاعاتی و چهار فرآیند درک مطلب بررسی شدند. نتایج نشان داد که کتابهای بخوانیم دوره ابتدایی بیشترین تاکید بر متون ادبی و فرایند «تمرکز و بازیابی اطلاعات» و کمترین تاکید بر متون اطلاعاتی و فرایند «تفسیر و ارزشیابی محتوای زبان و عناصر مربوط به متن» را دارند
In this study, a content analysis study is reported, which aimed to examine the level of attention paid to the 2016 PIRLS Reading Assessment Framework in Persian language reading textbooks. Based on the content of all the read books, the first to sixth grades of the elementary school published in 2019 were selected for analysis. In the analysis phase, each text page of the textbook was considered as a unit of analysis. The theoretical framework of the research literature related to the goal was obtained and the text of the lesson and the activities of the book were examined in terms of two literary and informational goals and four comprehension processes after modifying the framework. The findings showed that reading textbooks of the elementary school had the greatest emphasis on literary texts and the process of "information concentration and retrieval" and the least emphasis on information texts and the process of "interpretation and evaluation of language content and text-related elements".
خلاصه ماشینی:
جعفري ثاني و همکاران (١٣٨٩) نيز در تحقيقي با عنوان «ميزان درگيري کتاب هاي فارسي "بخوانيم " پايه سوم و چهارم ابتدايي با فرايندهاي درک مطلب بر اساس مطالعه بين المللي پرلز» به اين نتيجه رسيدند که به فرآيند تفسير و ترکيب اطلاعات کمتر توجه شده است و نياز به تقويت انگيزه خواندن در بين دانش آموزان ضروري است .
توزيع فراواني چهار فرايند درک مطلب در کتاب بخوانيم پايه سوم ابتدايي (رجوع شود به تصویر صفحه) در صفحات آغازين کتاب بخوانيم پايه سوم ، اذعان شده است که اين کتاب بر بنياد رويکرد عام «برنامه درسي ملي جمهوري اسلامي ايران »، يعني شکوفايي فطرت الهي، استوار است و رويکرد خاص برنامه ي زبان آموزي بر آموزش مهارت هاي زباني و فرازباني يا مهارت آموزي استوار است و معتقدند که کتاب فارسي سوم براي تقويت توانايي ادراکي زبان آموزان ، نگاه ويژه اي به درک متن دارد و در پايان هر درس ، فعاليت «درست و نادرست » و «درک مطلب » به آموزش درک متن ميپردازد و همچنين بيان ميکنند که موضوع درک متن در يک فرايند گام به گام ، آموزش داده ميشود و سازماندهي عناصر کتاب نيز بر نظمي استوار است و سوالهاي «درست و نادرست »، «درک مطلب » و «درک و دريافت » با توجه به سطوح درک متن ، طراحي شده اند و به سخن ديگر در درس هاي آغازين کتاب ، سوال ها بر درک 194 اطلاعات آشکار متن ، متمرکز شده است و به تدريج به فراخور پيشرفت سواد خواندن دانش آموزان به ترتيب ، لايه هاي استنباط ، تلفيق و تفسير اطلاعات متن نيز مورد توجه قرار گرفته است (اکبري شلدره ، نجفي پازکي، قاسم پور مقدم ، محمدي، ١٣٩٦).