چکیده:
موضوع این مقاله «سیمای شبلی در منطقالطیر عطّار و دیگر آثار وی» میباشد. عطّار برای بیان افکار و اندیشههای عرفانی خود، از عرفا و شیوخ در قالب داستان و حکایت بهره میگیرد و همگان به خصوص سالکان راه را به پیروی از احوال و اقوال آنها تشویق میکند. در این مقاله به معرفی شبلی، صوفی و عارف قرن سوم و چهارم، که مورد توجه و احترام بزرگان تصوف بود پرداخته شده است. وی عاشق مجنون و عارف بلند مرتبه ای است که در حال و علم بی همتا بود. نکتهها و اشارات و رموز و عبارات و ریاضات و کرامات فراوانی از وی نقل شده است. عطار در منطق الطیر و دیگر آثار خود به ذکر حکایاتی از زبان وی میپردازد و بدین ترتیب اندیشهها و باورهای عرفانی خود را گاه به زبانی ساده و گاه رمزی بیان میکند. در این مقاله کوشش شده تا به تفسیر، تحلیل و شرح داستانها که هرکدام تقریباً یک تمثیل رمزی میباشند توجه شده و به رمزها و نمادهای نهفته در آنها اشاره شود. هرکدام از این حکایتها به گونه ای با اصول و سیر و سلوک عرفان گره میخورند و عطار با شگردی خاص از زبان شبلی برای بیان مسایل خود استفاده میکند که در این مقاله به آنها اشاره شده است.
In order to express his mystical notions and thoughts Attar refers to the numinous and mystic figures in his anecdotes and tales and advises everyone to follow their deeds and examples. The present study investigates the character of Shebli, a mystic of the fourth and fifth centuries, who was respected by great Sufi scholars. He was a high ranking lover and mystic of unequalled lore and devotion. Many intellectual points, advices, phrases and also revelations and miracles have been attributed to him. Attar depicts him as the narrator of the anecdotes in Conference of Birds and his other works to expresses his own thoughts and ideas in both simple and cryptic ways. In this study, we have tried to analyze and interpret or demystify these anecdotes and tales. We have attempted to uncover the hidden secrets and symbols behind the lines. In every one of these tales and anecdotes, bearing the secrets and ways of mysticism, Attar puts forth his own words as quoted by Shebli, and revealing the hidden secrets in them is what this present study has attempted to achieve.
خلاصه ماشینی:
هرکدام از اين حکايت ها به گونه اي با اصول و سير و سلوک عرفان گره مي خورند و عطار با شــگردي خاص از زبان شــبلي براي بيان مسايل خود استفاده مي کند که در اين مقاله به آنها اشاره شده است .
در اين مقاله قصد داريم به بررســي سيماي شبلي در منطق الطير و ديگر آثار عطار بپردازيم و به رموز عارفانه اي که عطار در اغلب مواقع براي ذکر کرامات وانديشه هاي والاي معنــوي و عرفانــي عارفان در حکايات خود مورد توجــه داده ، بنگريم و فوايد اخلاقي و دريافت هاي عرفاني و مراحل ســير و ســلوک را کــه براي بيان حقيقت در خلال حکايات آمده بررسي تحليل و ذکر کنيم .
»(عثماني ، ٢٥٠:١٣٤٥) در کتاب فرهنگ اصطلاحات عرفاني آمده است :« تسليم ، بازسپردن باشد و در اين موضع مراد از تسليم آن است که هر چه سالک آن را نسبتي به خود کرده باشد آن را با خداي سپارد و اين مرتبه ي توکل باشد و بالجمله نزد سالکان تسليم عبارت است از استقبال قضا و تسليم به مقدرات الهي است » (سجادي ، ٢٣٧:١٣٩٣) عطار در اين حکايت از زبان شبلي با تسليم خويش در برابر خدا و غرق در حيرت ســرگرداني و ناچيز شمردن خود به دنبال کســب محبت الهي بر دل خود مي باشد تا صــدق ارادت الهي را حاصل کند و صدق ارادت ، همه ي حجاب ها و موانع را از ميان او و خداوند بردارد.