چکیده:
آب، عنصر حیات بشر، از دو منظر کمبود عرضه و توزیع نامتوازن جغرافیایی بر روی کره زمین، سالها است منشاء مناقشات و چالشهای سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی کشورها شده است. یک نگاه کاربردی به موضوع تخصیص بهینه منابع آب در نظریه بازی به وسیله توضیح و تفسیر شرایط موجود در بستر یک بازی همکارانه و تبیین یک راه حل بهینه، می تواند بسیار راهگشا باشد. در بازی های همکارانه از آن جهت که بازیکنان میتوانند در فضایی شفاف، از تصمیمات و استراتژی های دیگر بازیکنان آگاه باشند، بازی بر پایه همکاری و تقسیم سود حاصل از ائتلاف میان بازیکنان شکل خواهد گرفت. و بر خلاف تصور به دلیل وجود ائتلافهای گوناگون مابین بازیکنان فضای تصمیمگیری در آن بسیار رقابتی است. در این مقاله، حوضه آبریز رودخانه اترک مورد مطالعه قرار گرفته است و با طرح یک بازی همکارانه میان بازیکنان ذینفع و بسط استراتژی های آنان و درنهایت حل بازی به روش برآورد ارزش شپلی برای هر بازیکن، سناریوی بهینه برآورد شده است. بر اساس سناریو تخصیص بهینه منابع آب در استانهای شمال شرقی کشور می توان شاهد بهبود وضعیت زیست محیطی و افزایش درآمد ملی در این منطقه بود.
Water as a vital element has been a rout of political, national and international challenges for years due to its unequal supply and geographical distribution. A practical approach for optimal allocation of water resources in game theory through explanation and interpretation of current situation in a cooperative game framework and building up an efficient solution could be helpful. Since in the cooperative game, players can be aware of other players’ decisions and strategies clearly, game will be performed based on the profit sharing between players’ coalition and controversially there will be a competitive decision-making situation due to various coalitions between players. In this study, Atrak river drainage basin has been investigated. A cooperative game between beneficiaries has been introduced, their strategies have been explained and finally “Shapley Value” has been evaluated for each player and efficient scenario is assessed. Based on optimal allocation of water resources scenario in north east provinces, environmental improvement and national income increase will be expected. JEL Classification: C71, D47, Q01, Q25, Q50, Q51, Q52 Key Words: Environmental Economics, Water Crisis, Efficient Allocation of Water Resources, Cooperative Game, Shapley Value
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله ، حوضه آبريز رودخانه اترک مورد مطالعه قرار گرفته و با طرح يک بازي همکارانه ميان بازيکنان ذي نفع و بسط استراتژي هاي آنان و درنهايت حل بازي به روش برآورد ارزش شپلي براي هر بازيکن ، سناريوي بهينه برآورد شده است .
ايران در منطقه اي قرار دارد که بيشتر نواحي آن در محدوده گرم و خشک جغرافيايي است و از طرفي ، در ناحيه شمال و شمال شرقي و همچنين محدوده غرب ، جنوب غربي و شمال غربي کشور، داراي شش حوضه آبريز اصلي است که هرکدام از آنها، به حوضه هاي فرعي درجه يک و دو تقسيم مي شود (وزارت نيرو, ١٣٨٣) واکثر اين منابع آبي به طور مشترک از سوي چندين استان مورد استفاده قرار مي گيرند، که موجب تشديد پيچيدگي مديريت و بهره برداري صحيح و اقتصادي از آنها شده است .
Rogers مسأله ، در اين مقاله ، به بررسي کارکرد يک بازي همکارانه (CGT١) در زمينه تخصيص بهينه منابع آب در حوزه آبريز رودخانه اترک به عنوان يک حوضه فرعي درجه يک که در حوضه آبريز اصلي درياي خزر قرار گرفته است ، خواهيم پرداخت و به دنبال آن هستيم که آيا امکان برقراري نوعي همکاري ميان بهره برداران اين حوضه آبي مشترک وجود دارد يا خير، آيا همکاري موجب حصول منافعي براي آنان خواهد شد و همچنين اين منفعت چگونه بايد ميان کاربران حوضه تخصيص پيدا کند.
Social resolution of conflicts over water resources allocation in a river basin using cooperative game theory approaches: A case study.