چکیده:
این پژوهش به بررسی رابطۀ بین صنعت و میزان تولیدات علمی دربارۀ استانهای کشور میپردازد. پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای کاربردی است که با استفاده از روش علمسنجی و تکنیک آمارخوانی انجام شده است. جامعهی آماری این پژوهش کلیۀ تولیدات علمی دربارۀ استانهای کشور به عنوان ثروت علمی و آمار مربوط به وضعیت صنعت و معدن در تمام استانهای کشور بر اساس اطلاعات پایگاههای علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، نمایۀ استنادی علوم ایران و نیز سالنامههای آماری کل کشور است. دادههای این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و میانگین) و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتههای این پژوهش نشان داد که در سالهای 1383 تا 1387، بیشترین تعداد تولید علم دربارۀ استانهای کشور به ترتیب با 405، 263، 261، 228 و 226 عنوان تولید علمی متعلق به استانهای فارس، گلستان، مازندران، اصفهان و تهران بوده است. با توجه به آمارهای مربوط به 12 شاخص صنعت و معدن نیز به ترتیب استانهای اصفهان، خراسان رضوی، یزد، کرمان و تهران بهترین وضعیت صنعت و معدن در کشور را دارا هستند. از میان 12 شاخص مورد بررسی، تنها 4 شاخص تعداد پروانۀ بهرهبرداری از کارگاههای صنعتی، میزان اشتغال در کارگاههای صنعتی، ارزش افزودۀ فعالیت صنعتی کارگاههای صنعتی و تعداد شاغلان در معادن فعال کشور با میزان تولیدات علمی دربارهی استانهای کشور دارای همبستگی مثبت بودند. با توجه به یافتههای این پژوهش میتوان چنین بیان کرد که وضعیت صنعت و معدن در تمام استانهای کشور، همبستگی ناچیزی با تولیدات علمی دربارۀ این استانها دارد
This study investigates the relationship between industrial indicators and scientific productivity of Iranian provinces. As an applied research, some scientometrics as well as statistical methods have been utilized. The data were gathered from IRANDOC, SCI and Iranian Annual Fact Book. Descriptive analysis as well as Pierson’s correlation showed that during 2004-2008, Fars, Golestan, Mazandaran, Isfahan and Tehran proved to have more local research indexed in the mentioned databases. Regarding all industrial and mining indicators, Isfahan, Khorasan Razavi, Yazd, Kerman and Tehran provinces stood on top. Small correlation was noticed between the industrial situation of Iranian provinces and their scientific productivity.
خلاصه ماشینی:
از اين رو، در پژوهش حاضر با استفاده از آمارهاي ارائه شـده در پايگـاه هـاي علـوم و فنـاوري اطلاعات ايران (ايرانداک )، نمايۀ استنادي علوم ايـران و سـالنامه هـاي آمـاري کـل کشـور سعي شده با هدف بررسي رابطۀ بين شاخص هاي صنعتي و توزيع جغرافيايي ثـروت علمـي در کشور رابطۀ دو عامـل توليـد علـم و وضـعيت صـنعت در تمـام اسـتان هـاي کشـور بـين سال هاي ١٣٨٣ تا ١٣٨٧ مطالعه شود.
اسدي و جمالي مهموئي در مقالـه اي بـا عنـوان «توزيـع جغرافيـايي ثـروت علمـي در ايران » براي اولين بار به جمع آوري اطلاعات علمي تمام استان هاي کشور پرداختـه و سـهم هر استان را از تعداد کل توليدات علميِ نمايه شده در پايگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران مشخص نموده اند.
٣. روش پژوهش در اين پژوهش با استفاده از آمار و ارقام مربوط به بخش هاي صنعت و معـدن کشـور که توسط مرکز آمار ايران جمع آوري شده و با توجه به اطلاعات مربوط به تعداد توليدات علمي داخلي با موضوع استان هاي کشور که در پايگاه هاي اطلاعات علمـي مرکـز علـوم و فناوري اطلاعات ايران (ايرانداک ) و نمايـۀ اسـتنادي علـوم ايـران وجـود دارد، بـه بررسـي وجود رابطۀ همبستگي بين اين دو گروه از اطلاعات پرداخته شد.
آنچه به عنوان ثروت علمي استان هاي کشور در اين پژوهش مـورد بررسـي قـرار گرفته ، در واقع ، مجموع تعـداد توليـدات علمـي اسـتان هـاي کشـور در دو پايگـاه علـوم و فناوري اطلاعات ايران و نيز نمايۀ استنادي علوم ايران است .