چکیده:
ایران به عنوان یک از کشورهای منطقه خشک خاورمیانه در مقایسه با متوسط جهانی میزان بارندگی کمتر از یک سوم و پتانسیل تبخیری در بیش از متوسط جهانی است. این امر سبب محدودیت آب قابل دسترس در کشور شده است. علاوه بر این توزیع غیریکنواخت آب در سطح کشور، الگوی نامناسب شهرنشینی، نوع و شیوه تولید محصولات زراعی از منظر سازگاری با اقلیم و عوامل دیگری با مشکل تامین آب در بسیاری از مناطق مواجه شده و به تدریج بر ابعاد این مشکل افزوده می شود، به نحوی که طبق پیش بینی های انجام شده کشور با بحران آب مواجه خواهد شد یکی از راهکارهای جلوگیری از این شرایط امکان تشکیل بازار آب است که این موضوع در این تحقیق هم از بعد فنی و هم از بعد اسلامی بررسی می شود. که با توجه به عملکرد امروزه امکان تشکیل بازار محلی آب وجود دارد که باید در این بازار، قواعد و اصول فقه از قبیل لاضرر، عدم اتلاف و اسراف نفی عسر و حرج و ... رعایت گردد.
Iran as a dry Middle East countries compared to less than a third of the global average rainfall and potential evaporation is more than the global average. This has led to limited water availability in the country. In addition to this non-uniform distribution of water in the country, improper patterns of urbanization, type and crop production practices in terms of adapting to climate and other factors have been facing water supply problems in many areas. And gradually added to the problem, according to forecasts made so that the country will face a water crisis. One way to avoid this situation is the water market form. The research also highlighted this issue in the technical aspects and the aspect of Islam is checked. According to the local market it is impossible to form water.Have in the market Be respected rules and principles of jurisprudence, such as no loss, hardship and rejection of waste and.
خلاصه ماشینی:
براساس آمارهاي سازمان ملل ، بيش از ٢/١ ميليارد نفر معادل ٢٠ درصد جمعيت کره زمين از دستيابي به آب کافي محروم هستند و تا سال ٢٠٢٥ به بيش از ٣ ميليارد نفر خواهند رسيد، گرچه عوامل متعددي مانند تغييرات جوي و عدم ثبات در الگوهاي بارندگي، افزايش جمعيت ، گسترش شهرنشيني و توسعه فعاليت هاي کشاورزي و صنعتي منجر به افزايش سرانه مصرف شده است ، اما در اين ميان فاکتورهاي ديگري همچون مصرف بي رويه و مديريت سنتي در بهره برداري و مصرف آب درکشاورزي و مصرف غيراقتصادي منابع آب زيرزميني نيز تاثير قابل ملاحظه اي داشته و باعث افت شديد سطح آبهاي زيرزميني در قالب بهره برداري بي رويه از چاه هاي نيمه عميق و عميق ميشود (رحيمي و خالدي، ١٣٧٩).
روند رشد جمعيت و مصرف آب (رجوع شود به تصویر صفحه ) همچنين بنابر نتايج مطالعه ووس و همکاران (٢٠١٣) ، برمبناي اطلاعات ثبت شده از سال ٢٠٠٣ توسط ماهواره هاي گراس ، عنوان شده که منابع آب شيرين در بخش هاي سوريه ؛ عراق و ايران در امتداد حوزه رودخانه هاي دجله و فرات ، به علت ضعف مديريت ، افزايش تقاضا براي منابع آب زيرزميني (هزاران چاه حفر شده در عراق ) و آثار خشکسالي سال ٢٠٠٧ ( کاهش ذخاير برف کوه ها و خشک شدن خاک) حدود ١٤٤ کيلومتر مکعب از مجموع آب شيرين ذخيره شده خود را از دست داده که دومين کاهش سريع ذخيره آب زيرزميني پس از هند محسوب مي شود و اين ميزان آب شيرين از دست رفته ، به اندازه حجم آب درياي مرده است .