چکیده:
زمینه و هدف
بررسی و مقایسه بسامد واژگان مهم هر متن، جهان زبان نویسنده را مینمایاند و جهان زبان، دنیای اندیشه مولف را؛ بنابراین یکی از مهمترین کارهایی که در پژوهش متون میتوان انجام داد، کاوش در واژگان و موارد کاربرد و معنا و مفهوم آنها در هر متن است. این مقاله نیز به مقایسه لغات، ترکیبات، اصطلاحات و اعلام در اشعار میرداماد، ملاصدرا و شیخبهایی میپردازد. هدف اصلی این مقاله بررسی شباهتها و تفاوتهای لغات، ترکیبات و اصطلاحات در اشعار میرداماد، ملاصدرا و شیخبهایی است.
روش مطالعه
روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی - تحلیلی است و برای جمعآوری اطلاعات از روش اسنادی استفاده شده است.
یافتهها
اعلام و لغات در اشعار ملاصدرا و شیخ بهایی ازنظر عرفانی با یکدیگر شباهتهایی دارند. همچنین دیوان میرداماد در زمینه ارایه نظریات فلسفی دارای اعلام قابل توجهی است.
نتیجهگیری
کلمات مشابهی با مفاهیم تقریبا واحد در دیوانهای مورد بررسی در حوزه فلسفه، عشق و عرفان بکار رفته است. در سه دیوان کلمات آتش، عشق، فلک، جهان، دین، جام، خاک و آفتاب بالاترین فراوانی را دارد؛ دیوان شیخ بهایی نیز بیشتر دارای مضامین عرفانی است. میرداماد و ملاصدرا مضامین عرفانی و فلسفی را بیشتر مد نظر قرار دادهاند. همچنین رویکردهای تمثیلی در اشعار شیخبهایی و ملاصدرا بیشتر دیده میشود.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: Examining and comparing the frequency of important words in each text shows the world of the author's language and the world of language represents the world of the author's thought; Therefore, one of the most important things that can be done in the research of texts is to explore the words and their uses and their meaning and concept in each text. This article also compares words, compositions, idioms and announcements in the poems of Mirdamad, Mulla Sadra and Sheikhs. The main purpose of this article is to study the similarities and differences of words, combinations and terms in the poems of Mirdamad, Mulla Sadra and Sheikhobahi.
METHODOLOGY: The method used in this research is descriptive-analytical and documentary method has been used to collect information.
FINDINGS: Statements and words in the poems of Mulla Sadra and Sheikh Baha'i are mystically similar to each other. Mirdamad's court also has a significant statement in presenting philosophical theories.
CONCLUSION: Similar words with almost identical meanings have been used in the studied divans in the field of philosophy, love and mysticism. In three courts, the words fire, love, sky, world, religion, cup, earth and sun have the highest frequency; The Divan of Sheikh Behbai also has more mystical themes. Mirdamad and Mulla Sadra have paid more attention to mystical and philosophical themes. Allegorical approaches are also seen more in the poems of Sheikhabai and Mulla Sadra.
خلاصه ماشینی:
مقايسۀ اصطلاحات فلسفي و عرفاني در اشعار ميرداماد، ملاصدرا و شيخ بهايي با تکيه بر پربسامدترين واژه ها در اشعار سه شاعر ناديا ساماني، حبيب جديدالاسلامي *، بهروز رومياني گروه زبان و ادبيات فارسي، واحد زاهدان ، دانشگاه آزاد اسلامي زاهدان ، ايران .
هدف اصلي اين مقاله بررسي شباهتها و تفاوتهاي لغات ، ترکيبات و اصطلاحات در اشعار ميرداماد، ملاصدرا و شيخ بهايي است .
درخصوص شيخ بهايي، ملاصدرا و ميرداماد نيز اين موضوع قابل بررسي است ؛ چراکه اين سه شاعر و فيلسوف بزرگ همعصر بوده اند و انتظار ميرود مشابهت هايي در اشعار ايشان و بکارگيري اصطلاحات و ترکيبات شعري ديده شود.
با توجه به آنچه گفته شد ميتوان بيان داشت لغات ، ترکيبات و اصطلاحات در اشعار ميرداماد، ملاصدرا و شيخ بهايي هريک تحت تأثير شرايط اجتماعياي بوده که اين شعرا در آن قرار گرفته اند؛ فضاي فکري و همچنين نوع نگرش و فلسفه اي که هريک از اين شعرا به تربيت اجتماعي آن جامعه داشته اند، سبب بکارگيري اصطلاحات و ترکيباتي شده که قابليت مقايسۀ آنها با يکديگر را نشان ميدهد؛ بعنوان مثال قضا و قدر، عشق به خدا و عشق به يار در نگاه ميرداماد بصورتي منطقي گرايش به فلسفۀ زندگي دارد، اما در اشعار ملاصدرا و شيخ بهايي رويکردي عرفاني را نشان ميدهد.