چکیده:
نظیری نیشابوری شاعر شهیر قرن دهم – یازدهم هجری به رغم آنکه در موطن خود، نیشابور و نیز در دوران مهاجرت به هندوستان،در میان مسلمانان اهل سنت می زیست و حرمت اعتقادات برادران مسلمان خود را پاس می داشت،اما همواره بر عقاید شیعی خود، پابرجا بود و منقبت پیامبر اکرم و اهل بیت ایشان را از یک مقوله می دانست. نظیری ضمن قصاید و قطعه های فراوان در توضیح اعتقاد خود، ترکیب بندی در دوازده بند (هربند حاوی دوازده بیت) سروده است که به تعبیری می توان آن را مروری فشرده بر تاریخ تشیع دانست . او در این ترکیب بند به مفهومی از ولایت تمسک می جوید که معنایی کاملا عرفانی دارد و آن ولایتِ اعمّ از نبوت ، و برخاسته از حبّ ذاتی است. در این مقاله پس از مقدمه ای در باب ادبیات تعلیمی وخدمات نظیری به شعر شیعی ، گزارشی محتوایی از این ترکیب بند ،ارائه و برخی از بن مایه های موجود در ترکیب بند نظیری بررسی شده است. پس از آن با ارجاع به هر یک از بندها، در باره هر بند توضیح و تحلیل عرضه شده و سپس نقد محتوایی برخی آموزه های موجود در ترکیب بند، مطرح شده است . با وجود شهرت نظیری نیشابوری در ایران و دو چاپ تحقیقی از دیوان اشعارش، تاکنون کسی به تفصیل به بررسی این ترکیب بند نپرداخته است.
Naziri Neyshabouri, a famous poet of the 10th-11th centuries AH, despite living in his homeland, Neyshabur, and during his migration to India, among Sunni Muslims, and respected the beliefs of his Muslim brothers, but always adhered to his Shiite beliefs. He was steadfast and the Manqabat of the Holy Prophet and his family were one of them. Naziri, in addition to many poems and passages in explaining his belief, has composed a composition in twelve verses (a verse containing twelve verses), which can be considered as a concise review of the history of Shiism. In this verse, he clings to the concept of guardianship, which has a completely mystical meaning, and that guardianship, which includes prophecy and arises from innate love. In this article, after an introduction about educational literature and peer services to Shiite poetry, a substantive report of this clause is presented and some of the themes in the composition of the clause are reviewed. Then, with reference to each of the paragraphs, an explanation and analysis is provided about each paragraph, and then a content critique of some of the teachings in the composition of the paragraph is presented. Despite Neyshabouri's unique reputation in Iran and two research publications of his poetry collection, no one has yet studied this composition in detail.
خلاصه ماشینی:
باقرالعلوم7 خود بارها در موعظههاي خويش به جايگاه واقعي خود و خاندانش تصريح کرده بود: ما راه مستقيم به حقيم و کهف ما, , ارض مقدس است که بيت الحرام شد هرکس ز ما بريد فروبرد دوزخش, , وان کو به ما رسيد بهشتش مقام شد حضرت باقرالعلوم7 در زمان حياتْ بر طريقت هدايت خلق، مقتداي ايشان و چراغ روشن شريعت و قبلة خاص و عام بود، اما: مسموم شد به زهر براهيم بن وليد, , از دار حادثات به دارالسلام شد بند ششم نظيري بند ششم ترکيببند را چنين ميآغازد: بنياد شرع، جعفر صادق بنا نمود, , رسم عبادت علي و آل وانمود به مقتدايي امام جعفر صادق7 بر امامان ساير مذاهب فقهي چنين اشاره ميکند که ابوحنيفه در ديانت و مباحث کلامي، به اين امام التجا داشته؛ همانگونه که شافعي در شرع و رعايت آن، به سخنان جعفر صادق7 توجه ميکرد.
از آن روي خطاب کليماللهي به آن موسي عطا شد که پشت سرش چنين موسي فصيحزباني قرار داشته و کلام خدا را بازگو کرده است و اگر خداوند کليم خود را پيامبر مسجون خواند، موساي ما در سجنِ خود، هزار ابتلا را در راه حق تحمل کرد تا آنجا که: از شور و گريهاي که به زندان بصره داشت, , جوش دلش به خوابگه مصطفي رسيد گويند: هرگاه که براي قرائت قرآن زبان ميگشود از ناحية مرقد مطهّر حضرت رسول9 نداي مرحبايي به سوي او ميآمد، با اين حال: هارون به زهر هاشک شومش، شهيد ساخت, , قطبيتش به قبلة هشتم رضا رسيد بند هشتم در بند هشتم اين ترکيببند، که به فضايل و خصايل امام رضا7 اختصاص دارد، شاعر چنين ميآغازد: ايمان چو در ديار غريب از وطن فتاد, , در مشهد علي رضا بوالحسن فتاد اين امام محبوب (دانة ولايت)، که ابتدا ساکن خاک مدينه بود، «آمد به غربت و به بلا و محن فتاد.