چکیده:
بازاریابی شبکهای روشی است برای کسب سود و درآمد. شرکتها از طریق دریافت حق عضویت و یا فروش محصولات به قیمت بالاتر سود میبرند. برخی معتقدند این روش باعث ارتقاء کیفیت محصول، خروج از رکود، کاهش هزینهها و ایجاد جریان مثبت نقدینگی میشود. مرکز ثقل استدلال موافقان بر این نکته قرار دارد که در بازاریابی شبکهای واسطهها حذف میشوند؛ لذا هزینه کاهش یافته و نقدینگی لازم برای تولید دوباره در اختیار شرکتها قرار میگیرد. اما در واقع این روش، موجب انتقال هزینهها به سمت شرکت و سرشاخهها میشود (نه کاهش هزینهها)؛ ضمن اینکه تبعات منفی دیگری به دنبال دارد. در این مقاله با هدف موضوعشناسی بازاریابی شبکهای ضمن بیان استدلال موافقان و مخالفان، معیارهایی برای تفکیک بازاریابی سالم از ناسالم بیان شده است. در این مقاله که با روش تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته شده، پیشنهادهایی نیز برای رفع آسیبهای بازاریابی شبکهای و کمک به اقتصاد ارایه شده است.
Network marketing is a way to make a profit. Companies benefit by receiving membership fees or selling products at a higher price. Some believe that this method improves product quality, getting the country out of recession, reduces costs and creates a positive cash flow. The focus of the proponents' argument is that intermediaries are eliminated in network marketing; therefore, the cost is reduced and the necessary liquidity for reproduction is provided to the companies. But in fact, this method transfers costs to the company and its branches (not reducing costs); while it has other negative consequences. While arguing for and against this deal, thematically this article examines the criteria for distinguishing between healthy and unhealthy marketing. Using a descriptive-analytical method and helping the economy, this paper gives some tips on how to fix network marketing damage.
خلاصه ماشینی:
به بیان دیگر بازاریابی شبکهای، روشی است که در آن تولیدکننده بهجای اینکه کالاهای خود را از طریق عوامل پخش (واسطهها) با درصد کمیسیون بالا به فروش برساند، از طریق خود مردم و مشتریان، این کار را انجام میدهد و کار فروش به همین ترتیب ادامه پیدا میکند و در نتیجه به صورت تصاعدی، تعداد مشتریان و فروشندگان در شبکه اضافه میشود (ذکایی و اسماعیلی، 1388، ص38).
شرکتهایی که از روش هرمی برای کسب درآمد استفاده میکنند، صورتهای مختلفی دارند؛ در برخی از این شرکتها، فروش محصول وجود ندارد و صرفاً درآمدها از طریق عضوگیری و پرداخت حق عضویت بهدست میآید؛ در برخی دیگر، محصولات محدود و کم ارزشی به بهای چند برابر به اعضا فروخته میشود و سود آن نصیب شرکت یا سرشاخهها میشود؛ و در برخی موارد نیز شرکت، محصولات بیشتری را از طریق شبکة اعضا به فروش میرساند.
با وجود اینکه بازاریابی شبکهای دارای اَشکال مختلف است؛ اما به جهت اینکه در همه این انواع، سوددهی بهگونهای است که به افراد سرشاخه (در رأس هرم و نزدیک آن) سودِ بیشتری میرسد؛ لذا اطلاق «شرکتهای هرمی» به همه انواع بازاریابی صحیح است؛ هرچند برخی تلاش میکنند نامِ هرمی را برای شرکتهای بهزعم خود ناسالم (یعنی شرکتهایی که در آن فروش محصول وجود ندارد یا فروش محصول سرپوشی است برای قانونی جلوه دادن فعالیت خود) بهکار ببرند.