چکیده:
جاده ابریشم نوین به عنوان بلندپروازانهترین کلان پروژه در زمانه کنونی، نمود و نماد اعمال قدرت چین در ورای مرزهای خود است. دو دالان از دالانهای ششگانه کمربند زمینی جاده ابریشم نوین از قلمرو روسیه میگذرند. همچنین اروپا پایانه عمده مسیرهای زمینی و دریایی این کلان پروژه خواهد بود. بااینحال، روابط چین با روسیه و اروپا دربردارنده تنشهای بالقوه با پیامدهای کلان برای موازنه قوا و اقتصاد جهانی نیز است. از این دریچه، مسئله اساسی نوع واگرایی و همگرایی این سه قدرت بزرگ در مسیر زمینی اوراسیایی جاده ابریشم نوین است. " عوامل همگرایی و واگرایی در رابطه چین با روسیه و اروپا در مسیر جاده ابریشم نوین کدماند؟ " فرضیه بر این امر استوار است که از جاده ابریشم قطبی بستر همگرایی و آسیای میانه زمینه واگرایی پکن و مسکو را فراهم میکند و از سوی دیگر، پروژههای چین در بالکان زمینه همگرایی در اروپای شرقی را فراهم میسازد٬ درصورتیکه واگرایی با قدرتهای اروپای غربی و مرکزی را به همراه دارد. این نوشته با ذکر جزییات این سویهها و پیامدهای جاده ابریشم یخی (قطبی) را نشان میدهد. همچنین، فرصتها و چالشهای میان چین و روسیه را بهویژه در آسیای میانه برمیشمرد. سپس، سیاستها و خطمشی چین برای نفوذ در اروپای شرقی و بالکان نشان داده میشود. در آخر نیز دامنه و گستره روابط تنش آمیز چین با کشورهای اروپای غربی نیز موردبررسی قرار خواهد گرفت. چارچوب نظری مقاله پیشرو بر خوانشی سهحوزهای و سهسطحی از ژئوپلیتیک استوار است. چنین چارچوبی از پیوند این سه ساختار با عوامل جغرافیایی نشان میدهد که ردپای ریشهها و پیامدهای این کلان پروژه را میتوان در سه حوزۀ ژئوپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواکونومی و در سه سطح "بینالمللی"، "منطقهای" و "داخلی" یافت.
The New Silk Road as the most ambitious macro-project in the current time is the sign and symbol of China’s power projection beyond its borders. Two lanes of the six lanes of the land belt of the New Silk Road go through the Russian territory. Also, Europe will be the main terminal of the land and sea routes of this grand project. Furthermore, China’s relations with Russia and Europe will involve potential tensions with huge consequences for the balance of power and global economy. From this perspective, the main issue is some sort of divergence and convergence of these three big powers along the Silk Road’s Eurasian land route. What are the divergence and convergence factors in China’s relations with Russia and Europe along the New Silk Road? The thesis is premised on the fact that the Polar Silk Road lays the ground for convergence, and the one going through Central Asia diverges Moscow and Beijing, and on the other side, China’s projects in the Balkans cause convergence in East Europe, while bringing divergence of relations with Central and Western Europe powers. This writing shows in detail the branches and the consequences of the Icy (Polar) Silk Road. Also, it enumerates the challenges and opportunities between China and Russia, especially in Central Asia; then, it shows China’s policy-line for infiltrating into East Europe and the Balkans. The paper explores the extent and expanse of China’s tense relations with West Europe countries. The theoretical framework of the paper is progressive based on a tri-faceted and tri-spherical reading of geopolitics. Such a framework of connection of these three structures with geographical factors shows that the roots and consequences of this macro-project can be traced back to the spheres of Geopolitics, Geo-culture, and Geo-economy as well as to the three “International”, “Regional”, and “Internal” levels.
خلاصه ماشینی:
" عوامل همگرايي و واگرايي در رابطه چين با روسيه و اروپا در مسير جاده ابريشم نوين کدم اند؟" فرضيه بر اين امر استوار اسـت کـه از جـاده ابريشم قطبي بستر همگرايي و آسياي ميانه زمينه واگرايي پکن و مسکو را فراهم ميکنـد و از سـوي ديگر، پروژه هاي چين در بالکان زمينه همگرايي در اروپاي شرقي را فراهم ميسازد٬ درصـورتيکـه واگرايي با قدرت هاي اروپاي غربي و مرکزي را به همراه دارد.
گذشـته از ايـن ، ابتکـار کمربنـد و جـاده صـرفا در پروژه هاي اقتصادي خلاصه نميشود بلکه شکل دهنده گفتماني نوين است کـه پـيش درآمـد نظـم نوين جهاني به رهبري چين با تکيه بر اقتدار انساني و تأکيد بر کنش هاي اخلاقـي چـين محـور و رهبري خيرخواهانه اين کشور است .
(١٤ :٢٠١٣ ,Yan) کوتاه آنکه ، جاده ابريشم نوين مهـم تـرين نماد و نمود اعمال قدرت چين در وراي مرزهاي خود براي سال ها و دهه هاي آينده خواهد بود.
دو دالان اقتصـادي چـين - مغولستان – روسيه و دالان اقتصادي پل زميني اوراسياي نوين به همراه جاده ابريشم قطبـي نيازمند همکاريهاي ميان مسکو و پکن است .
از آن جايي که ايران با روسـيه و چـين روابـط پررنگـي داشـته و اروپا نيز يکي از محورهاي مهم سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در دهـه هـاي گذشـته بوده ، لازم است که پيامدها و فرصت هاي همگرايي و واگرايي اين مثلث چين -روسـيه -اروپـا بـه خوبي تبيين شود تا از آن دل بتوان بـه درک روشـن تـر و واقـع بينانـه تـري از تحـولات آتـي و احتمالي سياست بين الملل رسيد.
(٢٠١٩ ,China Ministry of Commerce) اين توافق نامه گاميبـزرگ بـه سـوي همسـويي اتحاديـه اقتصادي اوراسيا و ابتکار عمل کمربند و جاده چين بود.