چکیده:
در دو دهه اخیر مفهوم سرمایه اجتماعی در زمینهها و اشکال گوناگونش به عنوان یکی از کانونیترین مفاهیم، ظهور و بروز یافته است، هرچند شور و شوق زیادی در بین صاحبنظران و پژوهشگران مشابه چارچوب مفهومی و ابزار تحلیلی ایجاد کرد. لیکن نگرشها، دیدگاهها و انتظارات گوناگونی را نیز دامن زده است. افزایش حجم قابل توجه پژوهشها در این حوزه بیانگر اهمیت و جایگاه سرمایه اجتماعی در سپهرهای متفاوت اجتماعی است. به طور کلی میزان سرمایه اجتماعی در هر گروه یا جامعهای نشاندهنده میزان اعتماد افراد به یکدیگر است. روش پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی میباشد. در این پژوهش جامعه آماری 173 نفر از معلمان شهرستان لردگان میباشد که حجم نمونه طبق فرمول کوکران شامل 115 نفر میباشد وجود میزان قابل قبولی از سرمایهاجتماعی موجب تسهیل کنشهای اجتماعی میشود، بهطوریکه در مواقع بحرانی میتوان برای حل مشکلات از سرمایهاجتماعی به عنوان اصلیترین منبع حل مشکلات و اصلاح فرآیندهای موجود سود برد. از اینرو شناسایی عوامل موثر در تقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی اهمیت بسزایی دارد. تعدادی از عناصر اصلی که میتوان سرمایه اجتماعی را با آن مورد اندازهگیری قرار داد عبارتند از: آگاهی به امور عمومی، سیاسی، اجتماعی، وجود انگیزه در افراد جامعه که در پی کسب این دسته از آگاهیها برآیند، اعتماد عمومی به یکدیگر، اعتماد به نهادهای مردمی و دولتی، مشارکت غیررسمی همیارانه در فعالیتهای داوطلبانه در تشکلهای غیردولتی، خیریهای، مذهبی، اتحادیهها، انجمنهای صنفی و علمی و... در مجموع میتوان گفت که یکی از معیارهای اصلی در شناخت سرمایه اجتماعی شکل و شیوه روابط اجتماعی افراد با یکدیگر و نحوه همزیستی آنها در جامعه مورد مطالعه است. از دیگر معیارها میتوان به احساس مردم نسبت به حکومت و مردم اشاره کرد و نیز داشتن احساس خوشایند نسبت به امنیت، پیوندهای خانوادگی و اجتماعی و امیدواری نسبت به آینده از معیارهای مطرح محسوب میشود.
خلاصه ماشینی:
مقدمه مفهوم سرمايه اجتماعي با سه عنصر اصلي و شاخص مشخص ميشود در قالب گرايش ها و تمايلات رفتاري به اعتماد و هنجارهاي تمايل به کار گروهي و در بعد الگوهاي ساختاري و انجمن پذيري و مشارکت اشاره ميکند اين واژه نخستين بار در دهه ٦٠ ميلادي توسط جين جيکوب و در کتاب مشهور زندگي و مرگ شهرهاي بزرگ آمريکا وارد ادبيات برنامه ريزي شهري گرديد.
در اين راستا سنجش سرمايه اجتماعي به عنوان بخشي از فرايند برنامه ريزي با نمودي از ميزان تحرک و پويايي نظام اجتماعي و تأثيرگذار بر ابعاد فضايي-کالبدي شهر، شناخته شده و باقابليت ايجاد هم افزايي در بين جامعه ساکن در فضاي شهري در قالب محلات شهري توان افزايش کار آيي برنامه ريزي و اثرگذاري هدفمند جهت دستيابي به توسعه پايدار شهري در ابعاد مختلف را دارا است .
سرمايه اجتماعي به عنوان يک خواست مطلوب تعريف شده که بر اساس رابطه هاي اجتماعي ايجادشده و ميتواند در تسهيل اقدامات نقش داشته باشد (آدلر و کوان ، ٢٠٠٢ به نقل از کيم و همکاران ،١ ٢٠١٦) سرمايه اجتماعي از طريق تعاملات اجتماعي به دست ميآيد و منابع برآمده از آن به صورت ملموس و ناملموس بوده که شامل اعتماد، هنجارها و شبکه هاي ارتباطي ميباشد (پوتنام ،٢ ١٩٩٥) و نشان دهنده اين است که هر گروهي که به صورت مداوم گرد هم ميآيند؛ داراي هدف مشترکي هستند (گارسون ، ٢٠٠٦).
هم چنين بارتوش هيرش نشان داده است که بين مشارکت فرد در ارتباط با ديگران و ايجاد شبکه هاي اجتماعي با ميزان رضايت از زندگي رابطه وجود دارد (بيکر، ١٣٨٢: ٤٥ ـ٤٣).