چکیده:
مفتون در دوبیتیها وسروده و عاشقانههای غنایی خود به شیوۀ مؤثر از ابزارهای بلاغی، مخصوصاً علم معانی بهره برده است. در این پژوهش، نقش علم معانی در انتقال اندیشههای شاعرانه در دوبیتیهای مفتون، بررسی شده تا مشخّص شود او هنگامی که در لابهلای دوبیتیهای غنایی و عاشقانۀ خود خواسته است بهطور ضمنی به پند و اندرز و تعلیم روی بیاورد، از چه نوع جملههایی استفاده کرده و چگونه آنها را به کار برده است تا مضامین مورد نظر به بهترین شکل به مخاطب منتقل شود. مفتون بـا اسـتفاده از علم معانی و ابزارهای مناسب آن مانند جملههای پرسشی، خبری و امری به شیوهای مـؤثر، در انتقال مفاهیم و مضامین شعری به مخاطب خود موفق بوده اسـت و درعینحال از این طریق، حضور مخاطب در لابهلای متن را نیز برجستهتر نشان داده است. بررسی این دسته از جملات و اغراض ثانویۀ آنها برای شناخت اندیشه و افکار او بسیار ضروری است. با بررسی نوع جملات به کار رفته در ابیات تعلیمی و اغراض و معانی ثانویۀ آنها، چگونگی پیوند زبان غنایی مفتون با اهداف تعلیمی او در این سرودهها مشخّص میشود. نگارندگان در این پژوهش به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و ابزار کتابخانهای به بررسی این دسته از جملات و معانی ثانویۀ آنها پرداختهاند و نکات برجستۀ سه مبحث از علم معانی، یعنی جملات پرسشی امری و خبری و نقش و تأثیر آنها در انتقال مؤثر مضامین شاعر در سرودۀ غنایی و عاشقانه، شرح و تبیین شده است.
Meftun has effectively used rhetorical tools, especially semantics, in his couplets, songs and lyrical romances. In this research, the role of semantics in the transmission of poetic ideas in the enchanted couplets has been investigated in order to identify that when he wants to implicitly turn to advice and teaching in his lyrical and romantic couplets, What kind of sentences did he use and how did he use them to convey the intended themes to the audience in the best way. By using the science of meanings and its appropriate tools such as interrogative, informative and imperative sentences in an effective way, Muftun has succeeded in conveying poetic concepts and themes to his audience, and at the same time, in this way, the presence of the audience in the context of the text. It has also shown more prominently. Examining these sentences and their secondary purposes is very necessary to understand his thoughts. By examining the type of sentences used in didactic verses and their secondary purposes and meanings, it is determined how to connect the lyrical language of Mofotun with his educational goals these poems. In this research, the authors have investigated this category of sentences and their secondary meanings in a descriptive-analytical way and library tools, and the salient points of three topics of the science of semantics, i.e. imperative and informational interrogative sentences and their role and influence in The effective transmission of the poet's themes in the lyrical and romantic song has been described and explained
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش ، نقش علم معاني در انتقال انديشه هاي شاعرانه در دوبيتيهاي مفتون ، بررسي شده تا مشخص شود او هنگامي که در لابه لاي دوبيتيهاي غنايي و عاشقانۀ خود خواسته است ، به طور ضمني به پند و اندرز و تعليم روي بياورد، از چه نوع جمله هايي استفاده کرده و چگونه آنها را به کار برده است تا مضامين مورد نظر به بهترين شکل به مخاطب منتقل شود.
در اين پژوهش نقش علم معاني در انتقال پيام در دوبيتيهاي مفتون ، بررسي شده تا مشخص شود او هنگامي که در لابه لاي دوبيتيهاي غنايي و عاشقانۀ خود خواسته است به طور ضمني به پند و اندرز و تعليم روي بياورد، از چه نوع جمله هايي استفاده کرده و چگونه آنها را به کار برده است تا مضامين مورد نظر به بهترين شکل به مخاطب منتقل شود.
کمان ابرو و مژگان چون تير گهي خنجر نمايي گاه شمشير مهيــايي بــراي قتــل مفتــون نموده در وفاداري چه تقصير؟ (همان : ٥٠) بيان جملات پرسشي با اغراض ثانويه ، شيوه هاي متفاوت بيان پرسش و در نظرگرفتن احوال مخاطب و استفاده از اين ابزار بلاغي در جهت انتقال پيام هاي تعليمي علاوه بر اينکه سبب ارتباط نزديک شاعر با مخاطبان خود شده به پويايي و زنده بودن متن نيز کمک فراواني کرده است ؛ زيرا اگر اين گونه مطالب تعليمي پي درپي و در قالب ارشاد و نصيحت و بدون در نظر گرفتن احوال مخاطب ، بيان شده بود، براي مخاطب جاذبه اي نداشت و متن را به مجموعه اي از اندرزهاي خشک و خسته کننده تبديل مي کرد.