چکیده:
فرونشت سطح زمین از جمله مخاطرات محیطی است که در اثر عوامل مختلف ایجاد شده، و به خصوص در سالهای اخیر خسارتهای زیادی را به جوامع انسانی وارد نموده است. آبخوان دشت خانمیرزا نیز در سالهای اخیر به صورت چشمگیر با این پدیده روبرو شده است. ایجاد درز و شکافهای وسیع در سطح دشت و خروج گاز از آنها، مسئله بررسی فرونشست را حائز اهمیت مینماید. به همین علت پژوهش حاضر سعی دارد ضمن پایش و سنجش میزان فرونشست زمین در دشت خانمیرزا، ارتباط آن را با برداشت مازاد از منابع آب زیرزمینی ارزیابی و تحلیل نماید. بدین منظور جهت بررسی تغییرات سطح آب زیرزمینی در طی 10 سال و در دوبازه ی زمانی متفاوت از مدل زمین آمار IDW، و برای برآورد میزان فرونشست سطح زمین از روش تداخل سنجی تفاضلی راداری و از تصاویر راداری Sentinel-1A در طی 5 سال و در سه بازه ی زمانی متفاوت استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از آنست که میزان جابجایی سطح زمین در بازههای زمانی مختلف، متفاوت بوده و از یک روند ثابت برخوردار نمیباشد، درحالیکه روند افت سطح آبهای زیرزمینی در تمام بازه زمانی روند افزایشی داشته است. بر همین اساس طبق نتایج تحقیق ارتباط معناداری بین برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی با مناطق دارای فرونشست در دشت خانمیرزا وجود ندارد.
Land subsidence is one of the environmental hazards caused by various factors, and especially in recent years, it has caused a lot of damage to human societies. The Khanmirza plain aquifer has also faced this phenomenon in recent years. The creation of wide gaps and cracks on the surface of the plain and the release of gas from them makes the issue of subsidence important. For this reason, the present study tries to monitor and measure the amount of land subsidence in Khanmirza plain, and evaluate and analyze its relationship with the withdrawal of excess from underground water sources. For this purpose, in order to investigate the changes in the underground water level during 10 years and in two different time frames from the IDW geostatistics model and to estimate the subsidence of the land surface using the differential radar interferometric method and from the Sentinel-1A radar images during 5 years and in Three different time periods were used. The results of the research indicate that displacement of the earth's surface in different time periods is different and does not have a constant trend, while the trend of the drop of the underground water level has been increasing in the whole time period. Accordingly, according to the results of the research, there is no significant relationship between the indiscriminate extraction of underground water sources and the subsidence areas in Khanmirza plain.
خلاصه ماشینی:
پايش روند پديدٔە فرونشست با استفاده از روش تداخل سنجي تفاضلي راداري مطالعۀ موردي: دشت خانميرزا، استان چهارمحال و بختياري صادق کريمي دانشيار آب و هواشناسي، دانشگاه شهيد باهنر کرمان ، کرمان ، ايران محسن پور خسرواني دانشيار ژئومورفولوژي، دانشگاه شهيد باهنر کرمان ، کرمان ، ايران آيدا رمضاني کارشناس ارشد مخاطرات محيطي، دانشگاه شهيد باهنر کرمان ، کرمان ، ايران تاريخ دريافت :١٤٠١/٧/٢١ تاريخ پذيرش :١٤٠٢/١/٢١ چکيده فرونشت سطح زمين از جمله مخاطرات محيطي است که در اثر عوامل مختلف ايجاد شده ، و به خصوص در سال هاي اخير خسارت هاي زيادي را به جوامع انساني وارد نموده است .
همچنين مهرابي نژاد و پور خسرواني (١٣٩٧) در پژوهشي تحت عنوان پايش روند پديده فرونشست دشت انار با استفاده از روش تداخل سنجي راداري نتيجه مي گيرند که در فاصله زماني ٨٣ تا ٨٧ بيشترين ميزان فرونشست در منطقه مورد مطالعه ٤٠ سانتي متر بوده است .
در پژوهشي ديگر مقصودي و همکاران (١٣٩٨) ضمن پايش بررسي رفتار فرونشست زمين در منطقه غرب تهران با استفاده از تصاوير سنجنده سنتينل يک و تکنيک تداخل سنجي راداري، نتيجه مي گيرند که بيشينه جابجايي به ميزان ١٥ سانتي متر در سال و در جنوب منطقه مورد مطالعه رخ داده است .
همچنين مرادي و همکاران (١٣٩٩) ضمن تحليل فرونشست زمين در منطقه ١٨ شهر تهران با استفاده از تکنيک تداخل سنجي راداري، اطلاعات چاه هاي ژئوتکنيکي و پيزومتري نتيجه مي گيرند که بيشترين ميزان فرونشست در يک بازه زماني دو ساله ٤٣٠ ميليمتر و در ناحيۀ يافت آباد رخ داده است .