چکیده:
هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی مقایسهای نقش رسانههای جمعی و اجتماعی در تغییرات فرهنگی با تاکید بر تعلق به هویت ملی بود. روش تحقیق علّی-مقایسهای بود. جامعه آماری تحقیق مشتمل بر کلیه نوجوانان (13تا 17 سال) شهر اردبیل به تعداد 50000 که از بین آنها 380 نفر به عنوان نمونه به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب گردید. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته برای رسانهها و پرسشنامه استاندارد سلگی و همکاران (1394) برای احساس تعلق به هویت ملی استفاده شد. برآورد روایی صوری و محتوایی پرسشنامهها از نظر متخصصان و اساتید و برآورد پایایی پرسشنامهها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که این مقدار برای پرسشنامهها بالاتر از 0. 7 به دست آمد. دادهها از طریق آزمونهای t تست و تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) در نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد رسانههای جمعی و اجتماعی نقش متفاوتی در احساس تعلق به هویت ملی و ابعاد آن (اجتماعی، تاریحی، فرهنگی و سیاسی) در بین نوجوانان دارند (0. 01>P). به طوری که احساس تعلق به هویت ملی و ابعاد آن در بین نوجوانانی که مصرف رسانهای آنان از نوع اجتماعی است کمتر از نوجوانانی است که از نوع جمعی میباشد. 5. 7 درصد از تعلق فرهنگی، 7. 7درصد از تعلق تاریخی، 9. 7 درصد از تعلق سیاسی و 14. 7 درصد از تعلق اجتماعی نوجوانان از طریق تفاوت در اثر نوع رسانه (جمعی و اجتماعی) تبیین میشود. بنابراین نتیجه گرفته میشود که نوع رسانه نقش مهمی در تغییرات فرهنگی نوجوانان در شکل عام و احساس تعلق به هویت ملی در شکل خاص دارد.
The purpose of this research was to compare the role of mass and social media in cultural changes with an emphasis on belonging to the national identity of teenagers. The research method was causal-comparative. The statistical population of the research consists of all adolescents (13-17 years old) of Ardabil city, numbering 50,000, of which 380 people were selected as a sample by cluster random sampling. To collect data, a researcher-made questionnaire for the media and a standard questionnaire by Selgi et al. (2014) were used for the feeling of belonging to the national identity. Cronbach's alpha coefficient was used to estimate the form and content validity of the questionnaires from the experts' and professors' point of view, and the Cronbach's alpha coefficient was used to estimate the reliability of the questionnaires, which was higher than 0.7 for the questionnaires. Data were analyzed through t-test and multivariate analysis of variance (MANOVA) in SPSS software. The results showed that mass and social media play a different role in the feeling of belonging to the national identity and its dimensions (social, historical, cultural and political) among teenagers (P<0.01). So that the feeling of belonging to the national identity and its dimensions among the teenagers whose media consumption is of a social type is less than the teenagers who are of a collective type. 5.7% of cultural belonging, 7.7% of historical belonging, 9.7% of political belonging and 14.7% of social belonging of teenagers are explained through the difference in the effect of the type of media (collective and social). Therefore, it is concluded that the type of media plays an important role in the cultural changes of teenagers in general and the feeling of belonging to the national identity in particular.
خلاصه ماشینی:
خلاصه مطالعات حوزه هویت ملی و رسانه (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) تعریف متغیرهای پژوهش به دو صورت مفهومی و اصطلاحی تعریف مفهومی رسانه های جمعی: «رسانه ها» جمع رسانه است و در جامعه شناسی ارتباط جمعی با تلفیق وسایل ارتباط جمعی بکار میرود و مجموع فنون ، ابزار و وسایلی را میرساند که از توانایی انتقال پیام های ارتباطی، حسی و یا اندیشه ای در یک زمان ، به شمار زیادی از افراد خصوصاً در فواصل زیاد برخوردارند (بیرو، ١٣٨٠: ٢١٩) که برای نمونه میتوان به رادیو، تلویزیون ، مطبوعات ، سینما، تئاتر و غیره اشاره نمود و در این پژوهش منظور از رسانه های جمعی، رسانه های سنتی نظیر تلویزیون ، رادیو و مطبوعات میباشند که آگاهی(دانش )، نگرش (باورها) و رفتار(مصرف ) پاسخگو نسبت به این رسانه ها در پرسشنامه سنجیده شده است .
این نظریات به عنوان مبنای نظری مطالعه حاضر در مقایسه اثر رسانه های جمعی و اجتماعی بر هویت ملی در نظر گرفته شده اند.
این یافته گویای آن است که رسانه های اجتماعی در مقایسه با رسانه های جمعی اثر منفی بر احساس تعلق به هویت ملی نوجوانان دارد که با نتایج پژوهش غیبی (١٣٩٦)، موسوی ندوشن (١٣٩٥)، افشانی و همکاران (١٣٩٤)، ربانی و همکاران (١٣٨٨) همسو و با نتایج پژوهش بیات و قنبری برزیان (١٣٩٧) و وو و یان (٢٠١٣) ناهمسو میباشد.
نتیجه به دست آمده در پژوهش حاضر مبنی بر نقش رسانه های جمعی در تقویت احساس تعلق به هویت ملی، با نظریه کارکردهای رسانه ای لاسول در انتقال ارزش ها و بهبود انسجام اجتماعی در جامعه مطابقت دارد.