چکیده:
اثرات ناشی از همه گیری ویروس کووید-۱۹ در بسیاری از جنبههای زندگی» آنچنان بود که بیشتر وجوه اقتصادی و اجتماعی»
زندگی و کسب و کار خانوارها و بنگاههای اقتصادی را به طور عمیقی مورد تاثیر قرار داد. مساّله محوری پژوهش حاضر تاثیر
همه گیری کووید-۱۹ بر رفتار خانوارها در جایگزینی خرید مجازی کالاها و خدمات است. در این پژوهش که یک بررسی
کمی است و بر دوران معاصر متمرکز میباشد نظرات و گرایشهای خانوارهای شهری تهران درباره مهمترین پلتفرمهای
عرضه مجازی کالا وخدمات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. برای جمع آوری دادهها از ابزار پرسشنامه ساختاریافته استفاده
شده است. قلمرو جغرافیائی این پژوهش» شهر تهران و جامعه آماری مورد نظر پژوهش حاضر کلیه خانوارهای شهر تهران
هستند که در دوران همه گیری کووید -۱۹ در بازه زمانی (۱۳۹۹تا ۱۴۰۱) عضو و یا خریدار محصولات پلتفرمهای خرید
مجازی بودهاند. دادههای تولید شده در پیمایش با بکار گیری نرمافزار SPSS فراوری شدند. نتایج حاصل از پیمایش نشان
داد که در دوره همه گیری کووید-۱۹» گرایش به خرید از پلتفرمهای عرضه مجازی به طور معناداری افزایش یافته است و در
میان پلتفرمهای مورد بررسی گرایش به خرید از دیجی کالا نسبت به سایر پلتفرمهای عرصه مجازی به طور فاصلهداری بیشتر
بوده است. در دوران همه گیری کووید-۱۹ بیشترین جایگزینی خرید مجازی در گروه مواد غذایی و مصرف خانوار صورت
گرفته است. بر اساس دیگر نتایج پژوهش بین سطح تحصیلات و گرایش به خرید از پلتفرمها تفاوت معناداری وجود دارد و
ثر میزان تحصیلات افراد در جایگزینی خرید معنادار است و با افزایش تحصیلات» گرایش افراد برای جایگزینی خرید مجازی
بیشتر میشود. همچنین در دوره همه گیری» اقبال به پلتفرمهای گوناگون یک دست نبوده است. بیشترین میزان اقبال مربوط به
دیجی کالا است که در حدود ۶۸ درصد خرید از آن را انتخاب کردهاند و کمترین میزان نیز مربوط به طاقچه است که از
سوی ۱۸ درصد از پاسخگویان بیان شده است. همچنین نتایج ثبت شده بیانگر استفاده کاربران از تاکسیهای اینترنتی (اسنپ
و تپسی و غیره) با ۴۴ درصد بیشترین میزان جایگزینی در خرید خدمات و تعمیرات لوازم خانگی ۸,۳ درصد و رزو هتل با
۵ درصد کمترین میزان را داشتهاند.
Corona virus pandemic deeply affected many households and economical enterprises. The latter included various aspects such as economic, social, life and businesses. The aim of this research is to investigate the effect of Covid-19 on household’s tendency toward online shops and services. The current quantitative investigation focusses on households living in Tehran at the date. Various opinions of these households on the most dominant platforms available for shopping and services were deeply analyses. To gather data, we used a structured questionnaire. The investigated statistical society contains households living in Tehran during the pandemic (2020-2022) and were a member or a customer of virtual platforms. The data was processed using SPSS software and revealed that household’s tendencies toward virtual platforms and online shops were massively increased. Also, among the platforms, Digikala was found to be the most attractive one. Most of the online shops and replacements were regarding foods and common household needs. It was also notices that the educational level increases the tendencies toward virtual platforms. Also, households did not uniformly pursue their requirement through virtual platforms. The platform with most amount of visits was Digikala with around 68 percent of shops and the least amount of shops was devoted to Taghche with approximately 18 percent of shops. Our results show that among virtual service replacements, online taxis (Snap, TapC, etc.) were dominant with 43 percent and appliance repairmen with 8.3 and hotel reservation with 6.5 percent were among the least.
خلاصه ماشینی:
بررسي تأثير همه گيري کوويد-١٩ بر رفتار خانوارها در جايگزيني خريد مجازي کالاها و خدمات انسيه کفايت مند غيور کارشناس ارشد، گروه اقتصاد بازرگاني ، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبايي، تهران ، ايران حجت اله ميرزايي * استاديار،گروه برنامه ريزي و توسعه اقتصادي ، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبايي، تهران ، ايران حسن قوامي استاديار، گروه اقتصاد و بازرگاني ، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبايي، تهران ، ايران چکيده اثرات ناشي از همه گيري ويروس کوويد-١٩ در بسياري از جنبه هاي زندگي، آنچنان بود که بيشتر وجوه اقتصادي و اجتماعي، زندگي و کسب و کار خانوارها و بنگاه هاي اقتصادي را به طور عميقي مورد تأثير قرار داد.
نتايج اين آزمون که در جدول زير آمده نشان ميدهد بين جايگزيني به خريد مجازي، گرايش به خريد از ديجي کالا نسبت به ساير پلتفرم هاي مجازي رابطه ي دو سويه مثبت و معناداري وجود دارد.
نتايج حاصله صرفا بيانگر گرايش مثبت مشارکت کنندگان به ديجي کالا است ؛ اما مشاهده ميشود در طول بحران همه گيري کوويد-١٩ ميزان گرايش جايگزيني به تمامي پلتفرم هاي خريد مجازي مورد بررسي مثبت و معني دار است .
بيشترين ميزان خريد مربوط به ديجي کالا است ؛ اما بيشترين ميزان اقبال براي اسنپ بود که تغيير پر شتابي را پس از بحران همه گيري کوويد-١٩ در جهت افزايش گرايش به جايگزيني خدمات اين پلتفرم که در حدود ٤٣ درصد است تجربه کرده است .
نتايج اين آزمون نشان داد که بين جايگزيني به خريد مجازي، گرايش به خريد از ديجي کالا نسبت به ساير پلتفرم هاي مجازي رابطه ي دوسويه مثبت و معناداري وجود دارد.