چکیده:
زمینه و هدف: کوشنامۀ ایرانشاه بن ابوالخیر از حماسه های بزرگ قرن ششم قمری است که پیرامون ماجراهای کوش پیل دندان، برادرزادۀ ضحاک، میگذرد؛ این حماسه نامه حاوی مطالب گوناگونی درخصوص تاریخ زندگی، آداب و رسوم، فرهنگ و علوم دورۀ حکومت ضحاک بر ایران و همچنین دوران سلطنت فریدون است. این مقاله بر آن است که با بررسی اطلاعات موجود در کوشنامه و منابع تاریخی ایران باستان، به واکاوی چگونگی جنگ و راهبردهای جنگی در حماسۀ کوشنامه و تطبیق آن با متون تاریخی بپردازد. هدف این نوشتار بررسی موضوعات مربوط به جنگ در این اثر از منظری تاریخی است. روش مطالعه: این پژوهش با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی انجام شده است. یافته ها: بررسیها نشان میدهد آرایش جنگی، دسته های تشکیلدهندۀ سپاه و شگردهای جنگی و همچنین ابزار جنگی به کارگرفته شده در کوشنامه با مطالب نوشته های تاریخی مربوط به دورۀ ایران باستان مطابقت دارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از مطابقت ارکان اصلی و فرعی سپاه، راهبردهای جنگی، مشاغل و مناصب مربوط به جنگ، همچنین حیله و فریبهای جنگی در کوشنامه با جنگ و شگردهای آن در ایران باستان مندرج در نوشته های تاریخی مربوط به آن دوره است؛ این موضوع نشاندهندۀ بهره گیری خالق کوشنامه از خداینامه ها و دیگر متون ادبی و تاریخی مربوط به ایران باستان میباشد؛ از این رو کوشنامه را میتوان منبعی مفید در شناخت مسائل و موضوعات مربوط به جنگ در ایران باستان دانست.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: KushNameh, Iranshah Ibn Abul khair 's work is one of the great epics of the 6th century which revolves around the adventures of kush pil dandan, Zahhak 's nephew. This epic books contains various contents about the history, manners. customs. culture and science during the period of Zahhak ' rule and fereydun period. This article intends to answer the questions what was the war tactics and war strategies in the Kushnameh and compare it with historical texts. The purpose of this article is to examine the issues related to the war in KushNameh with an interdisciplinary approach and historical perspective
METHODOLOGY: The present study is based on the descriptive – analytical method in the field of library studies
FINDINGS: The battle formations and tricks of war in KushNameh is correspond with Historical texts
CONCLUSION: The results of the research indicate the battle strategies in kushnameh match with the war and its tactics in ancient Iran in historical writings. This shows that Kushnameh creator used the historical and literary texts of ancient Persia