چکیده:
سیر همگرایی در اروپا با فراز و نشیبهای فراوانی روبرو بوده است. از زمانی که اندیشه وحدت اروپا مطرح شد، طراحی و تدوین نهادها و سازکارهای لازم برای تحقق این اندیشه در راس اولویتهای کشورهای پیشگام در این مسیر قرار گرفت. با گسترش و تعمیق روند همگرایی در اروپا نیاز به اصلاحات در ساختارها و نهادها بیش از پیش احساس گردید. در واقع، هر یک از مراحل گسترش و تعمیق اصلاحات نهادی خاص خود را میطلبید. انجام این اصلاحات نیز در هر مرحله با چالشهایی روبرو بوده که عمدتا از اختلاف دیدگاهها در میان کشورها بر سر مفهوم همگرایی در قالب اتحادیه اروپا ناشی میشود. مقاله حاضر در پی آن است تا ضمن مرور مراحل شکلگیری اتحادیه اروپا، به بررسی اصلاحات نهادی پیشنهادی در معاهده لیسبون که به دنبال شکست پروژه قانون اساسی اروپا به منظور کارآمدتر و دموکراتیکتر ساختن ساختار اتحادیه اروپا ارائه شده بپردازد و پیامدهای آن را برای آینده اتحادیه اروپا مورد بحث قرار دهد
خلاصه ماشینی:
"common foreign and secunrity policy جنایات سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر، ایجاد کمیته جدید مناطق جهت کمک به نواحی فقیرتر اروپا مقرر گردید؛مفهوم «شهروند اروپایی»به وجود آمد که حقوق شهروندان را برای زندگی به نحو دلخواه خود در کشورهای عضو اتحادیه و رأی دادن در انتخابات محلی و اروپایی به رسمیت شناخت؛و سرانجام اختیارات بیشتری در زمینه تصمیمگیری به پارلمان اروپا اعطا شد.
شورا دارای 6 وظیفه مهم است: 1-تصویب قوانین اروپایی همراه با پارلمان اروپا در بسیاری از حوزهها 2-هماهنگسازی سیاستهای اقتصادی کلان کشورهای عضو 3-عقد قراردادهای بین المللی بین اتحادیه اروپا و سایر کشورها یا سازمانهای بین المللی 4-تصویب بودجه اتحادیه اروپا همراه با پارلمان اروپا 5-تدوین سیاست خارجی و امنیتی مشترک اروپا بر مبنای رهنمودهای شورای اروپا 6-هماهنگسازی همکاریها بین دادگاهها و نیروهای پلیس ملی در امور جنایی.
ویژگیهای معاهده لیسبون رهبران اتحادیه اروپا به دنبال شکست پروژه قانون اساسی در سال 5002 به دنبال راهحلی جایگزین بودند و به همین منظور درصدد برآمدند تا با کمرنگ کردن موادی از قانون اساسی پیشنهادی قبلی که به ویژه دربرگیرنده واگذاری بخشهایی بیشتر از حاکمیت دولتها و نیز عناصر هویتبخش به اتحادیه بود،قابلیت پذیرش آن را افزایش دهند و از سوی دیگر با تصویب آن از طریق پارلمانها بر مانع احتمال رأی منفی مردم در جریان همهپرسیها فائق آیند.
کارآیی بیشتر در خصوص کارآمدتر ساختن روند امور اتحادیه اروپا،به موجب معاهده لیسبون یک رشته اصلاحات نهادی درنظر گرفته شده است که مهمترین آنها عبارت از این است که یک سیاستمدار به عنوان رئیس شورای اروپا به مدت دو سال و نیم انتخاب شود."