سیمای راستین خیام مقاله

خلاصه ماشینی:

"کاتب بی‌دانشی که با نثری که ویژگیهای ملال‌اور عرب‌زدة عصر صفوی دربطن آن لانه کرده و پنج قرن بعد از خیام خواسته دربارة او تاریخ بنویسد، در واقع تمامی کوششی است مذبوحانه که کسی بخواهد با زغال، تصویری از سیاره‌ایکه در افق ادبیات ایران و جهان در گردش و نورافشان است رسم کند، البته ما اینگونه منابع را نیز از نظر دور نمیداریم، چرا که ممکن است گاه گوهر نفیسی در خلاب یافت شود، و حتی اگر واژه یا جمله‌ای ازاین مآخذ سبب شود که از گوشه‌ای از نقاط مبهم و رازآمیز زندگی خیام پرده برگیرد، باز برای ما غنیمت است. لیکن اینجا پرسشی به ذهن متبادر می‌گردد دائر براینکه چون ما با مأخذی روبرو هستیم که نویسندة آن در سالهای نخستین قرن ششم هجری فیلسوف را در بلخ دیدار کرده و کم و بیش او را می‌شناخته، چرا چهارمقاله به اشعار خیام کوچکترین اشارتی ندارد، و فقط نبوغ او را در اخترشناسی و استعدادشگرفش را در پیش گوئیهای علمی (از نوع پیش‌بینی در مورد وضع هوا که موجب می‌شود ملکشاه به شکار برود) تجلیل و ستایش میکند. نظامی همة اینها و نظایرش را مفصلأ و با آب وتاب می‌نویسد، لیکن هنگامی که به خیام میرسد، زبان درکام میکشد و حتی یک رباعی را باو نسبت نمیدهد، این پرسش ناگزیر به ذهن پژوهشگر خطور میکند که آیا خالق رباعیات، همان خیام ریاضی‌دان است یا آنها راکس دیگری سروده؟ اگر کار بررسی مآخذ را از چهارمقاله آغاز کنیم، سخت ناامید خواهیم شد، زیرا درآنجا جز یک جملة‌شاعرانه که خیام دربارة گور خودگفته هیچ اثری در دست نیست."

کلید واژه های ماشینی:

خیام ، آثار عمر خیام کاری ، اشعار ، زندگی و آثار عمر خیام ، رباعیات ، شیخ عمر خیام افغانی ، فیلسوف ، رباعیات خیام ، کتاب ، عمر خیام نیشابور