چکیده:
متنی که در ذیل میآید،ترجمهء گزیدهای از کتاب قضایا الشعر الحدیث، نوشتهء نویسنده و ناقد عرب،جهاد فاضل،است که شامل گفتوگوها و مصاحبههایی با 28 شاعر و ناقد بزرگ معاصر جهان عرب،از جمله احسان عباس،عبد الوهاب بیاتی،امل دنقل و...است و با در بر گرفتن دیدگاهها و گرایشهای مختلف نقدی،منبعی حائز اهمیت برای مطالعه و بررسی شعر معاصر عرب به شمار میرود.این متن،مصاحبهء نویسندهء کتاب با شاعر معاصر سوری،نزار قبانی،است که البته در دههء 80 انجام گرفته است و پدیدهء شعر معاصر را در آن دروه و قبل از آن بررسی میکند.
خلاصه ماشینی:
*شروط مدرنیسم در شعر چیست؟آیا به نظر شما رو آوردن به جریانهای معاصر،به تنهایی برای خلق یک شاعر بزرگ کافی است،یا اینکه قبل از هر چیز باید ادراک قدیم و سنتی را بکشیم؟ این اشتباه است که تصور کنیم برای اینکه سخن جدید پدید آید،باید جنایت قتلی علیه گذشتگان مرتکب شد؛چنین تصوری، از تاریخ یک مقبره یا کشتارگاه میسازد و در پایان هیچ کس نجات نمییابد.
در عصر لیبرالیسم تندرو و خشم و تعصّب آن و ملامت و این شاعر نیست که عظیم بودن یا نو بودن یا مهم بودن خود را تعیین میکند؛بزرگی و نوآوری و اهمیت شاعر را شعور عمومی تعیین میکند و دادگاهی مردمی که نه رشوه را میپذیرد و نه باج میگیرد،حکم را صادر میکند و فقط این دادگاه مردمی میتواند شاعر را به قلهء عزّت یا پشت میلههای زندان بفرستد و بر این اساس، 90%از شاعران نوگرا راهی زندان میشوند تحولات آن،به نظر میرسد که قصیدهء نثر جوابی مناسب برای بیان نیازهای عصر باشد.
نقاشی و مجسمهسازی که دائما در خیال انسان عرب با کفر و حرام عجین شده بود،امروزه نه کفر به شمار میرود و نه حرام؛پس چرا قصیدهء نثر را قصیدهای خارج از قانون بدانیم؟شاید اعتراضی به نامگذاری آن باشد؛ولی نامگذاریها چه اهمیتی دارد؟مهم این است که گونهای از نوشتن منتشر شده است و نویسندگان و خوانندگان خود را دارد.
*آیا دیوان اخیر ادونیس با عنوان مفرد و صیغهء جمع را خواندهاید؟نظر شما دربارهء چنین شعری چیست؟ ادونیس اصرار دارد که نقش معلم و نذیر را بازی کند و من حس میکنم که او گرفتار چنین نقشی شده است و حتی قادر به استعفا یا عقبنشینی نیست.