چکیده:
برجستهسازی برایندی از همکنشی رسانهها، مردم، نظام سیاسی و شرایط اجتماعی است.
فرضیه مورد پژوهش در تحقیقات مربوط به برجستهسازی این است که هرچه رسانهها اهمیت
بیشتری به یک مسئله یا رویداد بدهند (اولویت رسانهای)، همگان (مردم) اهمیت بیشتری
برای آن قائل میشوند (اولویت همگان).
هدف این مقاله، شناخت میزان و نحوه برجستهسازی موضوعات مختلف از سوی
روزنامهها و میزان توجه آنها به مسائل فرهنگی در سالهای 1380 و 1381 ه . ش است.
به این منظور مهمترین اخبار و مطالب روزنامهها شامل تیترهای اصلی صفحه اول روزنامهها،
سرمقالهها، یادداشتها، ستونهای ویژه و پیامهای تلفنی روزنامهها از جهات مختلف بررسی
شده است. برای جمعآوری اطلاعات از روش تحلیل محتوا استفاده شده است و جامعه
آماری آن عبارت است از تمامی روزنامههای سراسری منتشر شده در سالهای 1380 و
1381 ه . ش. روش نمونهگیری در این تحقیق به شیوه تصادفی سیستماتیک و بر مبنای «هفته
آماری» انجام گرفته است.
مهمترین یافتههای تحقیق حاکی از آن است که روزنامهها در تیترها، سرمقالهها و
یادداشتهای خود، عمدتا به برجستهسازی مسائل سیاسی پرداختهاند و کمتر به مسائل
فرهنگی توجه نمودهاند. بیشتر موضوعات فرهنگی که در تیترها منعکس شدهاند مربوط به
ماهواره و اینترنت هستند و در کنار آنها، مسائل مربوط به مطبوعات نیز مورد توجه روزنامهها
قرار گرفته است.
توجه به مسائل فرهنگی در سرمقالهها حتی نسبت به تیترهای اصلی صفحه اول نیز کمتر
است. جهتگیری مثبت روزنامهها در مجموعه مطالب فرهنگی عمدتا متوجه مسائل دینی و
جهتگیری منفی آنها مربوط به مسائل مطبوعات است.
از سوی دیگر، در مجموعه اخبار و مطالب خارجی برجسته شده در روزنامهها نیز مشخص
شد که مسائل فرهنگی کمتر از سایر مسائل خارجی برجستهسازی شدهاند و فقط زمانی مورد
توجه روزنامهها قرار گرفتهاند که یا به مسائل سیاسی نزدیک شده باشند (اولویت رسانهها) و یا
به مسائل اجتماعی و اقتصادی (اولویت همگان).
خلاصه ماشینی:
"ش) رسانهها درصد سطری 5/43% 5/56% 100% درصد ستونی 2/4% 3/5% 8/4% اجتماعی درصد سطری 6/55% 4/44% 100% درصد ستونی 4/9% 3/7% 3/8% فرهنگی درصد سطری 5/62% 5/37% 100% درصد ستونی 9/3% 3/2% 1/3% دین و مذهب درصد سطری 6/47% 4/52% 100% درصد ستونی 6/1% 7/1% 6/1% اقتصادی درصد سطری 4/50% 6/49% 100% درصد ستونی 9/8% 5/8% 7/8% ادامه جدول 9 : قضایی و انتظامی درصد سطری 4/55% 6/44% 100% درصد ستونی 1/25% 5/19% 2/22% سیاسی درصد سطری 7/42% 3/57% 100% درصد ستونی 0/39% 5/50% 8/44% سایر درصد سطری 5/59% 5/40% 100% درصد ستونی 8/7% 1/5% 5/6% جمع درصد سطری 1/49% 9/50% 100% درصد ستونی 100% 100% 100% 002/0Sig = 7 df = 253/23 =2× 1300N = در کنار تیترهای اصلی صفحات اول که به برجستهسازی اخبار و وقایع روز میپردازند و سرمقالهها و یادداشتها که دیدگاهها و جهتگیریهای رسمی روزنامهها را درباره مسائل مهم روز و تحلیل آنها ارائه میکنند، برخی روزنامهها با ارائه ستونهایی با عناوین ثابت به درج اخبار منتشر نشده و یا حساس پیرامون مسائل مهم روز میپردازند این ستونها عمدتا تحت عنوان ستونهای ویژه خبری شناخته میشوند و نقش مهمی در جلب توجه خوانندگان دارند."