چکیده:
با تجربهء اتحاد شوروی و پایان یافتن نظام دو قطبی و جنگ سرد انتظار میرفت همهء نهادها و ساختارهای برآمده از آن نیز از میان بروند،اما برخلاف انحلال پیمان ورشو از سوی روسیه و اعضای سابق اردوگاه کمونیسم، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی نه تنها منحل نشد،بلکه با تأکید بر ناآرامیها و بحرانهای سیاسی-اقتصادی- اجتماعی در شرق اروپا(بالکان)و مناطق مختلف اوراسیای مرکزی به زودی خود را برای ایفای وظایف جدید آماده ساخت.سؤال اصلی این مقاله حاضر این است که دگرگونیهای ژئوپلیتیکی بر مأموریت،ساختار و کارکرد نهادهای بین المللی چه تأثیری داشته؟این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بهرهگیری از منابع متعدد انجام شده است.در این نوشتا رپیامدهای دگرگونیهای ژئوپلیتیکی پایان قرن بیستم بر نهادهای جهانی با تمرکز بر ناتو ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"فصلنامه ژئوپلیتیک-سال دوم،شماره سوم و چهارم،پاییز و زمستان 1385 صص 71-45دگرگونیهای ژئوپلیتیکی و تحول در مأموریت،ساختار و کارکرد نهادهای بین المللی(نمونهء موردی:ناتو) دکتر الهه کولایی*-استاد علوم سیاسی،دانشگاه تهران ماندانا تیشهیار-دانشجوی دکترای روابط بین الملل،دانشگاه جواهر لعل نهرو،هندوستان تاریخ دریافت:20/11/1385 تاریخ پذیرش:8/7/1386چکیده با تجربهء اتحاد شوروی و پایان یافتن نظام دو قطبی و جنگ سرد انتظار میرفت همهء نهادها و ساختارهای برآمده از آن نیز از میان بروند،اما برخلاف انحلال پیمان ورشو از سوی روسیه و اعضای سابق اردوگاه کمونیسم، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی نه تنها منحل نشد،بلکه با تأکید بر ناآرامیها و بحرانهای سیاسی-اقتصادی- اجتماعی در شرق اروپا(بالکان)و مناطق مختلف اوراسیای مرکزی به زودی خود را برای ایفای وظایف جدید آماده ساخت.
موانع پیش روی ناتو در این حوزه عبارت بودند از: الف)محو شدن نظم دو قطبی شرق و غرب و ایجاد نظم نوین جهانی،مسئله تضمین امنیت اروپا توسط ناتو را به مخاطره انداخته بود؛ ب)فرایند همگرایی اروپای غربی با توجه به تغییرات ایجاد شده در سطح نظام بین الملل، به شکلگیری نوعی اروپاگرایی1منجر شده بود: پ)شکاف عمیق فناوری تسلیحاتی میان طرفین،اروپا را در موضعی ضعیف قرار داده بود؛ ت)تأکید بر هویت اروپایی و لزوم نفوذ حداقلی در اروپا،خطر تحولات بنیادین در پیمان را پدید آورده بود؛ ث)نظم چند قطبی برای اروپاییها به معنای افزایش نقش آنان در تصمیمگیری برای امنیت جهان بود و حال آنکه این امر به معنای همراهی ارتشهای اروپایی با نظامیان این کشور در نقاط مختلف جهان تلقی میشد؛ (1) Europeanization ج)آلمان متحد قطبی بزرگ در اروپا بود و اتحاد آلمان و فرانسه محور اصلی همگرایی اقتصادی و سیاسی در اروپا به شمار میرفت."