چکیده:
غنائم جنگی و تاراج از اهم راههای انتقال قرآن و نسخههای خطی عربی-اسلامی به اروپا در دورهء رنسانس است.پس از دستیابی اروپاییان به این نسخهها ترجمه و تحقیق دربارهء آنها آغاز شد.کلیسا و مقامات مذهبی گاه به این گسترش کمک میکردند و گاه مانعی بر سر راه ترویج مطالعات عربی بودند.به تدریج با ترجمهء متون عربی به زبانهای لاتین در مراکز آموزشی مهم اروپا،عقاید فلسفی و علمی در قرون وسطی گسترش یافت و دانش اروپاییان در مورد اعراب و اسلام تغییر یافت و در نهایت این تغییر موجب تولد شرقشناسی شد.در این دوره تحقیقات انفرادی رقابتی را میان محققان به وجود آورد که حاصل آن پیدایش نخستین نسل شرقشناسان بود.علاقهء شرقشناسان به مطالعهء متون عربی باعث گردآوری نسخههای خطی عربی،استنساخ نسخههای کمیاب،تألیف کتابهای عربی مورد استفادهء اروپاییان،آموزش زبان عربی و بالاخره تأسیس چاپخانهء شرقی شد.
خلاصه ماشینی:
"در قرن شانزدهم میلادی/دهم هجری یکی از راههایی که نسخههای خطی عربی/اسلامی،به ویژه قرآن و کتابهای ادعیه، به دست اروپاییان افتاد،از طریق غنائم جنگی و اموال مسروقه بود.
سه جلد از هشت مجلد قرآن به خط مغربی که در اواخر قرن پانزدهم/نهم کتابت شده است و در حال حاضر در کتابخانهء ملی پاریس نگاهداری میشود در تونس،ظاهرا به دست خود امپراتور شارل پنجم،ضبط شد و به کتابخانهء اسکوریال (Escorial) منتقل گردید،جایی که کاردینال گرنول (Granvelle) آنها را برای مجموعهء شخصی خودش گردآوری کرد.
35از دستنوشتههای یافت شده در برخی از نسخههای خطی عربی که در گرن به دست آمده است،این گونه برمیآید که یک بارون نزوده سالهء کتابدوست در جنگ علیه ترکها دست داشته است،هما گونه که پدرش قبل از او این کار را انجام داده است.
در عوض در اروپای شمالی متنی نظیر حاشیه بر هدایه که در لپانتو به دست آمد توجه ارپینیوس را به مطالعهء مقایسهای حقوق شرق و غرب برانگیخت،او زمانی که شاگردانش گفته بود که نام شمار بسیاری از قانونگرایان را در یکی دو کتاب مشاهده کرده و ممکن است که این نسخهء خطی یکی از آن منابع باشد.
یک قرآن خطی بدون تاریخ،که اکنون همانند قرآن کریستمان در کتابخانهء بودلیان قرار دارد،حاوی دستخط واضحی از توماس ارپینیوس است که در آن قید کرده که این نسخه را اسحاق کازبون (Isaac Casaubon) در سال 0161 م.
این مقاله برگرفته از بخشی از طرح دکتری اینجانب میباشد که تحت عنوان"آموزش زبان عربی در اروپا در دوره رنسانس" (Learnig Arabic in Renaissance Europe) به"دانشگاه مطالعات آفریقایی و شرقشناسی لندن" (London University's School of Oriental African Studies) ارائه شده است."