چکیده:
یکی از موضوعات بسیار مهم و اساسی از نظر اقتصادی بارویکرد بخشی، مدیریت بازار و ساختار بازاریابی محصولات کشاورزی (به ویژه با توجه به مسئله مهم جهانی شدن) است. به منظور مطالعه این مهم با استفاده از روشهای مطالعه اسنادی و کتابخانه ای، اطلاعات ماهانه طی سالهای 1386-88 بررسی شده است. براساس تحقیق حاضر، مهمترین عوامل در ساختار بازاریابی محصولات کشاورزی عبارتند از: دانش ناکافی در مدیریت بازار و بازاریابی، طولانی بودن مسیر بازاریابی، بالا بودن حاشیه بازاریابی، حمل و نقل، نبود اطلاعات منسجم در بازار، چندگانگی در تصمیم سازی و تصمیم گیری دربازار و بازاریابی، دخالت دولت به طور مستقیم در بازار، نبود و یا کمبود زیرساخت های لازم دربحث بازار و بازاریابی محصولات کشاورزی و غیره. با توجه به نتایج تحقیق، روند حاشیه بازاریابی وسهم آن به قیمت مصرف کننده نشان می دهدکه این رقم ضمن دارا بودن نوسانهایی، همواره فزاینده بوده است بدون اینکه خدمات بازاریابی بهبود لازم را پیداکرده باشد. با عنایت به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود در راستای رسیدن به ساختار بازاریابی محصولات کشاورزی با رویکردتوسعه علمی،دولت ضمن تقویت بخشهای خصوصی ازطریق حمایت و نظام مندکردن فعالیتهای آنان، اقدام به ایجاد ویا توسعه زیرساخت ها و نیز موارد زیر کند: کاهش هزینه های تولید و تجاری شدن تولید و عرضه، ارتباط وهمکاری مفید و موثر با سازمانها و موسسات بین المللی در مدیریت بازار و بازاریابی و شناساندن آنها به گروه های ذینفع، مشارکت در بازاریابی محصولات کشاورزی فقط در زمینه سیاستگذاری و برنامه ریزی و اعطای تسهیلات لازم و نیز استفاده از ساز و کارهای حمایتی .
خلاصه ماشینی:
"حاشیه کل بازاریابی مرغ(ریال)روند تغییرات قیمت مرغ در نمودار حاشیه کل خردهفروشی(قیمتی که مصرفکنندهپرداخت میکند)بیانگر آن است که فاصله زیادی بین قیمت مرغ زنده و قیمت برایمصرفکننده وجود دارد که متأسفانه به دلایل متعددی هریک از عوامل بازاریابی که درزنجیره مرغ زنده تا رسیدن آن به دست مصرفکننده نهایی وجود دارند،موجب افزایش قیمتمرغ شده و حتی در برخی از ایام سال باعث احتکار و کمبود محصول در بازار میشوند و دراین بررسیها برخی از ماههای سال هزینه تمام شده مرغ برای تولیدکنندگان بیشتر از فروش آنبوده که موجب ضرر آنان شده و از طرفی باعث شده است مصرفکنندگان بهای زیادی برایقیمت مرغ مصرفی بپردازند.
بنابراین با توجه به میانگین حاشیهکل بازاریابی سه ساله(که مبلغ 9500 ریال برای هر کیلوگرم مرغ کشتار روز به دست آمد)دراین گونه بازارها تولیدکننده و مصرفکننده هر دو متضرر شداه و عملا فعالیت تولیدکنندگان بهجهت عدم توجیه اقتصادی کند شده و واردات محصولات جایگزین آن شده است که این رویهبه لحاظ اینکه کشور ایران از نظر تنوع اقلیمی و آب و هوایی و استعداد کشاورزی و پتانسیلهایمرتبط با بخش کشاورزی و غیره شرایط نسبتا خوبی داراست،موضوع حائز اهمیت و ازچالشهای مهم در اقتصاد کشاورزی بوده و حتی مسائل فرهنگی و اجتماعی را به دنبال دارد.
بر این اساس به منظور نگاه علمی به موضوع،پیشنهادهایی به استنادمطالعه حاضر ارائه میشود: یشنهادها و الزامات اساسی در اصلاح ساختار بازاریابی محصولات کشاورزی ایران -اعمال مدیریت اطلاعات یا همان ایجاد نظام اطلاعات بازار:در این نظام کلیه اطلاعاتبازار یعنی برنامهریزی قبل از تولید محصول تا رسیدن آن به دست مصرفکننده نهایی،اطلاعاتبازار صادرات و واردات محصولات،تعرفهها،حمل و نقل،قیمت و غیره به راحتی در دسترسبوده که در این صورت نظام اطلاعاتی میتواند از طریق کنترل و نظارت،اطلاعات بازار را بهفعالان اقتصادی برای تصمیمگیری به موقع ارائه کند و همچنین در مواقع خاص،ورود بهمداخله دول به بازار را روشن و آشکار نماید."