چکیده:
نویسنده دراینکتاب500 بیتازاشعار عرب راکه متاثر و ماخوذ ازکلام علی(ع) است، برگزیده و برای هر بیت شاهدی از کلام علی (ع) نقل کرده است.از آنجا که این تلاش بسی مغتنم و ارزشمند و گامی بلند در تبیین عمق و اعتلای کلام علی (ع) و میزان تاثیر اندیشههای آن حضرت(ع) در آثار ادبی است، بهنظر میرسد اگر نقد و ارزیابی شود، در رسیدن به هدف خود موفقتر خواهد بود. از محاسنکتاب، کمبودن غلط چاپی وشرح برخی مفردات دشوار ذیل شواهد است.کتاب در ایران چاپ شده ولی به زبان عربی است؛ بدیهی است اگر به زبان فارسی میبود و اشعار شاعران و عبارات منسوب به علی (ع) به فارسی ترجمه میشد، طیف گستردهتری ازمخاطب را در ایران دربرمیگرفت، هرچندکه این کتاب در جهان عرب میتواند راه خود را بهسوی خواننده باز کند.از نقایصکتاب، ارجاع کلام امام علی (ع) به شرح ابنابیالحدید و غررالحکم به جای نهجالبلاغه، نقل اشعار شاعران ازمنابع دست دوم بهجای دیوانآنها، انتخاب نکردن شواهد بهتر از کلام حضرت علی(ع)، تکرار برخی مضامین و ازهمه مهمتر گسستگی ارتباط معنایی بین برخی اشعار شاعران و سخن حضرت علی(ع) است که بهعنوان شاهدی برای تاثیرپذیری از کلام آن حضرت(ع) نقل شده است.
خلاصه ماشینی:
"شمارۀ اول،بهار و تابستان 1389،صص 41-51 بررسی انتقادی کتاب«ادب الامثال و الحکم»* حید سبزیانپور** چکیده نویسنده در این کتاب 500 بیت از اشعار عرب را که متأثر و مأخوذ از کلام علی(ع) است،برگزیده و برای هر بیت شاهدی از کلام علی(ع)نقل کرده است.
از نقایص کتاب،ارجاع کلام امام علی(ع)به شرح ابن ابی الحدید و غرر الحکم به جای نهج البلاغة،نقل اشعار شاعران از منابع دست دوم به جای دیوان آنها،انتخاب نکردن شواهد بهتر از کلام حضرت علی(ع)،تکرار برخی مضامین و از همه مهمتر گسستگی ارتباط معنایی بین برخی اشعار شاعران و سخن حضرت علی(ع)است که به عنوان شاهدی برای تأثیرپذیری از کلام آن حضرت(ع)نقل شده است.
مقدمه برای تشخیص میزان تأثیر کلام حضرت علی(ع)در ادب عربی کافی است بدانیم وقتی از عبد الحمید پرسیدند:«فصاحت را از که آموختی؟»،گفت:«هفتاد خطبه از خطبههای علی(علیه السلام)را حفظ کردم؛و این خطبهها پیدرپی چون چشمههایی در ذهن من جوشید» (ابن ابی الحدید،1385:ج 1،ص 206 و 205)در جایی که جاحظ،امام علی(ع)را امام خطبای عرب بهطور مطلق میداند(البیان و التبیین؛نقل از جعفری،1380:9)و ابن ابی الحدید کلام علی(ع)را اینگونه توصیف میکند:کلام علی دون کلام الخالق و فوق کلام المخلوقین(ابن ابی الحدید،1385: ج 1،ص 23)،چگونه ممکن است شاعران عرب از کلام فصیح و بلیغ علی(ع)غافل باشند؟ از دیرباز در منابع عربی به آثار گرانسنگ اندیشههای علی(ع)در نظم و نثر عربی اشاره شده است؛از جمله شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید که در آن به صدها بیت از شاعران عرب-به عنوان شاهد برای اشتراک مضمون در میان نهج البلاغة و اشعار شاعران-اشاره شده است.
منابع سخنان علی(ع) در این بخش نویسنده ببا مسامحۀ بسیار 73 جمله از علی(ع)را از شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید نقل کرده که همۀ آنها در نهج البلاغة موجود است.
برای نمونه،عبارات شمارۀ 35،68،88،101 و 117 به شرح ابن ابی الحدید ارجاع داده شده درحالیکه آدرس آنها در نهج البلاغة به ترتیب عبارت است از:1ق."