خلاصه ماشینی:
"روسیه در برابر ایران سیاستی با معیارهای دوگانه و پیچیده در پیش گرفته است:از یکسو به علت حضور آمریکا در منطقه و خطر بنیادگرایی اسلامی به همکاری ایران برای رویارویی با این خطرها نیازمند است و از سوی دیگر به علت رقابت با ایران در حوزۀ اقتصادی بویژه در بخش انرژی، میخواهد منافع ایران را محدود کند.
ایران با پیوستن به سازمان شانگهای میتواند وضع خوبی به دست آورد،زیرا: الف)توانایی میانجیگری میان گروههای اپوزیسیون اسلامی و دولتهای روسیه و چین را دارد و از این راه میتواند به کاهش تنشهای منطقهای و به صلح و ثبات جهانی کمک کند؛ ب)در حوزۀ اقتصادی ایران از مزایای اقتصادی سازمان مانند مناطق معاف از مالیات،کاهش تعرفهها و مشارکت در پروژههای نفت و گاز بهرهمند میشود؛و پ)در کشمکشها در حوزۀ اتمی نیز تا اندازهای میتواند پشتیبانی آن دو را بعنوان اعضای دائم شورای امنیت به دست آورد.
» دربارۀ عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای،دیدگاههای صاحبنظران متفاوت است [12-7-5]: الف)دلایل مخالفان عضویت ایران در سازمان: 1-چین و روسیه به ایران نگاهی ابزاری دارند و پذیرش ایران در سازمان،زمینۀ بهرهبرداری از ایران را فراهم میکند؛2-عضویت ایران در سازمان بر نگرانی امنیتی کشورهای حاشیۀ خلیج فارس از ایران میافزاید و به آنها انگیزه میدهد که با تقویت پیوندهای خود با آمریکا،در راه رویارویی با ایران گام بردارند؛3-با توجه به جایگاه ایران در پهنۀ بینالملل و نیز بدهبستانهای قدرت-پایۀ میان چین و روسیه از یکسو و کشورهای غربی بویژه آمریکا از سوی دیگر،این احتمال که ایران در زمینۀ رقابتهای سیاسی،وجه المصالحه قرار گیرد،وجود دارد؛و 4-سازمان شانگهای از انسجام لازم در قبال مسائل بینالمللی بیبهره است و سیاستهای آمریکا و ناتو آنرا دچار دودستگی میکند."