چکیده:
در این مقاله تاثیر بازبودن اقتصاد (به عنوان مهم ترین شاخص جهانی شدن اقتصاد)، رشد اقتصادی و مخارج دولتی، بر فقر در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. برای برآورد الگوی کوتاه مدت و بلند مدت از الگوی خود بازگشت با وقفه های توزیعی استفاده شده است و آمارها دوره ی زمانی 1350 تا 1385 را پوشش می دهد. نتایج الگوهای کوتاه مدت و بلندمدت نشان می دهد که رشد اقتصادی در کوتاه مدت باعث کاهش فقر شده اما بر نابرابری بی تاثیر بوده است، در بلندمدت اگرچه رشد اقتصادی فقر زدا بوده است، اما موجب افزایش نابرابری شده است. در بلندمدت بازبودن اقتصاد نسبت به تجارت، از طریق اثر بر توزیع درآمد به طور مستقیم موجب افزایش درآمد متوسط فقرا شده است، لذا بازبودن اقتصاد از دو طریق مستقیم (اثر بر توزیع درآمد) و غیرمستقیم (اثر بر رشد اقتصادی) می تواند موجب کاهش فقر شود. در حالیکه بازبودن نسبت به سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثر مستقیم بر درآمد متوسط فقرا نداشته و تنها می تواند از طریق اثر بر رشد اقتصادی بر فقر موثر باشد. لذا پیشنهاد خاص سیاستگذاری این مقاله این است که ایران می تواند در صورت اصلاح زیرساخت های اقتصادی از تجارت جهانی و بازتر شدن اقتصاد به عنوان ابزاری در جهت کاهش نابرابری و فقر استفاده نماید.
The main aim of this paper is to compaire the effect of openness، economic growth and the role of government on poverty in Iran. In our model the mean income of the poor(poorest 40% of the population)، is considered to be a function of sum of export and imports to real GDP، foreign direct investment to real GDP، that are used as openness to trade and foreign direct investment indices، real GDP per capita، consumer price index، the share of government consumption in GDP، and the share of government spending on social security in government consumption. The ARDL method is used to stimate the mean income of the poor function for the period 1350-1385 in both short and long-run. The result indicate that in long-run openness to trade helps the poor through a direct distribution effect as well as indirect growth effect. While openness to foreign direct investment has no significant impact on the mean income of the poor. Inflation increase poverty، government consumption reduce poverty in long-run and government spending on social security has no significant effect on mean income of the poor.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه باز بودن اقتصاد نسبت به تجارت و سرمایهگذاریهای خارجی از مهمترین شاخصهای جهانی شدن اقتصاد میباشد و نیز ادامهی فقر در بسیاری از کشورهای در حال توسعه همزمان با فرایند جهانی شدن،در سالهای اخیر بررسی تأثیر اینگونه اصلاحات بر توزیع درآمد و فقر مورد توجه بسیاری از دانشمندان علوم اقتصادی و نیز سیاستمداران بوده است.
در این راستا سؤالی که به ذهن میرسد این است که"برای کشوری مانند ایران که در تلاش برای دستیابی به اقتصادی بازتر و در تعامل بیشتر با اقتصاد جهانی است،این روند چه تأثیری بر نابرابری و فقر خواهد داشت؟آیا پیگیری چنین سیاستهایی میتواند عاملی برای رسیدن به اهداف کنترل یا کاهش نابرابری و فقر باشد؟" (1) World Bank (2) International Monetary Fund(IMF) (3) Tsai and Huang (4) Winters 2-مروری بر مطالعات انجام شده با توجه به اهمیت پدیدهی فقر و از طرفی روند رو به رشد یکپارچگی جهانی و بازتر شدن اقتصادها مطالعات بسیار زیادی در این زمینه در کشورهای مختلف پیوند میان این دو پدیده را مورد بررسی قرار دادهاند.
(5) Siddiqui and Kemal (6) Agenor (7) Rosenzweig (8) Dollar and Kraay (9) Chen and Ravallion بهاسین10(2005)در مقالهی خود نشان میدهد که در کشور غنا حذف موانع و تعرفههای وارداتی یا صادراتی در صورتی که با افزایش در دریافتهای خارجی همراه باشد،توزیع درآمد خانوارها را بهبود میبخشد اما حذف موانع صادراتی و وارداتی همراه با کاهش در دریافتهای خارجی توزیع درآمد را بدتر مینماید.
معنادار بودن ضریب مثبت متغیر نسبت تجارت خارجی به تولید ناخالص داخلی نشان میدهد که باز بودن تجاری علاوه بر اثر مثبت بر رشد اقتصادی و در نتیجه کاهش فقر از این طریق،بهطور مستقیم نیز بر کاهش فقر تأثیر داشته است."