خلاصه ماشینی:
"بنام ایران در کنار هم ماندهاند؟علت چیست که آذربایجان و خوزستان و خراسان و سیستان از زمانی که تاریخ کشور ما نوشته شده بخشی از ایران بودهاند و هنوز چهار گوشهء آنرا پاسداری میکنند؟به چه دلیل ایرانیان اسلام را پذیرفتند،اما چون بسیاری از ملل شکست خورده،«عرب»نشدند و چرا در طول سالهای سال تسلط ترکان و مغولان بر این مرز و بوم فرهنگ ایرانی و هویت مستقل خویش را حفظ کردند؟این سرزمین بارها مورد هجوم بیگانگان قرار گرفته،پارهپاره شده و مردمش به خاک سیاه نشستهاند،چه عاملی باز تکههای پراکنده را گرد آورده و دستها را از اینسو برای پس زدن دشمن و آباد کردن ویرانهها به هم رسانده است؟ پاسخ این پرسشها را،ورای همهء عناصری که ملیت ایرانی را تشکیل میدهد،باید در نیروئی جستجو کرد که از تاریخ سرچشمه میگیرد و به صورت رشتهای نامرئی اما سخت،گذشته را به آینده پیوند میزند و از دلها، تنها،و خاک میگذرد."