چکیده:
اندیشة تحقق مدینة فاضله که شهروندان، بر اساس آن، میتوانند فضیلتمحور و ارزشمدار زندگی کنند و به بسط و توسعة معنویت، صلح و صفا و پاکی برای رشد و تعالی انسانیت دست توانند یافت، از دیرباز در ذهن همة متفکران و مصلحان و فیلسوفان همچون افلاطون، فارابی، خواجه نصیر، شیخ اشراق و...، مطرح بوده و هر کدام، به فراخور افق فکری خویش، طرحی درانداخته و الگویی را پیشنهاد کردهاند.راه صلاح و بالندگی انسان چیست و کجاست؟ چگونه انسان میتواند مدینهای بسازد که در آن، قابلیتها و استعدادهای خویش را به فعلیت برساند و زندگی انسان به دور از هرگونه جدال و بیعدالتی و مملو از خوبی و صلح و پاکی شود؟ برای این پرسشها راهحلهای متنوع و مختلفی در مکاتب فکری گوناگون وجود دارد. اما پرسش کلیدی این نوشتار، هستیشناسی و چگونگی «مدینۀ فاضلۀ مهدوی» آن هم در اندیشۀ فیلسوف الهی، صدرای شیرازی است.آنچه در منظومۀ فکری ملاصدرا همچون حلقهای مفقوده از دید بسیاری از محققان پنهان مانده است و بحثی مفصل میطلبد در این نوشتار به اختصار آمده است. از اینرو، در ابتدا باید دید انسان کامل به منزلۀ جزئی از جامعه چه معنایی دارد و سیر تکاملش تا مرحلۀ اتصال به عقل فعال چگونه است. در ادامه باید به صفات جامعۀ نیکو و ویژگیهای جامعۀ فاضله و صفات ریاست آن آرمانشهر اشاره کرد
From Early on، the idea of utopia has always been in the minds of all thinkers and philosophers such as Plato، Farabi، Khaje Nasir، Sheikh Eshragh، etc. On that basis، citizens who are value oriented and fine can live to expand and develop spirituality، and achieve peace and purity for growth and excellence of humanity. Each of the above thinkers، according to their intellectual horizons، have put a plan or proposed a model.
What is ideal way and the way human beings flourish and where? How men can build a utopia where their capabilities and talents come to be actualized and human life gets full of good will and peace and purity، far from any conflict and injustice? Solution to these questions are varied in many different schools of thought there. But the key question of this article and is in ontology " Mahdavi Utopia" as realised in the ideas of the divine philosopher Sadra Shirazi.
This articles taps on what has been untapped in Mulla Sadra's thought sphere، a missing link of many researchers which has been hidden from the view which requires detailed discussion and has briefly done in this paper. At first، we must consider what is the meaning of the vision of perfect human as a part of society and how is her or his evolutionary phase to connect to the active intellect. Then، it should be pointed what a good community and good traits and characteristics and traits of utopia are and mention the attributes of the governors of that utopian society.
خلاصه ماشینی:
"«بسیط الحقیقة» تمام اشیاء است: منظور این نیست که موجودات عالم با حفظ حدود وجودیشان در بسیط الحقیقة وجود دارند، بلکه منظور این است که تمام کمالات وجودی موجودات عالم در عقل فعال وجود دارد که موجود بسیطی است، بدون اینکه حدود عدمی آنها در او راه داشته باشد و این مطلب کاملا صحیح و اثبات شده است؛ زیرا عقل فعال علت ایجادی موجودات این عالم است و علت ایجادی (الهی) باید دارای کمالات وجودی معلولات خویش باشد، بدیهی است فاقد کمال نمیتواند آن کمال را اهدا کند.
انسانها با توجه به اینکه عصارة خلقت جهان مادی و حاوی تمام قوای جمادی و نباتی و حیوانی و نیز عقل هستند، پس همه «بالقوه» خلیفة خدا در زمینند و موظفند در محیط طبیعی خود اعم از بیجان و جاندار تغییر مطلوب ایجاد کرده و با کسب «علم» و به تعبیر قرآن «سلطان» (رحمن: 33) باشند و در طبیعت نفوذ و از آن برای بهبود زندگی بشر و تأمین مایحتاج و رفع نیاز مادی او استفاده کنند و به تصریح قرآن موظفند زمین را آباد کنند، اما آبادانی زمین نیاز به مشارکت و قانون دارد و طبعا قانون مجری عادلی میخواهد تا بتواند از آبادانی زمین و رفاه اجتماعی و امکانات بالقوه و بالفعل افراد انسان و محیطی طبیعی آنها برای آبادانی آخرت ایشان استفاده نماید و آنها را به سرمنزل مقصود برساند."