چکیده:
در فضای کنونی متاثر از گسترش نقش فزاینده رسانه ها و ابزارهای ارتباطی، تصور قالبی به عنوان یک مسئله قدیمی ابعاد جدیدی یافته و چالش های جدیدی را در حوزه های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی موجب شده است. در این مقاله تلاش خواهد شد تصور قالبی و نقش رسانه ها در روابط بین گروه های هویتی مورد بررسی و سنجش (رویکردی پیمایشی) قرار گیرد. جامعه آماری این نوشتار شامل کلیه دانشجویان دانشگاه تهران در سال تحصیلی 1390 تا 1391 می باشد. بر اساس یافته ها، شبکه های ماهواره ای، از بیشترین فراوانی در مقایسه با دیگر وسایل ارتباطی در خصوص ترویج ذهنیتی خاص نسبت به اقوام برخوردار است. تلویزیون داخلی، تلفن همراه و اینترنت نیز از سهم زیادی در این زمینه برخوردارند. در این میان، رادیو از فراوانی اندکی برخوردار است. بنابراین، با افزایش استفاده از رسانه های خارجی، میزان تصور قالبی افزایش خواهد یافت.
خلاصه ماشینی:
"پرسشها تصور قالبی و پیشداوری، متأثر از چه عواملی است؟ تصور قالبی بیشتر در میان کدام یک از جنسیتها (زنان، مردان) شیوع دارد؟ نقش سن در شکلگیری و کاربرد تصور قالبی Prejudice تا چه میزان است؟ آیا بین وضعیت اشتغال افراد و شکلگیری و کاربرد تصور قالبی رابطهای وجود دارد؟ میزان درآمد ماهانة افراد تا چه میزان در شکلگیری و کاربرد تصور قالبی تأثیرگذار است؟ احساس پایبندی به فرهنگ، هویت، تاریخ و سرزمین ایران چه تأثیری بر تصور قالبی دارد؟ عضویت در گروههای مختلف هویتی و زمینة قومی (فارس، ترک، لر یا کرد بودن)، چه نقشی در شکلگیری تصور قالبی دارد؟ توجه بیشتر به کدامیک از وجوه هویت (طایفهای، قومی، شهری، ملی و جهانی) در طرح تصور قالبی دخیل است؟ کدامیک از وسایل ارتباطی (ماهواره، اینترنت، تلفنهمراه، تلویزیون، رادیو و مطبوعات) در ترویج ذهنیتی خاص نسبت به اقوام و گروههای جامعه نقش مؤثرتری دارد؟ فرضیهها این بررسی از نوع همبستگی و همخوانی است و بیش از آنکه فرضیههای مورد نظر نویسندگان (سوگیریهای پیشینی) قابل اعتبار باشد، روابط بین متغیرها، همبستگی بین آنها، نگرشها و تصور تکمیلکنندگان پرسشنامه ملاک ارزیابی و تحلیل خواهد بود.
توزیع فراوانی نمرة متغیر استفاده از رسانههای خارجی میزان استفاده تعداد درصد درصد معتبر درصد تراکمی اصلا 74 18 4/18 4/18 خیلی کم 67 3/16 7/16 1/35 کم 50 2/12 4/12 5/47 متوسط 105 6/25 1/26 6/73 زیاد 60 6/14 9/14 6/88 خیلی زیاد 46 2/11 4/11 100 کل 402 98 100 دادة مفقود 8 2 کل 410 100 لازم به ذکر است که علاوه بر میزان استفاده از رسانههای داخلی و خارجی، از دانشجویان سؤال شد که در میان وسایل ارتباطی ماهواره، اینترنت، تلفنهمراه، تلویزیون و رادیو، کدامیک در ترویج ذهنیتی خاص نسبت به اقوام و گروههای جامعه نقش مؤثرتری دارند، پاسخگویان مطابق با نتایج ارائهشده در جدول (6) به این سؤال پاسخ دادهاند."