چکیده:
این مقاله،شناختی کلی از کشورهای عضو آ.سه.آن و عملکرد اتحادیه آ سه آن طی سه دههء اخیر بهدست میدهد.اقتصاد کشورهای عضو آ سه آن بر پایه توسعه صادرات و بهویژه صادرات کالاهای صنعتی شکل گرفته که این امر به همراه سیاستهای تعدیل ساختاری زمینه مناسبی برای فعالیت شرکتهای چند ملیتی به منظور استفاده از منابع طبیعی و نیرویکار ارزان و دقیق منطقه فراهم ساخته است.عمده کالاهای صنعتی صادراتی این کشورها را کالاهای مونتاژ شده تشکیل میدهند و ایالات متحده،اتحادیه اروپا و ژاپن مهمترین شرکای تجاری و بازار صادراتی این کشورها به شمار میآیند.بالا بردن سهم کالاهای مونتاژ شده از صادرات کشورهای عضو آ سه آن،باعث گردیده تا همزمان با افزایش صادرات،حجم واردات این کشورها نیز افزایش یابد که این امر کسری تراز تجاری کشورهای غیرنفتی این اتحادیه را بدنبال داشته است. در مجموع کشورهای مذکور توانستهاند طی سه دههء اخیر تغییرات شگرفی را در ساختار اقتصادی خود بوجود آورند که کاهش اتکا به مواد خام(از جمله نفت خام)،کالاهای اولیه و محصولات کشاورزی و تبدیل شدن به صادرکننده کالاهای صنعتی،از آن جمله بوده است. تأمین و حفظ ثبات سیاسی منطقه از مهمترین دستآوردهای این اتحادیه بود که باعث گردید در سایه ثبات به دست آمده،کشورهای مذکور بتوانند از طریق جذب سرمایههای خارجی و بالا بردن نرخ رشد اقتصادی،درآمد سرانه و در نتیجه رفاه اجتماعی جامعه خود را افزایش دهند و به سرعت به سمت توسعه صنعتی گام بردارند. بیشک،تجارب کشورهای عضو این اتحادیه،میتواند در زمینههای بسیاری مورد استفاده سایر کشورها از جمله ایران،قرار بگیرد.بهویژه آنکه غالب این کشورها در ابتدای تشکیل اتحادیه،متکی بر صادرات مواد خام و کالاهای اولیه بودهاند حال آنکه،امروزه صادر کننده کالاهای صنعتی بهویژه محصولات الکتریکی و الکترونیکی،میباشند.
خلاصه ماشینی:
"اقتصاد کشورهای عضو آ سه آن بر پایه توسعه صادرات و بهویژه صادرات کالاهای صنعتی شکل گرفته که این امر به همراه سیاستهای تعدیل ساختاری زمینه مناسبی برای فعالیت شرکتهای چند ملیتی به منظور استفاده از منابع طبیعی و نیرویکار ارزان و دقیق منطقه فراهم ساخته است.
رشد بالای اقتصادی کشورهای غربی،تقاضای گسترده و روزافزونی برای مواد خام جهت تولید کالاهای صنعتی در پی داشت که این تقاضا،برای منابع طبیعی سرشار کشورهای جنوب شرقی آسیا دارای اهمیت زیادی بود و فعالیت شرکتهای چند ملیتی را در منطقه به منظور استفاده از منابع مذکور و همچنین نیروی انسانی ارزان،به دنبال داشت.
UNCTAD''Handbook of International Trade and Development Statistics''1994(New York:UN PUB.
44 تغییر در ترکیب کالاهای صادراتی از صادرات کالاهای اولیه به صادرات کالاهای صنعتی،باعث تغییر در سهم شرکای تجاری آسهآن شده است،بهطوریکه سهم کشورهای درحال توسعه از صادرات 5 کشور عضو آسهآن(اندونزی،مالزی،تایلند،فیلیپین و سنگاپور)از 27 درصد(در سال 1970)به 44 درصد (در سال 1993)افزایش یافته که حاکی از کاهش سهم کشورهای صنعتی بوده است.
اطلاعات موجود حاکی از آن است طی سالهای 93-1970،ساختار اقتصادی کشورهای عضو آسهآن نیز طی سالهای 93-1970 تغییرات قابل ملاحظهای داشته است بطوریکه در سال 1970،سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی اندونزی 45 درصد،مالزی 29 درصد،فیلیپین 30 درصد، سنگاپور 2 درصد و تایلند 26 درصد بوده که این سهم در سال 1993،برای اندونزی به 19 درصد، مالزی به 16 درصد،فیلیپین به 22 درصد،سنگاپور به حدود صفر و تایلند به 10 درصد رسیده است."