چکیده:
ساختار تامین مالی در اقتصاد ایران با اتکا بر نظام بانکی شکل گرفته است و بانکها منابع پس انداز مردم را عموما در اختیار بخش عمومی اقتصاد قرار می دهند. بعد از انقلاب با ملی شدن بانک ها، دولت نظام بانکی را ملزم به اعطای تسهیلات اعتباری سرمایه گذاری به بخش های دولتی، تعاونی و خصوصی به ویژه در مناطق محروم جهت افزایش تولید و عرضه کالاها و خدمات و ... نمود.
در دهه 1360، حجم این گونه تسهیلات از رقم بالایی نسبت به سایر تسهیلات اعطایی نظام بانکی برخوردار نبود، اما از سال 1370، همزمان با برنامه تعدیل اقتصادی و افزایش نرخ ارز، مقدار تسهیلات تکلیفی سرمایه گذاری افزایش زیادی یافت.
این مقاله به بررسی اثر تسهیلات تکلیفی در قالب تبصره های سرمایه گذاری قوانین بودجه سنواتی بر سرمایه گذاری و رشد اقتصادی طی دوره 1359 تا 1375 از طریق روشهای اقتصاد سنجی (روش سیستمی حداقل مربعات سه مرحله ای 3SLS) پرداخته است. نتایج بررسی حاکی از آن است که فرضیه تاثیر مثبت تسهیلات تکلیفی بر سرمایه گذاری و رشد اقتصادی در دوره مورد بررسی را نمی توان رد کرد.
خلاصه ماشینی:
"جدیدی جهت استفاده از منتبع بانکی برای افزایش سرمایهگذاری و رشد و توسعه اقتصاد آغاز
ارز،دولت برای تأمین مالی پروژههای سرمایهگذاری خود و گسترش بیشتر فعالیت بخش غیر دولتی در بخشهای مختلف اقتصاد به ویژه سرمایهگذاری در بخش آب و کشاورزی و نیز
مأخذ:1-مجموعه آماری سری زمانی آمارهای اقتصادی،اجتماعی تا سال 1375 این موضوع نشاندهنده افزایش تسهیلات اعطایی به بخش دولتی به بخش غیر دولتی
در جدول(2)تسهیلات مصوب بانکی در قالب تبصرههای تکلیفی قوانین بودجه به تفکیک
ضمن آن که بهطور متوسط طی این سالها حدود 37 درصد تسهیلات برای بخش غیر
حدود 37 درصد برای مصارف سرمایهگذاری در نظر گرفته شده است که ان با اهداف افزایش
بیشتر تسهیلات تکلیفی مصوب جهت اعطا به بخش غیر دولتی طی سالهای 1359 تا 1375
معادل 4/78 درصد از سقف مصوب تسهیلات تکلیفی سرمایهگذاری بوده است.
سنگلجی1در بررسی اثر تسهیلات بانکی بر سرمایهگذاری در بخش کشاورزی مورد استفاده
(1375)در مطالعه اثر پسانداز بر انباشت سرمایه و رشد اقتصادی طی سالهای 1338 تا 1370 در ایران مورد استفاده قرار داده است.
معادلات برآورد شده(1)و(2)همچنین میتوان اثر تسهیلات سرمایهگذاری تکلیفی را بر تولید
(به تصویر صفحه مراجعه شود) بنابر این،طی دوره مورد بررسی به ازای هریک درصد افزایش در تسهیلات سرمایهگذاری
موجودی سرمایه خواهد شد و اگر تسهیلات سرمایهگذاری تکلیفی یک میلیارد ریال افزایش
بررسی اثر تسهیلات تکلیفی سرمایهگذاری بر موجودی سرمایه و رشد اقتصادی که براساس
تسهیلات تکلیفی سرمایهگذاری از دو جهت موجب افزایش سرمایهگذاری گردیده است.
الزام نظام بانکی به اعطای تسهیلات سرمایهگذاری تکلیفی را در قوانین بودجه سنواتی حذف"