چکیده:
خطیب مشهور و معاصر شیعی عراق، احمد وائلی، از احیاگران فرهنگ قرآن کریم و شیفتگان سیره رسول الله(ص) و اهل بیت (علیهم السلام)؛ از جمله امام حسین(ع) در جهان اسلام بود. وائلی با برشمردن منقبت های امام حسین(ع)، از جمله؛ عزتمندی، جوانمردی، قهرمانی، استواری، پایداری و دادگستری، ایشان را عامل بیداری ملت های ستمدیده و معیار تشخیص حق از باطل می داند. وی، امام حسین(ع) را، منبع الهام بخش مسلمانان، بلکه تمام بشریت در انقلاب علیه ستم و جور می داند که خون او تا ابدیت از جریان نخواهد ایستاد. وائلی، در شمار شاعرانی است که مدح و رثای سیدالشهداء، را با موضوع های اجتماعی و سیاسی زمان پیوند می دهد و از طریق منبرهای حسینی(ع) نقش بسیار مهمی در آشنایی جوانان مسلمان با آموزه های حسینی داشت. شعر دینی او که غالبا در چارچوب شعر حسینی است، پرحرارت و تاثیرگذار و متناسب با نیاز منبر و خطابه بود و از لحاظ مردمی و ادبی نیز مقبول همگان بود. رمز موفقیت وی در خطابه و ادبیات دینی، بهره گیری از آموزه های حماسه حسینی بوده است. اسلوب شیوا و جادوی بیان وی نیز در تاثیرگذاری بر مخاطبان بی تاثیر نبوده است. دو محور اساسی این پژوهش، عبارتند از:
الف) گذری کوتاه بر شعر وائلی و معرفی جایگاه شعر وی در شعر معاصر عراق.
ب) پردازش تحلیلی موضوع با محوریت شخصیت امام حسین (ع) و رخداد عاشوراء در شعر وائلی.
Ahmad Vaeli was one of the famous speaker and Iraqi Shiite contemporary، revival of Quran ، prophet’s character sketch and his believers like Imam Hossein In Islam.
Vaeli with virtues of Imam Hossein like honor، generosity، championship، firmly،stability and righteous believed that Imam Hossein has made the people of the world be a fullness and separated the right from vain and not only he is source of inspiring to Muslims but also all of human in revelation against oppression know that His blood will not stand flow forever .Vaeli is one of the poets that connected praise of Imam Hossein with social and political subjects of society and with Husseini Membar had important role in acquaintance of youth. With Husseini his religion poem that has Husseini frame was so effective and suitable with needs of Membar and was accepted by literature and people. His success in speech and religious literature has been using the teachings of epic Hosseini. Charming method and magic explanation has had effect on audience. Two important base of this research are
1.Short pass on Vaeli’s poem and introducing the place of his poem.
2. Analytical paying on subject with attention to Imam Hossein، Occurrence of Ashra in Vaeli’s poem.
خلاصه ماشینی:
"سوز و گداز شاعر و صدق عاطفۀ وی سبب میشود تا این ابیات،با روح و جان مخاطب آمیخته گردد: {S1-أیها الرملة التی حضنت#جسم الحسین و لفعته رداءا# 2-بلغنی عنی السلام حسینا#و احملینی استغاثة و نداءS} (همان،ص 130) (ترجمه:1-ای دانههای شن!که جسم حسین را در آغوش گرفتهایی و تمام بدن او را با جامهای پوشاندهایی!2-سلام مرا به حسین برسانید و حامل استغاثه و فریادرسی من در نزد او باشید) وائلی به منظور اینکه خواستۀ خود را با امام در میان بگذارد و از وی طلب شفا یافتن کند،بیان مینماید که وجود سختیهای بیشمار را در زندگی قبول دارد و واقف است که راحتی،بدون تحمل دشواریها به دست نمیآید.
3-و نیز انتقام میگیرند از زنان لطیف و پردهنشینی که داغدار فرزندانشان هستند و قلم،یارای وصف سوز و گدازی که در چشمان آن مادران داغدیده است را ندارد) 2-8 رثای امام حسین(ع)و یارانش یکی از ابعاد نگرش احمد وائلی به عنوان شاعر اهل بیت(علیهم السلام)،بیان عظمت فاجعه،و به تصویر کشیدن فجایع و مصیبتهایی است که در کربلا بر امام حسین(ع)و اهل بیتش(ع)رخ داده است: {S1-الجسوم التی بحجر رسول الله#عاشت علی الرمال رقود# 2-و رعابیب لوعتها سیاط#فاشتکت أضلع و ضجت زنود# 3-و علیل نضو علی قتب النا#قة شدت بساعدیة القیود# 4-و سبایا روت فواجعها الرم#ضاء الشمس الربی و النجود# 5-فعلی الأوجه الصغیرة لاح#الیتم و الذل و الأسی و الشرود# 6-حسب القید مذ به صفدوهم#أن ما صفدوه در نضید# 7-یا لوجد الزهراء و هی تراهم#الحفوا الشمس و الفراش الصعید# 8-أیها الأمهات هزی مهودا#خالیات و ما بهن ولید# 9-لا رضیع تهدهدین فهل عن#دک إلا البکاء و التنهیدS} (همان،صص 134-135) (ترجمه:1-پیکرهایی که روزی در آغوش رسول خدا بود،ساکن خاک و شن شده است."