خلاصة:
هدف پژوهش حاضر،بهمنظور تعیین عوامل اختلالهای هیجانی مؤثر در نارساخوانی دانشآموزان مقطع ابتدایی صورت گرفته است.روش:بهمنظور انجا این پژوهش،ابتدا تعداد 501 نفر از دانشآموزان مشکوک به نارساخوانی از میان جامعه دانشآموزان مقطع ابتدایی شهر تهران در پایههای سوم، چهارم و پنجم به شیوه نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای بهصورت تصادفی انتخاب و سپس از میان آنها تعداد 07 دانشآموز نارساخوان پساز اجرای آزمونهای تشخیصی(از جمله آزمون هوشی وکسلر کودکان،آزمون اختلال خواندن،نصفت و همکاران،0831)بهصورت هدفمند برگزیده شدند. همچنین برای ارزیابی اختلالهای هیجانی همراه در دانشآموزان نارساخوان از پرسشنامه رفتاری راتر استفاده شد.اعتبار و روایی این آزمون را مهریار (3731)با به کاربردن روش دو نیمه کردن و بازآزمایی،0/58 گزارش کرده است.در این پژوهش بهمنظور تعیین اینکه تمام متغیرهای بیشبین تا چه اندازه قدرت پیشبینی متغیر ملاک را دارند،از روش تحلیل رگرسیون پس رونده استفاده شده است.در این تحقیق سرعت،دقت و درک خواندن به صورت متغیر ملاک و متغیرهای اضطراب-افسردگی،بیشفعالی-پرخاشگری،نارسایی توجه،ناسازگاری اجتماعی،رفتار ضد اجتماعی به مثابهء متغیرهای پیشبین وارد مدل رگرسیون شدند.یافتهها:نتایج نشان میدهد که از بین مؤلفههای اختلالهای هیجانی،متغیرهای اضطراب-افسردگی،بیشفعالی، پرخاشگری و نارسایی توجه در پیشبینی نارساخوانی و مؤلفههای آن(سرعت،دقت و درک خواندن)نقش تعیینکنندهای داشتهاند.نتیجهگیری:بر مبنای نتایج این پژوهش میتوان به متخصصان اختلالهای ویژه یادگیری پیشنهاد کرد که اقدام به تدوین و اجرای برنامههای درمانی ترکیبی برای دانشآموزان نارساخوان همراه با اختلالهای هیجانی کنند.
Method: Initially، through a random multi-stage cluster sampling، 105 students suspected of having dyslexia were chosen from third، forth and fifth graders in Tehran. Then، 70 students were selected after evaluation by diagnostic tests including Wechsler’s Intelligence Scale، and Reading Disorders Test. Rutter’s Behavioral Questionnaire was used to assess co-morbid behavioral disorders. Backward regression was used to determine the extend to which each predictor factor contributes to the prediction of target variables. Target variable consisted of reading accuracy، speed and comprehension while predictor variables consisted of anxiety-depression، hyperactivity-aggression، attention deficit، social maladjustment and antisocial behavior.
Results: Findings indicated that depression-anxiety، hyperactivity، aggression and attention deficit played a significant role in predicting dyslexia and its factors (reading speed، accuracy، and comprehension).
Conclusion: Accordingly، therapeutic programs for dyslexic children with co-morbid emotional disorders are stressed.
ملخص الجهاز:
یافتهها نتایج تجزیه و تحلیل آماری در چارچوب فرضیهها عبارتاند از: فرضیهاصلی:نتایج حاصل از اعمال روش آماری تحلیل رگرسیون پس رونده برای تعیین سهم نارساخوانی براساس متغیرهای اضطراب-افسردگی، بیشفعالی-پرخاشگری،نارسایی توجه،ناسازگاری اجتماعی و رفتار ضد اجتماعی در دانشآموزان نارساخوان در جدول 1 نشان میدهد که ضریب همبستگی چندگانه مؤلفههای اختلالهای هیجانی با نمرات کلی خواندن برابر با 0/7 است که این ضریب همبستگی در سطح 0/60 معنادار است؛یعنی حدود 94%درصد از واریانس نارساخوانی ناشی از مؤلفههای نارسایی توجه،بیشفعالی-پرخاشگری،اضطراب- افسردگی است.
این نتایج حاصل از اعمال روش آماری تحلیل رگرسیون پس رونده برای تعیین سهم سرعت خواندن براساس متغیرهای اضطراب-افسردگی،بیشفعالی- پرخاشگری،نارسایی توجه،ناسازگاری اجتماعی و رفتار ضد اجتماعی در دانشآموزان نارساخوان در جدول 5 نشان میدهد که ضریب همبستگی چندگانه مؤلفههای اختلالهای هیجانی با نمرات سرعت خواندن برابر با 0/866 است که این ضریب همبستگی در سطح 0/100 معنادار است؛یعنی حدود 44%درصد از واریانس نمرات سرعت خواندن ناشی از مؤلفههای نارسایی توجه،بیشفعالی-پرخاشگری،اضطراب- افسردگی است.
این نتایج حاصل از اعمال روش آماری تحلیل رگرسیون پس رونده برای تعیین سهم دقت خواندن براساس متغیرهای اضطراب-افسردگی،بیشفعالی- پرخاشگری،نارسایی توجه،ناسازگاری اجتماعی و رفتار ضد اجتماعی در دانشآموزان نارساخوان در جدول 7 نشان میدهد که ضریب همبستگی چندگانه مؤلفههای اختلالهای هیجانی با نمرات سرعت خواندن برابر با 0/525 است که این ضریب همبستگی در سطح 0/70 معنادار است؛یعنی حدود 75%درصد از واریانس نمرات دقت خواندن ناشی از مؤلفههای نارسایی توجه،بیشفعالی-پرخاشگری،اضطراب- افسردگی است؛اما سایر مؤلفههای اختلالهای هیجانی نقش معناداری در پیشبینی دقت خواندن نداشتهاند.