Abstract:
آسیب شناسی تهدیدهای امنیت ملی امری ضروری برای آینده پژوهی امنیتی است. اگرچه آسیب شناسی برخی تهدیدهای امنیتی به حوادث دوران گذشته مربوط است، بهره گیری از آن نتایج مطلوب و موثری برای آسیب شناسی تهدیدهای موجود و آینده فراهم می آورد. از سوی دیگر، چنین فرآیندی زمینه ساز شناخت ماهیت تهدید و چگونگی کنترل تهدیدهای بالقوه و بالفعل است. در این مقاله تلاش می شود از روش یادشده برای تبیین آسیب شناسی و گونه شناسی تهدیدهای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران استفاده شود. بررسی تهدیدهای انجام شده علیه انقلاب و جمهوری اسلامی ایران نشان می دهد تهدیدها در مرحله اول ماهیت سخت افزاری داشته و به تدریج با تغییرات ماهیتی، کارکردی و نشانه ای روبه رو شده است. تهدیدهای سخت افزاری به منظور مقابله با ساختار سیاسی ایران انجام گرفته است. در مرحله دوم، تهدیدهای امنیت ملی ماهیت نرم افزاری دارد و معطوف فرسایش قدرت ملی ایران است. نشانه های تهدید سخت افزاری که در کودتای نوژه و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نمود یافته، به اقدامات محدودکننده علیه ایران در سیاست بین الملل مربوط می شود. فرآیند یادشده نشان می دهد در هر دوران تاریخی، شکل خاصی از تهدیدهای امنیتی علیه ساختار سیاسی ایران وجود داشته است. تبیین این مقاله براساس رهیافت تاریخی ـ ساختاری انجام گرفته است. هدف از بهره گیری از رهیافت تحلیلی ـ تاریخی پیوند شاخص های تهدید امنیتی در گذشته با فرآیندهای امنیت سازی در آینده است. بر این اساس، تهدیدهای ساختاری ممکن است در دوران مختلف تاریخی تکرار شود. بنابراین، آسیب شناسی تهدیدها به منزله فرآیند امنیت سازی در رویکرد آینده پژوهانه تلقی می شود. در این مقاله تلاش شده است گونه شناسی تهدیدهای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در فرآیند تاریخی مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس، تهدیدهای فراروی ساختار سیاسی ایران در هر دوره تاریخی به گونه ای تفکیک شده، بررسی می شود. سوال اصلی این مقاله ویژگی های تهدیدهای اصلی فراروی جمهوری اسلامی ایران در سال های اولیه انقلاب و دوران جنگ تحمیلی است و اینکه در چه شرایط تاریخی ـ ساختاری شکل گرفته و چگونه مدیریت شده است
The pathology of threats to national security can be considered as necessary for security futurology. Although the pathology of some security threats relates to what happened in earlier periods of time، employing it can provide us with effective and desirable results for pathology of the present and past
threats. On the other hand، such process will provide the ground for the understanding of the nature of threats، and of how the potential and actual threats can be controlled. This article tries to utilize the method mentioned above for explaining the pathology and typology of the threats to the national security of the Islamic Republic of Iran. The study made on the threats to the Islamic Revolution of Iran indicates that threats have a hardware nature in the first phase، undergoing changes in function، nature، and symptoms in a progressive manner. Hardware threats evolve in line with countering Iran’s political structure. In the second phase، the threats to national security take on a software nature directed at causing erosion in Iran’s national power. The signs of software threats can be considered in the Nojeh coup، and the Iraqi imposed war against Iran. The signs of software threats are related to the restrictive measures against Iran. The mentioned process shows that a specific form of security threats has existed against Iran’s political structure in each historical period. This article’s explanation has been carried out on the basis of a historicalstructural approach. Using the historical-structural approach can be deemed as aimed at establishing between security threat factors and security-building
processes. This shows that structural threats have the potentiality of repeating themselves in different historical periods. Therefore، the pathology of threats is deemed as tantamount to the process of security-building in the futurologist approach. This article tries to take into account the typology of the threats to I.R.I national security in the historical process. By the same token، the threats open to Iran’s political structure in each historical period as differentiated by type. The main question of the article asks the subquestions of ‘what characteristics the threats to the Islamic Republic of Iran have had in the early periods of the Revolution and the imposed war on Iran، how they have been formed
and managed?
Machine summary:
"در این مقاله تلاش شده است گونهشناسی تهدیدهای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در فرآیند تاریخی مورد توجه قرار گیرد.
سؤال اصلی این مقاله ویژگیهای تهدیدهای اصلی فراروی جمهوری اسلامی ایران در سالهای اولیه انقلاب و دوران جنگ تحمیلی است و اینکه در چه شرایط تاریخی-ساختاری شکل گرفته و چگونه مدیریت شده است.
این مقاله برآن است که تهدیدهای اجتماعی،سیاسی،منطقهای و بینالمللی ایران را در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی و شکلگیری جنگ تحمیلی مورد بررسی قرار دهد که گامی برای آسیبشناسی تهدیدهای امنیتی در دوران منازعات راهبردی محسوب میشود.
از این رو،فرضیه مقاله تأکید دارد که تهدیدهای فراروی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ماهیتی ترکیبی دارد و براساس رویکرد مشارکتی قدرتهای بزرگ،واحدهای منطقهای و بازیگران ضد حکومتی در ساختار اجتماعی-سیاسی ایران سازماندهی شده است.
1. سطوح تهدیدها در آسیبشناسی امنیتی جمهوری اسلامی ایران تهدیدهای امنیت ملی در شرایطی شکل میگیرد که ساختهای سیاسی و امنیتی کشورها در وضعیت عدم انسجام قرار داشته باشند.
بنابراین در فضای تهدیدهای ترکیبی،نیروهای سیاسی در سطوح و حوزههای داخلی،منطقهای و بینالمللی با یکدیگر پیوند مییابند؛چنان که برای مقابله با ساختار سیاسی و راهبردی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه بازیگران تهدیدکننده قرار گرفته است.
بنابراین در فضای ارزیابی تهدیدهای امنیت ملی لازم است جلوههایی از ارزیابی چندمتغیره براساس ایجاد همبستگی بین نوع،شدت و فرآیند تهدیدها به وجود آید،چون زمینههای مربوط به قدرتسازی و امنیتسازی برای مقابله با تهدیدها را سازماندهی خواهد کرد.
مقابله با گروههای سیاسی ضد ساختاری به موازات ضرورت مقاومت در برابر تهدیدهای نظامی عراق و بحرانهای امنیتی ناشی از کنش قدرتهای بزرگ انجام گرفت که میتوان آن را «روندهای معکوس امنیتسازی»در کشورهای انقلابی دانست."