Abstract:
ترییاندیس(1) در آغازین طلوع اندیشههای خود در کتاب «فرهنگ و رفتار اجتماعی Culture and Social Behavior
مینویسد: «فرهنگ برای جامعه همچون حافظه برای انسان است: «و یکی از جامعترین تعاریف مربوط به فرهنگ را که
بسیار کوتاه نیز میباشد از هرسکویتز(2) نقل میکند. هرسکویتز در کتاب خوش به نام «انسانشناسی فرهنگی Cultural
Anthropology» تعریف فرهنگ را چنین ارائه داده است: «فرهنگ، بخش انسانساختهی محیط است».(1)
در چنین چشماندازی فرهنگ، محصول تلاش انسان در محیط زندگی و ساختهای مختلف آن تلقی میشود و همچنین
دربرگیرنده سنتهایی است که نشان میدهد، پیش از این چگونه عمل میشده است. در اینجا، میتوان
جنبههای عینی فرهنگ ـ ابزار، مصنوعات، تولیدات مادی، جادهها، ایستگاههای رادیویی ـ را از جنبههای ذهنی آن ـ
طبقهبندیها، هنجارها، قواعد و ارزشها ـ جدا ساخت؛ و در پرتو آن چگونگی تأثیر ذهنی فرهنگ را حتی در کاربرد
جنبههای عینی آن در یک رفتار اجتماعی مورد بررسی قرار داد.
در پرسه حاضر، چنین فضایی حاکم خواهد بود؛ و تلاش خواهد داشت که به این پرسش اصلی پاسخ گوید که نقش دین
به عنوان یک فرهنگ در ایجاد دگرگونیهای اجتماعی چیست؟ و دقایق گفتمانی آن در انقلاب اسلامی چه بوده است؟
Machine summary:
"ش و برای سمینار تبیین اندیشههای دفاعی حضرت امام(ره) در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران نگاشته شد و در سال 1378 توسط «انتشارات دفاع» منتشر گشت؛ «فرهنگ» را چنین تعریف نمودهام: «فرهنگ عبارت است از رفتار منطبق بر عقل سلیم در استفاده از دستاوردهای مادی و معنوی همان عقل در صحنه زندگی فردی و جمعی»(2) اگر فرهنگ به تعبیر «هرسکویتز» بخش انسانساختهی محیط است؛ بیهیچ شبههای، محصول «عقل» خواهد بود؛ چرا که آدمی در پرتو قوه عقلانیه خود که یکی از محصولات آن «اراده» است قادر به «تولید و ساخت» میشود؛ ولی این معنا «با تولید و ساخت» محصولات عینی و فراوردههای ذهنی پایان نمییابد؛ و وجه رفتاری فرهنگ در استفاده مناسب از همان دستاوردها در صحنهها و ساحتهای گوناگون زندگی آدمی، بروز مییابد؛ اگر فرهنگ را در بخش نخست آن یعنی همان مجموعهی انسان ساختهی محیط یا دستاوردهای مادی و معنوی بشر بدانیم، به تعبیر ارسطویی آن «صورتی» «رمانتیک» پیدا میکند؛ و در ساحت «تشریفات»ی خویش محصور میشود اما آنچه که از بخش نخست؛ اهمیت بیشتری مییابد؛ استفاده صحیح ـ رعایت تناسب میان بافت موضوعی Cotext و بافت موقعیتی Context ـ از همین دستاوردهاست."