Abstract:
خشکسالیهای پیاپی در دورههای اخیر و کاهش فعالیتتهتای کشتاورزی، باعتث گردیده که مبادات تجاری )رسمی و غیر رسمی( مرزنشتینان سیستتان نستبت بته گذشته پر رنگتر گردد. بر این اساس بخش قابل توجهی از درآمدهای ساکنین منطقه و روستاییان به صورت مستقیم و غیر مستقیم از طریق مرز تامین میگردید. امتا بتا احداث دیوار بتنی در حاشیه مرز سیستان و افغانستان این فعالیتهتا دچتار چتالش شده است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، تحلیل اثترات اقتصتادی- اجتمتاعی احداث دیوار مرزی، بر مناطق روستایی سیستتان متیباشتد. روش تحقیتق حاضتر توصیفی - تحلیلی، مبتنی بر بررسی منابع کتابخانهای، بررسیهای میدانی و تکمیتل پرسشنامه بوده است. حجم جامعه نمونه ٣٨٤ سرپرست خانوار در ٤٠ روستا بوده که بر حسب فاصله از مرز و با روش تخصیص متناسب به صورت تصادفی بدستت آمتده است. نتایج تحقیق نشان میدهد گرچه احتداث دیتوار در حاشتیه مترز پیامتدهای اقتصادی و اجتماعی منفی از قبیل کاهش درآمد و مهاجرت روستاییان را موجب شده است، اما اثرات مثبتی همچون کاهش قاچاق سوخت و کاا را نیز درپی داشته است.
Machine summary:
منطقه سیستان با توجه به موقعیت طبیعی (سرزمین دشت و هموار، بارنـدگی کـم و گرمـای شدید تابستان ، طغیان رودخانه ، خشک سالی و طوفـان هـای ماسـه ) و سیاسـی (منطقـه مـرزی، دوری از مناطق جمعیتی و مرکز ایران )، همواره جزء مناطق کم توسـعه یافتـه و محـروم کشـور بوده است و ساکنین آن اعم از شهری و روسـتایی پیوسـته بـا مشـکلات اقتصـادی - اجتمـاعی زیادی روبرو بوده انـد (میرلطفـی و همکـاران ، ١٣٩١: ٩٥)، در ایـن منطقـه از گذشـته هـای دور تبادلات تجاری مرزنشینان با کشور افغانسـتان ، رواج داشـته و خـود بـه نـوعی تجـارت در ایـن منطقـه تبـدیل شـده بـود و معیشـت بسـیاری از مـردم سیسـتان را تـأمین مـینمـوده اسـت .
خشکسالیهای پیاپی در دوره های اخیر و کاهش فعالیـت هـای کشـاورزی، باعـث گردیـده کـه مبادلات تجاری (رسمی و غیر رسمی) مرزنشینان نسبت به گذشته پر رنـگ تـر گـردد، بـر ایـن اساس بخش قابل توجهی از درآمدهای ساکنین منطقه و روستاییان به صـورت مسـتقیم و غیـر مستقیم از طریق مرز تأمین میشده است .
لذا در این پژوهش به تحلیل اثرات اقتصادی- اجتماعی احداث دیوار در حاشیه مرز سیستان و افغانستان بر مناطق روستایی صورت گرفته است .
یافتههای تحلیلی ● فعالیتهای کشاورزی همان طور که جدول شماره ٦ نشان میدهد در بعد اقتصادی میـزان فعالیـت هـای کشـاورزی شامل سطح زیر کشت و فعالیت های زراعی روستاییان قبل از احداث دیوار بتنی در حاشیه مرز، به ترتیب ٣/٧٩ درصد و ٣/٧٢ درصد بوده که این مقادیر بعد از احداث دیوار بـه ٢/٥٢ درصـد و ٢/٤٩ درصد کاهش یافته است .