Abstract:
حوضه های رودخانه ای از گذشته های دور محل و بستری برای شکل گیری و توسعه تمدن های بستری ایفاینقش نموده اند و تمدن های بسیاری پس از یکجانشینی و شروع فعالیت کشاورزی در میان حوضه های رودخانه ایشکل گرفته و توسعه پیدا کرده است . مواریث طبیعی و تاریخی بسیاری در این محیط های طبیعی یافت می شود کهنقش غیرقابل انکاری در برنامه ریزی و توسعه پایدار می تواند داشته باشد . حوضه عباس آباد از 12 کیلو متری جنوبغربی همدان از دامنه رشته کوه های الوند سرچشمه می گیرد. این حوضه از نظر توپوگرافی به دو قسمت کوهستانی ودشت تقسیم می شود. در این حوضه عوامل سنگ شناسی و زمین ساختی در کنترل چهره زمین نقش داشته ودارد .دخالت فرایندهای زمین ساختی در این منطقه باعث ارتفاع زیاد آن شده است. طول رودخانه از سرچشمه تا ایستگاههیدرومتری عباس آباد 18 کیلومتر است. ارتفاع متوسط حوضه حدود 2600 متر می باشد. ساز و کار فرایندهای درونیو بیرونی در حوضه ب ه ویژه درمسیر در ههای کوهستانی و در دامنه های کوه الوند مناظر دل انگیری به وجود آورده استکه ارزش فراغتی و ورزشی بالایی ب ه ویژه ورزش کوهنوردی، کوهپیمایی و اسکی دارد. به هرحال حوضه عباس آباد باداشتن جاذبه های فراوان توریستی واکو توریستی از جمله کتیبه های تاریخی گنجنامه، چشمه سارهای بزرگوکوچک، آبشار کوچک و بزرگ، محیط های مناسب اسکی، عملکرد ییلاقی حوضه از قابلیت های بسیار بالاییبرخوردار است . با توجه به این که در سال های اخیر بهر ه برداری از آن رشد چشم گیری یافته و حضور متراکمتوریست ها در حوضه فشار مضاعفی را بر آن تحمیل می کند، لذا در این مطالعه ضمن بررسی پتانسیل توریستی واکوتوریستی حوضه عباس آباد همدان با تاکید برجاذبه های ژئو مورفیک، شیوه های حفظ و مدیریت مواریث طبیعی ومخاطرات محیطی حوضه به منظور برنامه ریزی بهینه توریستی و اکو توریستی با توجه به توان اکولوژیکی آن موردتوجه قرار گرفته است. حوضه های رودخانه ای از گذشته های دور محل و بستری برای شکل گیری و توسعه تمدن های بستری ایفای نقش نموده اند و تمدن های بسیاری پس از یکجانشینی و شروع فعالیت کشاورزی در میان حوضه های رودخانه ای شکل گرفته و توسعه پیدا کرده است . مواریث طبیعی و تاریخی بسیاری در این محیط های طبیعی یافت می شود که نقش غیرقابل انکاری در برنامه ریزی و توسعه پایدار می تواند داشته باشد. حوضه عباس آباد از ١٢کیلو متری جنوب غربی همدان از دامنه رشته کوه های الوند سرچشمه می گیرد. این حوضه از نظر توپوگرافی به دو قسمت کوهستانی و دشت تقسیم می شود. در این حوضه عوامل سنگ شناسی و زمین ساختی در کنترل چهره زمین نقش داشته ودارد. دخالت فرایندهای زمین ساختی در این منطقه باعث ارتفاع زیاد آن شده است . طول رودخانه از سرچشمه تا ایستگاه هیدرومتری عباس آباد ١٨کیلومتر است . ارتفاع متوسط حوضه حدود ٢٦٠٠متر می باشد. ساز و کار فرایندهای درونی و بیرونی در حوضه به ویژه درمسیر دره های کوهستانی و در دامنه های کوه الوند مناظر دل انگیری به وجود آورده است که ارزش فراغتی و ورزشی بالایی به ویژه ورزش کوهنوردی ، کوهپیمایی و اسکی دارد. به هرحال حوضه عباس آباد با داشتن جاذبه های فراوان توریستی واکو توریستی از جمله کتیبه های تاریخی گنجنامه ، چشمه سارهای بزرگ وکوچک ، آبشار کوچک و بزرگ ، محیط های مناسب اسکی ، عملکرد ییلاقی حوضه از قابلیت های بسیار بالایی برخوردار است . با توجه به این که در سال های اخیر بهره برداری از آن رشد چشم گیری یافته و حضور متراکم توریست ها در حوضه فشار مضاعفی را بر آن تحمیل می کند، لذا در این مطالعه ضمن بررسی پتانسیل توریستی و اکوتوریستی حوضه عباس آباد همدان با تاکید برجاذبه های ژئو مورفیک ، شیوه های حفظ و مدیریت مواریث طبیعی و مخاطرات محیطی حوضه به منظور برنامه ریزی بهینه توریستی و اکو توریستی با توجه به توان اکولوژیکی آن مورد توجه قرار گرفته است .
Machine summary:
"ین حوضه در مجاورت شهر تاریخی همدان با آثار تاریخی و باستانی از جمله آرامگاه بوعلی سـیـنـا، آرامـگـاه بـابـاطـاهـر دو یتی سرای بزرگ یران ، تپه تاریخی هگمتانه ، هسته اصلی شهر همدان مربوط به دورة مادها، غار علیـصـدر بزرگترین غار بی جهان (حاجیلو١٣٧٤)، دخمه گور و بقعه استرو مردخای ، برج قربان ، تپه مصلی ، شیرسنـگـی ، گنبد علویان و به ویژه کت به های گنج نامه در ٥ ک لومتری شهر همدان و در نتهای دره عباس باد و در نزدیکی بشار گنج نامه و ثار و نقوش سنگ های لوند مربوط به پیش از تاریخ قرار گرفته است که نشان از قـدمـت و عظمت ین شهر باستانی است (جها پور١٣٧٩) وجود ثار باستانی متعدد و قاب یت های جهانگـردی تـاریـخـی همدان و نیز جهان گردی طبیعی واستعداد فراغتی حوضه عباس باد در کنار هم باعث افز یش پتانسیل هـای توریستس واکو توریستی منطقه شده است ، اما طبیعت حوضه آن چنان مورد استفاده جهانگردان قرار نگرفـتـه است و اکثر مسافرین به جاذ به هایی در حوضه روی می آورند که شناخته شده ند در صورتی که استعدادهـای فراغتی و جهانگردی طبیعی در داخل حوضه می تو ند با ندکی توجه به جاذبه ای قوی تبدیل شود رودخانه های حوضه عمدتا در مسیر دره های کوهستانی ودر دامنه های کوه لوند مناظر دل نگیزی به وجود آورده است ، لذا ارزش فراغتی و ورزشی بالایی دارند آمیزش سه عنصر پوشش گیاهی (باغی ) ارتفاع و رود در حوضه عباس باد ترکیب زیبایی از رنگ ها وعناصر سازنده طبیعت به وجود آورده است ."