Abstract:
ارتفاعات تالش به دلیل قرارگیری در مجاورت بزرگترین پهنه ی آبی بسته ی دنیا یعنی دریای خزر وبهره گیری از منابع رطوبتی عظیم آن به ویژه در دامنه های خاوری یکی از مناطق مرطوب آب وهوایی کشور محسوب می گردد. این موقعیت به همراه اختلاف ارتفاع زیاد مکانی که از سطح دریا تا خط الرأس ارتفاعات به بیش از3200 متر می رسد، باعث ریزش بارش های کافی در طول سال می گردد، که شکل آن در فصول سرد در ارتفاعات به صورت برف وجلگه ی ساحلی نیز باران است.این خصلت به ویژه در طول کواترنر به تناوب تغییرات آب وهوایی و حاکمیت دوره های سرد یخچالی بین یخچالی باعث حاکمیت قلمروهای مختلف فرسایشی در سطوح مختلف ارتفاعی گردیده است، هر چند که شدت عمل آن ها در دامنه های خاوری بیشتر از دامنه های باختری بوده است. لیکن حوضه ی دریاچه ی نئور به عنوان یکی از چاله های آبی دامنه های باختری ارتفاعات تالش که در داخل یک گودال گسلی قرار گرفته از این تغییرات بی تاثیر نبوده است. در حال حاظراشکال مختلفی همانند نهشته های،دریاچه ای که سرتا سر پیرامونی وبخش وسیعی ازنیمه ی جنوبی حوضه رادر بر گرفته، مخروط افکنه ها، چاله های فرو افتاده با کف پوشیده ازنهشته های دریاچه ای و چمنزار، که در طول سال معمولا اشباع از آب می باشند.و پادگانه های دریاچه ای ، عمده ترین میراث تغییرات آب و هوایی دیرینه هستند که درسطح حوضه به چشم می خورند. در حال حاضراین اشکال درطول نیمی از سال تحت تاثیرفرایند برفسابی و در طول فصول گرم نیز تحت تاثیرفرسایش آب های روان در حال تکامل وتکوین هستند.این تحقیق بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات عکس های هوایی1:55000، نقشه های توپو گرافی 1:50000 و زمین شناسی1:100000 و تصاویر ماهواره ای انجام گرفته و در نهایت بر اساس شواهد ژئومورفولوژیک، تغییرات آب وهوای کواترنر پسین مورد شناسایی و بازسازی قرار گرفته است.ارتفاعات تالش به دلیل قرارگیری در مجاورت بزرگترین پهنه ی آبی بسته ی دنیا یعنی دریای خزر وبهـره گیـری از منابع رطوبتی عظیم آن به ویژه در دامنه های خاوری یکی از مناطق مرطوب آب وهوایی کشور محسوب می گردد. این موقعیت به همراه اختلاف ارتفاع زیاد مکانی که از سطح دریا تا خط الرأس ارتفاعات به بـیش از٣٢٠٠ متـر مـی رسـد، باعث ریزش بارش های کافی در طول سال می گردد، که شکل آن در فصول سرد در ارتفاعات به صورت برف وجلگه ی ساحلی نیز باران است .این خصلت به ویژه در طول کواترنر به تناوب تغییرات آب وهوایی و حاکمیت دوره های سرد یخچالی بین یخچالی باعث حاکمیت قلمروهای مختلف فرسایشی در سطوح مختلف ارتفاعی گردیده است ، هر چند که شدت عمل آن ها در دامنه های خاوری بیشتر از دامنه های باختری بوده است . لیکن حوضه ی دریاچه ی نئور به عنوان یکی از چاله های آبی دامنه های باختری ارتفاعات تالش که در داخل یک گودال گسلی قرار گرفته از این تغییرات بـی تاثیر نبوده است . در حال حاظراشکال مختلفی همانند نهشته های ،دریاچه ای که سرتا سر پیرامونی وبخش وسیعی ازنیمه ی جنوبی حوضه رادر بر گرفته ، مخروط افکنه ها، چاله های فرو افتاده با کـف پوشـیده ازنهـشته هـای دریاچـه ای و چمنزار، که در طول سال معمولا اشباع از آب می باشند.و پادگانه های دریاچه ای ، عمده ترین میراث تغییـرات آب و هوایی دیرینه هستند که درسطح حوضه به چشم می خورند. در حال حاضراین اشـکال درطـول نیمـی از سـال تحـت تاثیرفرایند برفسابی و در طول فصول گرم نیز تحت تاثیرفرسایش آب های روان در حال تکامـل وتکـوین هـستند.ایـن تحقیق بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات عکس های هوایی ١:٥٥٠٠٠، نقشه هـای توپـو گرافـی ١:٥٠٠٠٠ و زمـین شناسی ١:١٠٠٠٠٠ و تصاویر ماهواره ای انجام گرفته و در نهایت بر اساس شواهد ژئومورفولوژیک ، تغییرات آب وهوای کواترنر پسین مورد شناسایی و بازسازی قرار گرفته است .
Machine summary:
"چاله هایی که در ارتفاع بلندتری قرار دارند ، نیز چنین وضعیتی داشته ولی به صورت مستقل ، با شروع دوره ی بـین یخچالی به تدریج آب آن ها سرزیر شده و پس از پیوستن به همدیگر در نهایت به سمت دریاچه جریان یافته اند در حال حاضر به دلیل غیر قابل بودن لایه های زیرین (سـنگ هـای آتشفـشانی آنـدزیتی )و تراکـی آنـدیزیتی و موقعیت این چاله ها که جریان های سطحی و زیر سطحی به سمت آن ها هدایت می شوند، در طول سال اشـباع از آب بوده و دارای پوشش گیاهی متراکمی هستند .
از طرف دیگر به دلیل موقعیت ارتفاعی حوضه که طبیعتا در طول دوره های سـرد یخچالی در بخش اعظم سال دامنه ها زیر پوششی از یخ وبرف قرار می گرفته ودر نتیجه نقش فراینـد فرسـایش آب های روان متوقف یا خیلی کمرنگ می گردید، در کنار موارد یاد شده وجود چاله های فرو افتاده بـه عنـوان یکـی از مواریث شرایط آب وهوایی مرطوب تر گذشته ،در مجاورت مخروط ها می تـوان گفـت کـه مخـروط افکنـه هـای حوضه در شرایط آب وهوایی مرطوب تر از وضعیت کنونی که در آن حجم آب زیاد بستر ومواد محلول رود ها بـه مراتب بیشتر بوده تشکیل و تکامل یافته اند.
بـه طـوری که با پذیرش کمترین برآورد تفاوت دمای میانگین سالانه برای ایـران (٥-٤ ) درجـه سـانتی گـراد ، میـانگین دمـای سالانه ی این حوضه در طول دوره های سرد به زیر صفر میل می کرده و سـطح حوضـه و دامنـه هـای آن یـخ زده ودرنتیجه دامنه ی فعالیت فرایندهای یخچالی وسیع تر ابوده است ،اگر بـه ایـن وضـعیت امتـداد شـمالی – جنـوبی ناهمواریها وجهت شمالی دامنه های خاوری و جنوبی دامنه های باختری را اضافه نمائیم بروز این پدیـده و وسـعت زیاد دریاچه چندان دور از انتظار نخواهدبود."