Abstract:
چکیده: یکی از مهمترین ساز و کارهایی که ادبیات کودک از آن بهره میگیرد تا بامخاطب خویش ارتباطی خلاقانه برقرار کرده و زمینهساز تفکر خلاق در وی شود، ویژگی تمرکززدایی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی کتابهای داستانی-تصویری عربی، فارسی و انگلیسی بر مبنای شگردهای تمرکززدایی است. برای نیل به این مقصود یک کتاب داستانی-تصویری فارسی، یک کتاب داستانی-تصویری عربی و یک کتاب داستانی-تصویری انگلیسی از میان کتابهای برگزیدهی هر زبان انتخاب شدهاند. داستانها با بهره از روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی و براساس میزان و نحوهی استفاده از شگردهای تمرکززدایی تحلیل و مقایسه شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که میان داستانهای عربی، فارسی و انگلیسی از لحاظ میزان و چگونگی بهرهگیری از شگردهای تمرکززدایی تفاوت دیده میشود. شگردهای تمرکززدایی در کتاب داستانی-تصویری انگلیسی از تنوعی خوب، در کتاب داستانی-تصویری فارسی از بیشترین کمیت، و در کتاب داستانی-تصویری عربی از کیفیت بهتری برخوردار بود.واژگان کلیدی: کتابهای داستانی تصویری، ادبیات کودک، تمرکززدایی، بررسی تطبیقی.
Machine summary:
"آثار عربی عبارتند از: شـعور غریـب [احسـاس عجیـب ] (٢٠٠٧)، سیسـی ملاقط تلبس خروفا و دودتین [خانم چوب لباسی یک گوسـفند و دو کـرم مـیپوشـد] (٢٠٠٨)، هی، همـا، هـن [او، آن دو، ایشـان ] (٢٠٠٩)، جـدتی لاتسـمعنی [مـادربزرگم نمیشنود] (٢٠١٢)، غسان یعرف مـا هـو أحلـی مکـان [غسـان مـیدانـد بهتـرین جـا کجاست ] (٢٠٠٢)، لائحـة مشتریات یاسر [لیست خریـد یاسـر] (٢٠١٠)، رجـل شـادی [پای شادی] (٢٠١٠)، أمی و التدخین [ماجرای مامان و سیگار] (٢٠١١)، لم أکن أقصد [منظوری نداشتم ] (٢٠٠٨)، قصـة قبل النوم [قصه قبل از خواب ] (٢٠١١)، کائنات سقف الغرفـة [موجودات سقف اتاق ] (٢٠١١)، النقطـة السـوداء [لکـه سـیاه ] (٢٠٠٩)، صـاحبی الجدید [دوست جدید من ] (٢٠٠١).
آثار فارسی نیز عبارتند از: کـرم سـه نقطـه (١٣٨٩)، اولـین بچـه ای کـه از ترکیـدن بادکنک هایش خوشحال شد (١٣٨٩)، پیغامی برای ابر پنبه ای (١٣٨٦)، پری چه کسی را با خود برد؟ (١٣٨٨)، غول و دوچرخه (١٣٨٨)، منم موش گرسنه ، میخورمت درسـته (١٣٨٨)، نردبان هزار پله (١٣٩٠)، بابای من بـا سـس خوشـمزه اسـت (١٣٩١)، جـاده (١٣٨٤)، شلوارک سبز و بلوز بنفش (١٣٨٣)، من مامانت را نخوردم (١٣٨٧)، این سـر دنیا، آن سر دنیا (١٣٩٠)، دیو سیاه دم به سر (١٣٩٠).
این درحالی است که به نظر میرسد در داستان های عربی، با وجود ظرفیـت هـای بسـیار در ادبیات و زبان ، نویسندگان چندان به بهره گیری از این ظرفیت ها در جهت بـارور کـردن توانایی تمرکززدایی مخاطب و تقویت درک و ذوق ادبی او توجهی نشان ندادند."