Abstract:
پایبندی به اسناد در بین شیعه و سنی در عصور مختلف دارای فـراز و نشیب بوده است . برخی از عالمان عامه همچون ابن تیمیـه و سـیوطی در سده های گذشته شیعه را مـتهم بـه رویگردانـی از اسـناد نمـوده و محدثان شیعه را در این زمینه مقصر دانسته اند. عالمان معاصر عامه پـا را فراتر نهاده و پایبندی به اسناد را تلاشـی ویـژه اهـل سـنت قلمـداد کرده اند که در سده های چهارم به بعد شیعه نیز بـه تقلیـد از عامـه بـه سندنویسی پایبند شده است . پژوهش حاضر در این پنج محور بـا ذکـر نمونـه هـایی بـه ایـن شـبهه مخالفان پاسخ داده است : تاکید اهل بیـت بـه إسـناد دهـی و صـفات راوی، پایبندی اهل بیت در نقل سند، تالیف آثـار رجـالی و حـدیثی مسند پیش از سده چهـارم ، اهتمـام عملـی محـدثان شـیعه بـه سـند و دیدگاه های دانشیان شیعه درباره سند. بنابراین تردیدی نمیمانـد کـه خاستگاه این شبهه مخالفان ناآگاهی از آثار علمی شیعه و یا برخاسته از تعصبات درون مذهبی ایشان است .
Machine summary:
"دکتر عبدالرحمان الصالح المحمود، حدیث پژوه عرب زبان ، در مقدمه کتاب مصـادر التلقی، کلامی اعجاب انگیز پیدایش سند در شیعه را مربـوط بـه سـده هـای چهـارم و پـنجم هجری دانسته است : «مسالۀ إسناد دهی و دانش رجال در نزد رافضه (شیعه )، با توجه به زشـتی شـیوه ایشـان در این زمینه ، آن است که آنان در سده های چهارم و پنجم وقتی دیدند ائمه حدیث در اهل سنت به اسناد توجه میکنند، رو به سند سازی آوردند.
التزام به نقل سند از دیدگاه شیعه ، منبع دانش امامان ، گذشته از قرآن ، سنت نبوی اسـت کـه بخشـی از آن بـه صورت شفاهی از امامی به امام دیگر منتقل میشده و بخشی دیگر را باید در میـراث کتبـی معصومان که آن نیز برگرفته از وحی الهی است ، جسـتجو کـرد.
چـون فضـای حـاکم بـر حدیث خوانی اهل سنت ، ذکر سلسله اسناد بود، وقتی فردی سـنی از امـام بـاقر (ع ) پرسـید، احادیث مرسل شما که بدون سند از پیامبر نقل میکنید، چگونه است ؟ إمام هم پاسخ دادند: «هنگامی که حـدیثی را مرسـل روایـت کـردم ، سـند مـن در آن چنین است : از پدرم و او از جـدم و او از پـدرش و او از جـدش پیـامبر خـدا اسـت ، کـه آن حضرت هم از جبرئیل و او از خدا نقل کرده است » (مفید، ١٤١٣ق ، ج ٢، ص ١٦٧)."