Abstract:
مطالعه تاریخی در حوزه های گوناگون پزشکی همواره موردتوجه مورخان پزشکی در سراسر جهان بوده است . این در حالی است که از مطالعه تاریخی فراگیر در تاریخچه اخلاق پزشکی غفلت شده است . نظر به انجام مطالعات فراوان در خصوص ابداعات ، روش های درمانی و دستاوردهای عملی پزشکان بزرگی مانند حکیم رازی و شیخ الرئیس ، ضروری است اخلاق پزشکی آنان نیز بررسی شود. محمدبن زکریای رازی (٢٥١-٣١٣ ه .ق ) فیلسوف ، پزشک ، داروساز و دانشمند نامدار ایرانی از نخستین پزشکانی است که علاوه بر نوآوری ها، تالیفات و خدمات برجسته در حوزه های متنوع پزشکی ، اخلاق پزشکی را نیز از نظر دور نداشته است . رازی در آثار فراوان و رسالات خود در حوزه هایی مانند ارتباطات حرفه ای ، فلسفه اخلاق پزشکی ، اخلاق پزشکی در بیماران روانی ، اخلاق و آزمایش روش های درمانی بر روی بیمار و مراقبت های پایان حیات و ... نکاتی قابل توجه دارد. این مقاله با کندوکاوی در آثار پزشکی حکیم رازی و با محور قرار دادن متن رساله بایسته های اخلاق پزشکی او به بررسی مقوله ارتباطات حرفه ای در پزشکی از نگاه او خواهد پرداخت .
Machine summary:
"او در سراسر کتاب چند ده جلدی الحاوی و به ویژه در جلد بیست و سوم آن و هم چنین کتاب های قصص و حکایات المرضی ، کتاب الجدری والحصبه ، من لا یحضره الطبیب ، الشکوک علی جالینوس و سایر آثار تألیفی حوزه پزشکی خود در روایت های بالینی نکات اخلاقی را نیز با تأکید بسیار و به منزله بخشی از ملزومات حرفه ای در پزشکی مدنظر قرار داده است .
هم چنین درباره لزوم درمان تهیدستان و بینوایان در کتاب بایسته های اخلاق پزشکی از زبان جالینوس لزوم درمان تهیدستان را به مثابه یک وظیفه مطرح میکند که تأکیدی است بر رویکردی که بیمار را یک مشتری نمیداند و ضرورت ارائه خدمت به بیمار را وظیفه پزشک میداند تا اینکه خدمتی باشد در قبال پرداخت هزینه درمان (رازی، ١٣٩١ش .
را ملزومات این حرفه برای پزشک در مواجهه با بیمار برمی شمارد، در مقابل ، برای آنکه درمان به بهترین نحو ممکن صورت پذیرد و بیمار کمترین آسیب را ببیند، مسئولیت هایی را نیز برای بیمار برمیشمرد که برخی از آنها عبارتند از: نزدیک شدن بیمار به پزشک در سطحی که رازهای خود را با او در میان بگذارد و پذیرش روش های درمانی را که ممکن است نام آنها ناشایست به نظر آید، در بیمار افزایش دهد.
Keywords medical ethics, Medical History, professional communication, Muhammad ibn Zakariya al-Razi."