Abstract:
نتایج پژوهش حاضر، گواه آن است که ترجمه کنایی، بهترین ترجمه برای تعابیر کنایی است. در غیر این صورت، باید به ترجمه معنایی روی آورد و تا حد امکان، از ترجمه تحت اللفظی اجتناب کرد. و در این زمینه تسلط و اشراف مترجم بر بلاغت به عنوان یکی از علوم پیشنیاز ترجمه و آشنایی وی با فرهنگ زبانهای مبدأ و مقصد امری ضروری است. ضمنا از رهگذر این جستار، مشخص میشود که اموری مانند تأکید بر عظمت و قدرت خداوند، بیان زیرکی و هشیاری مخاطب، زیباکردن لفظ، رعایت ادب و اجتناب از الفاظ زشت، مبالغه و اختصار، از مهمترین اسرار بلاغی تعابیر کنایی قرآن بوده که توجه به آنها، مترجم را در فهم بهتر معانی کنایههای قرآنی یاری میرساند.
Machine summary:
تا چه میزان کنایههای زبان عربی با کنایههای زبان فارسی مطابقت دارد؟ این تحقیق به صورت تحلیلی و انتقادی انجام شده و در آن از کتابهایی که در مورد بلاغت کنایه نوشته شده به طور اعم و ترجمههای قرآن کریم به طور اخص(ترجمه آقایان الهی قمشه ای، خرمشاهی، فولادوند، مجتبوی و مکارم شیرازی)، استفاده شده است.
یکی از محققان درباره روش ترجمه تعابیر کنایی چنین مینویسد: «باید ببینیم در ترجمه آیاتی که کنایه در آنها به کار رفته است چه باید کرد؟ در اینجا باید توجه داشت که اگر آن تعبیر کنایی در زبان دوم معادل یا مشابه دارد، باید آن را به همان صورت ترجمه کرد و اگر معادل ندارد، باید اصل مطلب را بیان کرد و از ترجمه تحت اللفظی پرهیز نمود؛ زیرا ترجمه تحت اللفظی برای خواننده مفهوم نیست و گاه ممکن است حالت طنز به خود گیرد»(جعفری، 1383: 9).
آقایان مکارم شیرازی و خرمشاهی، با ترجمه «آمیزش کامل داشتهاید» و «با همدیگر همخوابگی کردهاید»، به معنای صریح کنایه اشاره کردهاند که با هدف قرآن مبنی بر پرهیز از بکار بردن کلماتی که از عفت عمومی دور است منافات دارد؛ حال آنکه آقایان فولادوند و الهی قمشه ای، با تعبیر «کامگرفتن زوجین از یکدیگر» و «به حق خود رسیدن»، ضمن رعایت ادب در ترجمه، با ارائه ترجمه معنایی، مفهوم روشنی از این تعبیر کنایی آوردهاند.