Abstract:
در این پژوهش تلاش می شود تا نقش اجتمـاعی و کـاربرد زبـان فارسـی و گـویش تنکـابنی (از گویش های زبان مازندرانی غربی ) براسـاس متغیرهـای سـن ، جـنس ، شـغل ، تحصـیلات و زبـان مادری همسر، در شش حوزة اجتماعی خانواده، دوستی ، همسایگی ، دادوستد، آموزشـی و اداری، در جامعة زبانی شهر تنکابن مشخص شود. به این منظور ٢٥٠ آزمودنی براساس گروه سنی ، سطح تحصیلات، جنس ، شغل و زبان مادری همسر، از مناطق مختلف شهر تنکابن ، به صورت تصـادفی ، برگزیده شدند. سپس دادهها (شامل ٣٦ سوال)، با استفاده از پرسش نامة الگوی پژوهشی پاراشر١ (١٩٨٠)، جمع آوری و براساس درجة رسمیت حوزه، به ترتیب از غیررسـمی بـه رسـمی مرتـب و توسط کامپیوتر پردازش شدند. روشهـای آمـاری آزمـون T نمونـه هـای مسـتقل ، آزمـون تـی نمونه های زوجی و تحلیل واریانس یکطرفه ، جهت تجزیه وتحلیل یافته های پژوهش به کار گرفته شدند. درمجموع، نتایج حاصـل از مقایسـة کـاربرد فارسـی و تنکـابنی ، دررابطـه بـا شـش حـوزة اجتماعی ، نشان می دهد که زبان فارسـی ، زبـان غالـب در هـر شـش حـوزه اسـت و نیـز عوامـل اجتماعی سن ، جنس ، شغل ، تحصیلات و زبان مادری همسـر در کـاربرد زبـان فارسـی و گـویش تنکابنی موثرند و احتمال می رود که کاربرد تنکابنی درمیان گویشوران بـه تـدریج کمتـر شـود و فارسی به طور کامل در تمامی حوزههای اجتماعی جایگزین این گویش گردد.
This study attempts to reveal the social functions and application of Persian language and Tonekaboni dialect (one of the dialects of West Mazandarani language) on the basis of age، gender، occupation، education and spouse’s mother tongue in six social domains in Tonekabon which are: family، friends، neighborhood، business، educational and official circles. The research sample includes 250 randomly chosen participants from different regions in the town. The participants were grouped on the basis of age، level of education، gender، occupation and spouse’s mother tongue. A questionnaire based on Parasher’s model (1980) was used. It consisted of 36 questions ranging from informal to formal. The data were processed by computer after collection and classification. Independent samples t-test، paired samples t-test and one-way ANOVA were the statistical procedures applied to the data. In general، the findings indicate that Persian is the dominant language in all the domains، and that the social variables of age، gender، occupation، education and spouse’s mother tongue impact the use of Tonekaboni and Persian language. The implication is that the use of Tonekaboni is gradually decreasing، which means that Persian may in future replace it in all social domains.
Machine summary:
"جایگاه و کاربرد زبان فارسی و گویش تنکابنی در شهر تنکابن بهمن زندی دانشگاه پیام نور بلقیس روشن دانشگاه پیام نور سارا نصیری الموتی کارشناس ارشد زبانشناسی چکیده در این پژوهش تلاش می شود تا نقش اجتمـاعی و کـاربرد زبـان فارسـی و گـویش تنکـابنی (از گویش های زبان مازندرانی غربی ) براسـاس متغیرهـای سـن ، جـنس ، شـغل ، تحصـیلات و زبـان مادری همسر، در شش حوزة اجتماعی خانواده، دوستی ، همسایگی ، دادوستد، آموزشـی و اداری، در جامعة زبانی شهر تنکابن مشخص شود.
پژوهش پاراشر (١٩٨٠) در هندوستان، در مورد کاربرد زبانهای هندی و انگلیسی در شش حوزة اجتماعی ، نشان داد که در حوزههای غیررسمی ، خانواده، دوستی و همسایگی ، از زبان مادری و در حوزة رسمی دادوستد، آموزشی و اداری، از زبان انگلیسی استفاده می شود و موقعیت زبانی در هندوستان موقعیتی دوزبانگونه است .
در پژوهش حاضر سعی می شود به شناسایی جایگاه اجتماعی زبان فارسی و گویش تنکابنی و میزان کاربرد آنها در حوزههای مختلف ، درمیان جامعة زبانی شهر تنکابن ، و هم چنین تأثیر عوامل اجتماعی مؤثر بر این کاربردها بپردازیم .
ازجملة این پژوهش ها می توان به دو پژوهش انجامشده در استان مازندران توسط بشیرنژاد (١٣٧٩ و ١٣٨٦)، پژوهش های مشایخ (١٣٨١) در شهر رشت ، هوشمند (١٣٨٦) در شهر ممسنی ، موسی کاظمی (١٣٨٦) در شهر نائین و ایمانی (١٣٨٣) در شهر قم اشاره کرد که در زمینه های تأثیر متغیرهای تحصیلات، سن ، جنس ، شغل و زبان مادری همسر بر کاربرد دو زبان، دوزبانگونگی و نیز تغییر زبان درجهت حذف زبانهای محلی منطقه و جایگزینی آن توسط فارسی نتایج بسیار مشابهی داشته اند."