Abstract:
برای فهم مبانی و خاستگاه منطق هگل، علاوه بر منبع اصلی مورد استناد مفسران؛ یعنی کتاب علم منطق، لازم است نخستین رسالۀ منطقی هگل طی سال های حضورش در ینا مورد بررسی قرار گیرد. رسالهای که نه تنها در زبان فارسی هیچ شرحی از آن در دسترس نیست، بلکه حتی در زبان انگلیسی نیز مهجور است. مقالۀ حاضر برای نخستین بار شرحی از سیر تکوین منطق ینای هگل به دست میدهد. به همین منظور ابتدا مختصری به کلیت نظام ینا پرداخته خواهد شد؛ سپس با تکیه بر ترجمۀ انگلیسی موجود از منطق ینا1، سه بخش اصلی منطق ینا؛ یعنی «پیوند بسیط»، «رابطه» و «نسبت» مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در انتها نیز طرحی کلی از مباحث مابقی بخشهای نظام ینای هگل ارائه شده است.
Machine summary:
لذا منطق از میانۀ بحث کیفیت آغاز میشود و در همان نخستین عبارت در دسترس ما، هگل مینویسد: یکی از این امور متضاد ضرورتا خود وحدت است ؛ اما تنها به این دلیل که ایـن وحـدت وحدتی مطلق نیست ، و از آنجا که در عین حال این وحدت نه صرفا به عنوان یک امـر متضاد، بلکه همچنین به عنوان امری در-خود وجود دارد، پس نتیجه میشود کـه ایـن وحدت در مقام وحدت خود و متضادش ، تنها میتواند حد باشد؛ چراکه در مقـام وحـدت هردو، خودش دیگر از اینکه امری متضاد باشد دست میکشد (٥ :١٩٨٦ ,Hegel).
«بنابراین ، خود این تعادل وحدت حقیقی نیسـت ، چراکه واحدبودگی آن اشیائی که ذاتا و به خودی خود، واجد هستیاند، دقیقا همان نیستیشـان اسـت ؛ در نتیجه ، آنچه برنهاده شده است ، نه ماده ، [و] نه یک واقعیت حقیقی، بلکه تنها یـک حـد، [یعنـی] نیسـتی امور متضاد و هستیشان است » (٦ :١٩٨٦ ,Hegel).
یعنـی اکنون حد در مقام تمامیت ، یا به بیان دقیق تر، کیفیت در مقام تمامیت ، به راستی دیگر متعلق بـه کمیـت است و در نتیجه ، هگل در عبارت پایانی کیفیت آشکارا اعلام میکند که «این یک تعین حقیقیتـا بـدون ارتباط نیست ، بلکه در پیوند-با-خودش ، خود را به نحو سلبی با یک دیگری پیوند مـیدهـد؛ بـه عبـارت دیگر، این حد کمیت خوانده میشـود» (٨ :١٩٨٦ ,Hegel).
London & Oxford: Oxford University Press.