Abstract:
موضوع زن و حقوق او از جمله موضوعات مهمی است که در سده اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته است و امروزه دایرة المعارفها منابع اولیه و مهمی برای کسب اطلاعات در خصوص مفاهیم مختلف هستند، لذا مراجعه به آنها ضروری است. خانم "راث رودد" در مدخل "زنان و قرآن" در دایرة المعارف قران لیدن جایگاه و حقوق زن در قرآن را نقد و بررسی کرده است. این مقاله گرچه دارای نقاط قوتی است و نویسنده در آن به برخی از حقوق ویژه زنان در قرآن اشاره کرده و زن و مرد را در انجام وظایف مذهبی از دیدگاه قرآن یکسان دانسته است، امّا در طرح مباحث رویکردهای جانبدارانهای داشته و به ظاهر آیات بسنده و از آیات مشابه یک موضوع و سیاق و فضای نزول آیه غفلت کرده است. به علاوه به منابع اصیل لغوی و تفاسیر متعدد نیز مراجعه نکرده و به همین لحاظ وی با استناد به برخی از تفاوتهای حقوقی زنان و مردان، زن را از نگاه قرآن موجودی فرودست و تحت سلطه مرد میداند؛ امّا حقیقت آن است که این تفاوتهای حقوقی مربوط به تفاوتهای زیستی زنان و مردان و تفاوت وظایفشان در خانواده میباشد
Machine summary:
و اگر بـه معنـای زمـان باشـد معنـایش این گونه است : «و در هر زمان که خواستید بـه کشـتزار خـود درآییـد (طباطبـایی ، ١٤١٧ق ، ج٢، ص٢١٢؛ طیب ، ١٣٧٨ش ، ج٢، ص٤٤٦) اما به نظر می رسد مراد از ایـن تشـبیه ایـن اسـت کـه همانگونـه کـه زارع بـرای اینکـه محصول خوبی برداشت کند باید به زمـین خـود توجـه و رسـیدگی کنـد و آن را در زمـان مناسب آبیاری نماید، مرد نیز نسبت به همسرش مسئول است و باید به او توجه کافی داشـته باشد و در هر زمانی با او آمیزش جنسی نداشته باشد (مثلا حیض ) تـا فرزنـدان حاصـل ایـن رابطه ، صالح باشند.
١. شایان ذکر است که نویسنده همچنین ذیل بررسی آیه ٢٢٢ سوره بقره و "اذی " بودن "حیض " در آیه ، به فضای نزول آن بی توجه بوده است ؛ زیرا مفسران در شأن نزول این آیه آورده اند از آن جا که طائفه های مختلف در مسئله حیض برخوردهای مختلفی داشتند؛ به طوری که یهودیان اعمال سخت گیرانه ای نسبت به زن حائض داشتند و او را نجس می دانستند و حتی چشم بر روی او نمی انداختند، اما مسیحیان در این مسئله اهمال می کردند و حتی با زنان حائض مجامعت نیز می کردند، مسلمانان از کیفیت آمیزش جنسی در این دوران از پیامبر (ص ) سؤال کردند و این آیه در پاسخ آنها نازل شد (طبرسی ،١٣٧٢ش ، ج٢، ص٥٦٢؛ سیوطی ،١٤٠٤ق ، ج١،ص ٢٥٨؛ طباطبایی ، ١٤١٧ق ، ج٢، ص٢٠٧؛ فضل الله ، ١٤١٩ق ، ج٤، ص٢٤٦).