Abstract:
شناخت فرهنگ و تمدن اسلامی با توجه به نگارش تاریخ ماندگار گردیده است. بدون تاریخ نگاری دقیق امکان حصول به این امر مقدور نیست، در تمدن اسلامی تاریخ نگاری دامنه وسیعی داشته و میتوان تاریخ نگاری اسلامی را با توجه به مدارکی که در دست است از زمان صدر اسلام رصد نمود. با توجه به نگارش تاریخ در مکانهای مختلف توسط مسلمانان ما را به سمت شناخت تاریخ نگاری سوق میدهد. هر مکتب تاریخ نگاری نشان دهندهی انگیزه، شناخت زمینههای اجتماعی، مسائل تاریخی، تاریخ نگار آن مکتب است. این امر به مورخ کمک میکند تا به قسمتهای تاریک تاریخ و حقایق واقعی آن وارد شود. در این مقاله سعی بر آن است که مکتب تاریخ نگاری مدینه را معرفی و دست آوردهای این مکتب را بررسی و تحلیل کرده و به معرفی سران تاریخ نگاری آن مکتب بپردازیم و تفاوتهای این مکتب با مکتب تاریخ نگاری عراق بیان شده است، در این مقاله به شیوه تحقیق توصیفی –تاریخی مباحث مورد بررسی قرار گرفته است.
Machine summary:
"قبلا در مورد خصایص مکتب تاریخ نگاری مدینه صحبت شده که جهت جلوگیری از اطاله بحث از نگارش مجدد آنها خوداری میگردد و فقط به صورت موردی برای مقایسه با مکتب عراق ذکر میگردد: 11)شباهتهای دو مکتب ردیف مکتب مدینه ردیف مکتب عراق 1 نقش مهم در پیدایش علم تاریخ 1 باعث هویت تاریخ شد 2 داشتن سیادت قبیله ای 2 داشتن نسب شناسی در قبائل 3 استفاده از علم جغرافیا، زمان و مکان در حوادث تاریخی 3 بررسی روایات از طرف اخباریان از حیث موضوع و زمان 4 استفاده از نجوم و تنجیم در ضبط حوادث تاریخی 12) تفاوتهای دو مکتب ردیف موضوع مورد بحث در دو مکتب مدینه و عراق مکتب مدینه مکتب عراق 1 حضور پر رنگ ائمه در این شهر و استفاده از سخنان آنان * 2 حضور بیشتر صحابه رسول مکرم اسلام و استفاده از سخنان آنان * 3 بیان سلسله راویان در اسناد خود * 4 معرفی افراد مهم و تأثیر گذار در حوادث ایجاد شده * 5 بیشتر نویسندگان قریشی و از موالیان بودهاند * 6 اثر گذاری فرزندان و نوادگان خلفاء و اصحاب در مکتب * 7 اخبار امت توسط راویان و اخباریان محور قرار گرفته باشد * 8 پا به عرضه گذاشتن مورخان * 9 گروه گرایی در سیاست، قبیله، سرزمین و شهرها * 10 آمیختن روایات شهرها، مناطق و قبائل با هم * 11 استفاده از اسناد و نامههای رسمی در تدوین تاریخ * 12 گرد آوری اشعار، مفردات قرانی و ثبت اشکال و صور توسط لغویان و نحویان * 13) بحث و نتیجهگیری مکتب تاریخ نگاری مدینه، نخستین مکتبی است که توسط صحابه و تابعین حضرت محمد (ص) ایجاد گردید و هدف از آن در ابتدا آشنایی تازه مسلمانان با زندگانی حضرت رسول به عنوان پیشوای دینی، برای آشنایی بیشتر با اسلام بود ولی در ادامه مؤسسین این مکتب با گسترش دامنه این روش به پرورش این نوع تاریخ نگاری پرداختند به گونه ای که کتب «سیره» و «مغازی» دست آورد این مکتب است."