Abstract:
یکی از ادله مهم اثبات دعاوی در نظام های حقوقی سند است . در خصوص سند تعاریف گوناگونی در علوم مختلف ارائه شده است و به عبارت دیگر این مفهوم از منظر علوم مختلف مورد توجه قرار گرفته است . در علم حقوق نیز مفهوم سنتی از سند در ماده ۱۲۸۴ ق . م تعریف شده است که براساس آن سند به معنای هر نوشته ای است که در مقام دعوا یا دفاع قابل استناد باشد. این مفهوم در مورد اسناد کتبی کاملا صحیح است . اما با رشد و گسترش فناوری ارتباطات و گسترش تجارت الکترونیکی و مبادلات و قراردادهای اینترنتی ، مفهوم اسناد اینترنتی به صورت یکی از پدیده های نوین در ادله اثبات دعوی مطرح گردید. بررسی اسناد به ویژه اسناد الکترونیکی در نظام ادله اثبات ایران از موضوعات مهم در علم حقوق است . به ویژه با تصویب قانون تجارت الکترونیکی و موضع گیری این قانون ، طرح این مباحث اهمیت دو چندان دارد. نقش ارزش اثباتی و دلیل کارایی آن در ایجاد اطمینان نزد قاضی دادگاه است البته میتوان گفت منظور از ارزش اثباتی موارد خاص میباشد که مقنن اثبات برخی دعاوی را فقط از طریق برخی دلایل امکان پذیر دانسته است که در مورد اسناد رسمی بوسیله سند رسمی باتعریف قانونی در مورد سرقفلی با پرداخت حق سرقفلی و درج در قرارداد و ایجاد حق در مورد سهم الشرکه وجود ورقه سهام با لحاظ شرایط قانونی و نوع سهم میباشد . اسناد الکترونیکی موصوف به داده پیام مطمئن که در واقع سند رسمی تلقی و داده پیام عادی که سند عادی تلقی می شود.
Machine summary:
"» چنین استنباط می شود که قانون گذار درصدد است داده پیام و سند الکترونیکی مطمئن را به لحاظ ارزش اثباتی معادل اسناد رسمی قرار دهد هرچند صراحتا به این مسئله اشاره نکرده و صرفا عبارت در حکم اسناد معتبر و قابل استناد را برای این دسته از اسناد الکترونیکی استعمال کرده است که البته استعمال این عبارت با توجه به مبهم بودن آن مورد ایراد است .
نخست آن که اگر قانون گذار در ماده ۱۳ ارزش اثباتی داده پیام را به طور کلی به عوامل مطمئنه و قابلیت اطمینان روش های ایمنی مورد استفاده واگذار نموده چرا بلافاصله در مواد ۱۴ و ۱۵ ارزش اثباتی داده پیام مطمئن را دقیقا مشخص کرده است ؟ دوم آن که قانون گذار چگونه و با چه پشتوانه قانونی ارزش اثباتی اسناد رسمی را برای داده پیام مطمئن درنظرگرفته است ؟ به عبارت دیکر چگونه قانون گذار بدون عنایت به شرایط ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی در رابطه با سند رسمی این دو نوع سند را از حیث اعتبار معادل یکدیگر دانسته است ؟ در پاسخ باید گفت هیچ یکی از این دواشکال وارد نیست .
بنابراین به نظر می رسد برای رفع اشکال بدوی می توان گفت : با توجه به این که ارزش اثباتی داده پیام مطمئن در مواد ۱۴ و ۱۵ قانون تجارت الکترونیکی معین شده ولی هیچ ماده قانونی به ارزش اثباتی داده پیام عادی اشاره نکرده است ."