Abstract:
هر سیستم اجتماعی بر اساس ارزشهایی هدایت میشود که گاهی بنیان و شالودۀ آن سیستم را شکل میدهند؛ ارزشهایی نظیر عدالت که بهمنزلۀ نخستین فضیلت نهادهای اجتماعی تلقیشده، سنگپایۀ مشروعیت دولت و حکومت و جوهرۀ مقاصد خطمشیگذاری عمومی محسوب میشود. یکی از خردمندانهترین ابزار حکومتها برای دستیابی به چنین هدفی، بودجۀ عمومی کشور است؛ ابزاری که ضمن نمایانکردن کلیۀ اقدامات حکومت، کلیۀ ارزشهای حاکم بر سیاستها و خطمشیهای حکومت را بازنمایی میکند. بنابراین، در این پژوهش با تأکید بر نقش مهم و تأثیرگذار بودجهبندی در فراگرد تحقق عدالت، به بررسی اعتبار یافتههای پژوهشی دیگر، دال بر «چالشهای سیستم بودجهبندی ایران در راستای تحقق عدالت منطقهای از طریق بودجۀ عمومی» پرداخته شده است. در این پژوهش، برای تأیید یافتههای پژوهشی (حاصل از روش نظریۀ دادهبنیاد)، از روش دلفی فازی استفاده شده است و تلاش شد با مراجعه به خبرگان، رتبهبندی توصیفی شاخصهای ناظر بر بودجهبندی مطلوب امکانپذیر شود. مطابق یافتههای پژوهش، همۀ عوامل معرفیشده در جداول ضمن برخورداری از اعتبار کافی، در فراگرد افزایش عدالت منطقهای اثرگذارند.
Machine summary:
"قابل تأمل است که به جز چند پژوهش داخلی (نظیر چکیـدة گـزارش نخسـت و دوم پـروژة مطالعاتی نظام بودجه ریزی کشور، ١٣٧٩؛ خضری و قاسمی ، ١٣٨٦؛ قاسـمی ، پنـاهی ، خضـری و مخبر، ١٣٨٧) و چندین مطالعة خارجی با رویکرد تطبیقـی (نظیـر کایـدن و ویلدافسـکی ، ١٩٧٤؛ کایدن ، ١٩٧٨ و ١٩٨٠؛ لی ، ١٩٩٢؛ بانک جهانی ، ١٩٩٨؛ ویلدافسکی ، ٢٠٠٢)، هیچ مطالعة جـدی و اثرگذاری دربارة سیستم های بودجه ای و بودجه بندی در داخـل کشـور و در کشـورهای مشـابه صورت نگرفته است و حتی فراتر از آن ، فهم درستی نیز از تأثیر کارکرد صحیح سیستم بودجه ای و مالی در راستای توسعه و پیشرفت کشور وجود ندارد؛ در حالی که مطابق با گزارش توسعة بانک جهانی ، علی رغم تفاوت در میزان منابع میان کشورها، بزرگ ترین تفاوت میان کشورهای غنـی و فقیر، به کارایی در استفاده از منابع توسط کشورها برمی گردد که آن نیز به ور مستقیم تحت تأثیر کارکرد سیستم بودجه ای هر کشور قرار می گیرد (بانک جهانی ، ١٩٨٩: ٢٦).
روش شناسی پژوهش در این پژوهش ، به منظور کسب اطمینان از صحت یافته های پژوهش کیفی پیشـین کـه از روش نظریة داده بنیاد حاصل شده بود و بر «شناسایی چالش های نظام بودجه بنـدی ایـران بـا نظـر بـه عدالت منطقه ای » تأکید داشت (پورعزت ، سیدرضائی و قلی پور، ١٣٩٤)، از تکنیک دلفی فـازی و اعداد مثلثی فازی استفاده شده است .
Budgeting: a comparative theory of budgetary processes, New Jersey: Transaction publishers, revised edition."