Abstract:
شورایاری محلهها درصورت شکلگیری سرمایۀ اجتماعی و نهادینگی آنها میتوانند موجبات توسعۀ محلی، افزایش مشارکت مردم در ادارۀ امور محلی و مسئول بودن نهادهای محلی را فراهم کنند. این پژوهش با روش تحقیق کیفی و با رهیافت نظریۀ زمینهای به مطالعه و آسیبشناسی جامعهشناختی عوامل مؤثر بر فقدان نهادینگی شورایاری محلههای شهر تهران میپردازد. برای افزایش دقت از پژوهشهایی در زمینۀ سرمایۀ اجتماعی و حکمرانی خوب و نیز برای تحلیل یافتهها از مدل «ایمانیجاجرمی» در مطالعۀ شوراهای اسلامی شهر، استفاده شده است. تحلیل یافتهها بیانگر این است که عواملی نظیر «فقدان نهادینگی شورای اسلامی شهر»، «محدودیت نهادی شورایاری»، «فقدان نظارت»، «ابهام در قوانین» و «فقدان تعامل متقابل برونگروهی» موجب «فقدان نهادینگی» شورایاری محلهها شده است. اعضای شورایاری محلهها برای چیرگی بر «فقدان نهادینگی» از دو راهبرد «حمایتخواهی» و «نهادخواهی» استفاده میکنند. راهبرد «حمایتخواهی» زمانی از سوی شورایاری محلهها استفاده میشود که در تعامل و روابط درونگروهی و برونگروهی دچار تنش شده باشند و درصورتی که تعامل سازنده با شورای شهر و ستاد شورایاری نداشته باشند، شورایاری محلهها از راهبرد «نهادخواهی» استفاده میکنند. بهکارگیری این راهبردها در مقابل «فقدان نهادینگی»، پیامدهای «امیدواری» و «تصور ناکامی» را به همراه دارد.
Machine summary:
مطالعۀ جامعه شناختی عوامل مؤثر بر فقدان نهادینگی حکومت محلی در شهر تهران (مطالعۀ موردی شورایاری محله ها) 1 ابراهیم شیرعلی 2 مهدی شهبازی تاریخ دریافت : ٩٣/٤/١ تاریخ پذیرش : ٩٣/٦/٢٥ چکیده شورایاری محله ها درصورت شکل گیری سرمایۀ اجتماعی و نهادینگی آنها میتوانند موجبات توسعۀ محلی، افزایش مشارکت مردم در ادارة امور محلی و مسئول بودن نهادهای محلی را فراهم کنند.
در کلان شهر تهران از یک سو وجود محله های شهری با زمینه های فرهنگی و اجتماعی گوناگون و از سوی دیگر فقدان نهادینگی و روابط و تعامل بین شهروندان و شوراهای شهر (فقدان سرمایۀ اجتماعی) موجب ناکارامدی شوراهای شهر شده است .
درواقع هدف پژوهش با تأکید بر ارتباط بین سرمایۀ اجتماعی، حکمرانی خوب و توسعۀ محلی (فوکویاما، ١٣٨٥؛ پاتنام ، ١٣٨٤؛ کلمن ، ١٣٨٦)، «بررسی جامعه شناختی فقدان نهادینگی شورایاری محله ها بین شهروندان تهران ، شورای اسلامی شهر و مدیران شهرداری» است .
از این رو مهمترین پرسش این پژوهش عبارت است از اینکه «چه عواملی بر بینهادینگی شورایاری محله ها تأثیر دارد؟» در کنار پرسش اصلی پرسش های فرعی نیز بیان شده است که عبارتند از: نقش سرمایۀ اجتماعی شورایاری محله ها در توسعۀ محلی و نهادینگی آنها چیست ؟ همکاری و روابط شورایاران با شهروندان ، مسئولان محلی و شورای اسلامی شهر چگونه است ؟ چارچوب نظری نخستین بار هانیفن واژة سرمایۀ اجتماعی (با معنای مشابه آنچه اکنون پذیرفته شده ) را سال ١٩١٦ به کار برد (به نقل از ولکاک، ٢٠٠٠).